افت تولید خودرو در ایران آغاز شد

بنابر آمار اعلامی، در مجموع ۸۸.۴۹۶ دستگاه انواع خودرو سواری از طرف سه خودروساز بزرگ داخلی در خرداد امسال به تولید رسیده که در مقایسه با ماه پیش از آن، ۲۹.۴ درصد کاهش را به خود می‌بیند. همچنین هر سه خودروساز مطرح داخلی در خرداد و نسبت به اردیبهشت، کاهش تیراژ را تجربه کرده‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران خودرو به عنوان مطرح ترین خودروساز کشور، ۴۵۷۸۷ دستگاه انواع خودرو سواری را در خرداد امسال به تولید رسانده و در نتیجه با کاهش ۲۸.۷ درصدی نسبت به اردیبهشت رو به رو شده است.

از سایپا به عنوان دومین خودروساز مطرح کشور هم خبر می رسد این شرکت با تیراژی ۲۵ هزار و ۶۶۸ دستگاهی در سومین ماه بهار امسال، کاهش تولید ۴.۳۴ درصدی را نسبت به اردیبهشت به ثبت رسانده است. در نهایت، پارس خودرو هم که ۱۶ هزار و ۹۵۰ دستگاه انواع سواری را در خرداد به تولید رسانده‌اند، نسبت به اردیبهشت ماه با کاهش ۲۲.۲ درصدی مواجه شدند.

کاهش تولید ماهانه خودروسازان داخلی اما در وضعیتی است که با خروج آمریکایی‌ها از برجام و بازگشت تحریم ها از سه هفته دیگر، روند نزولی تیراژ به احتمال زیاد با سرعت بیشتری ادامه خواهد یافت. طبق شواهد و قرائن موجود، آمریکایی‌ها بر این تفکرند که این بار فشاری سنگین تر از پیش بر خودروسازی ایران وارد کرده و تا حد امکان، راه ارسال قطعات به کشور را ببندند. ازآنجاکه بیشتر خودروسازان خارجی قصد خروج از کشور را دارند، طبعا امکان دریافت قطعات از آنها بعد از بازگشت تحریم‌ها از نیمه مرداد امسال، وجود ندارد؛ پس خودروسازی ایران سه راه بیشتر پیش روی خود نخواهد دید. نخست اینکه قید تولید بعضی محصولات خود به ویژه مونتاژی های کم تیراژ را بزند؛ دوم اینکه سراغ داخلی سازی قطعات برود و سوم اینکه از راه های فرعی نسبت به تامین قطعات موردنیاز خود اقدام کند. همه این راه ها البته پر ریسک و هزینه بر و دردسرساز هستند و از همین رو به نظر می‌رسد خودروسازان ایران بسته متشکل از هر سه را برای ادامه فعالیت خود تعریف کنند.

ولی با وجود کاهش ماهانه تیراژ خودروسازان، آنها توانسته اند تولید سه ماه امسال خود را نسبت به مدت مشابه سال پیش، افزایش دهند. طبق آمار، سه خودروساز مطرح داخلی در مجموع ۲۸۲ هزار و ۷۵۷ دستگاه انواع محصول سواری را در بهار امسال به تولید رسانده اند تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۶.۸ درصد افزایش تیراژ را تجربه کنند.

در بازه زمانی مورد نظر، ایران خودرو با تولید ۱۴۳ هزار و ۸۱۳ دستگاه خودروی سواری، کاهش تیراژی ۵.۱ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است. سایپا هم که ۸۹ هزار و ۲۱۰ دستگاه انواع محصولات سواری را در سه ماه اول امسال به تولید رسانده، افزایشی ۲۸ درصدی را به خود می‌بیند. همچنین از پارس خودرو هم خبر می‌رسد این شرکت توانسته با تولید ۴۹ هزار و ۷۳۴ دستگاه انواع خودروهای سواری در بهار امسال، ۱۱ درصد افزایش تولید را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کند.

کاهش تولید پژوهای قدیمی ایران‌خودرو

به سراغ جزئیات آمار تولید سه ماه امسال خودروسازان برویم و ببینیم هیولا های جاده مخصوص چه کارنامه ای از خود به جای گذاشته اند. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرویی ها در تولید بیشتر محصولات خود با کاهش تیراژ رو به رو شده اند. آمار منتشره از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در میان محصولات ایران‌خودرو، پژو ۲۰۶ تیراژی ۳۸ هزار و ۵۸۱ دستگاهی را از خود به جا گذاشته و در نتیجه نسبت به بهار سال گذشته، ۵.۱ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. در آمار منتشره ولی همچنان اسمی از پژو ۲۰۷ نیست، اگر چه به نظر می‌رسد وزارت صنعت، معدن و تجارت تیراژ این خودرو را جزو آمار پژو ۲۰۶ لحاظ کرده است.

در میان دیگر محصولات پژویی ایران خودرو اما پژو ۴۰۵ هم با کاهش تولید در سه ماه اول امسال رو به رو شده است. بر این اساس، ۴۰۵ با تیراژی ۲۶ هزار و ۸۰۲ دستگاهی، ۳.۶ درصد نسبت به بهار ۹۶ کاهش تولید داشته است. دیگر خودروی پژویی ایران خودرو به نام پارس هم در سه ماه اول امسال با کاهش تولید رو به رو شده است. طبق آمار، این خودرو تیراژی ۲۶ هزار و ۸۸ دستگاهی را تا پایان خرداد به خود اختصاص داده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷.۵ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. این خودرو علاوه بر سایت مرکزی، در بعضی سایت‌های شهرستانی ایران خودرو شامل فارس و مازندران و سمنان هم به تولید می‌رسد.

از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند نیز با کاهش تولید رو به رو شده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت طول سه ماه اول امسال، ۱۹ هزار و ۹۵ دستگاه سمند را به تولید رسانده و بنابراین نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵.۱۷ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. سمند در سایت ایران خودرو مرکزی و تبریز به تولید می‌رسد و آمارها می‌گویند بیشترین تیراژ در این بین نصیب تبریزی ها شده است. همینطور طبق گزارش وزارت صنعت، ظاهرا تولید این خودرو در سایت سمنان متوقف شده است. ولی این طور که آمار تولید منتشره نشان میدهد، ایران خودرو در تولید دنا با رشد و در رانا با کاهش تیراژ رو به رو شده است. بر این اساس، رانا با تیراژی ۵۸۱ دستگاهی طی بهار امسال، ۲.۶۲ درصد کاهش تیراژ را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است. در مقابل اما ایران خودرویی ها توانسته اند با تولید ۱۳ هزار و ۶۷۸ دستگاه دنا، تیراژ این خودرو را نسبت به سه ماه ابتدایی سال گذشته ۸۶ درصد رشد دهند.

نگاهی هم بیندازیم به خودرو های مونتاژی ایران خودرو که معلوم نیست با ورود موج جدید تحریم‌ها از اواسط تابستان امسال، چه سرنوشتی در انتظار آنها است. ابتدا از سوزوکی گرندویتارا آغاز کنیم، کراس اوور ای ژاپنی که چند سال است در ایران خودرو خراسان مونتاژ می‌شود. آن‌طور که آمار می‌گوید، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان خرداد امسال یک هزار دستگاه ویتارا را مونتاژ کرده‌اند که این مساله نشان از کاهش تیراژ ۲۱ درصدی این خودرو نسبت به سه ماه ابتدایی سال گذشته دارد.

ایران‌خودرو همچنین توانسته ۴ هزار و ۶۷۸ دستگاه هایما را مونتاژ کند و با این حساب، شاسی‌بلند چینی ایران‌خودرو نسبت به سه ماه نخست سال گذشته، ۱۱۱ درصد رشد تیراژ را تجربه کرده است. همچنین دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ فنگ، آماری ۶ هزار و ۵۶۵ دستگاهی را طی بهار امسال از خود به جا گذاشته و بر این اساس توانسته تیراژش را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴.۱۰ درصد افزایش دهد. سری هم به پژو ۲۰۰۸ بزنیم، خودرویی که ظاهرا نیامده باید با آن خداحافظی کنیم. این خودرو که نخستین خودروی پسابرجامی پژو در کشور به شمار می رود و استقبال زیادی هم از پیش فروش آن شد، تا پایان خرداد امسال ۲ هزار و ۵۶۳ دستگاه تیراژ داشته است. با این حساب، ۲۰۰۸ نسبت به تیراژ بهار سال پیش، رشدی بیش از ۷۴۳ درصد را تجربه کرده است. با توجه به خروج پژو از ایران، به احتمال زیاد ایران خودرو چاره‌ای جز خداحافظی با مدل ۲۰۰۸ ندارد و باید منتظر ماند و دید آیا این شرکت می‌تواند از پس تعهد ۱۶ هزار دستگاهی اش بربیاید یا نه. پژویی ها امیدوار بودند بتوانند از آمریکا بابت ماندن در ایران معافیت بگیرند، با این حال دولت ایالات متحده آمریکا با درخواست آنها مخالفت کرده و با این حساب، پژو و البته سیتروئن، وداعی زودهنگام با خودروسازی ایران خواهند داشت.

کاهش تولید سراتو

به سایپا برویم و ببینیم این گروه چه آماری در تولید خودرو های خود به جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی ها در تولید سراتو که خودرویی مونتاژی و تحت لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید رو به رو شده‌اند تا نخستین نشانه های تحریم در این گروه مشاهده شود. طبق آمار، سایپایی ها تا آخر خرداد امسال ۵ هزار و ۸۰ دستگاه سراتو مونتاژ کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از کاهش ۱۸ درصدی خبر می‌دهد. با توجه به خروج کیا از ایران بعد از بازگشت تحریم‌ها، ادامه تولید سراتو در هاله ای از شک و تردید قرار دارد.

اما در بین دیگر خودرو های سایپا، تیبا که پرتیراژترین خودرو داخلی به شمار می‌رود و پراید را پشت سر گذاشته، آمار تولیدی ۴۸ هزار و ۸۷۲ دستگاهی را در سه ماه ابتدایی امسال به ثبت رسانده و در نتیجه نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته نزدیک به ۶۷ درصد رشد داشته است. براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت اما تولید پراید هم در سه ماه ابتدایی امسال افزایش یافته است. این محصول تا پایان خرداد امسال تیراژی ۴۹ هزار و ۶۷ دستگاهی را از خود به جا گذاشته تا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۳/ ۴ درصد افزایش تولید را تجربه کند.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به خودرو های مونتاژی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی از طرف وزارت صنعت، پارس خودرو به عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته ۱۲ هزار و ۲۳۲ دستگاه برلیانس را در ۳ ماه ابتدایی امسال مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۳۸ درصد افزایش تیراژ را تجربه کرده است. سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را هم به مونتاژ می‌رسانند که در این میان، چانگان تیراژی ۳ هزار و ۹۱۷ دستگاهی را تا پایان خرداد امسال از خود به جا گذاشته است. بر این اساس، این خودروی مونتاژی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد تقریبا ۱۲۵ درصدی را به خود می‌بیند. دیگر خودروی چینی سایپا اما آریو نام دارد که فعلا در سایت بن رو به تولید می‌رسد و آمار اعلامی از تیراژ ۲ هزار و ۳۶۲ دستگاهی آن حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به سه ماه اول سال گذشته ۱.۱ درصد افزایش تیراژ را به خود اختصاص داده است.

تندر هم منفی شد

نگاهی هم به اوضاع تولید تندر ۹۰ تا پایان خرداد ماه امسال بیندازیم تا معلوم شود این خودرو رنو چه افت و خیزی را در طول بازه زمانی مورد نظر تجربه کرده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر ۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) در طول سه ماه اول امسال به ۲۱ هزار و ۵۸۷ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده نسبت به بهار سال گذشته، بیش از ۲۲ درصد کاهش پیدا کرده است.

در حالت تفکیکی اما ایران خودرویی ها با توجه به تیراژ ۴ هزار و ۱۷۳ دستگاهی شان در تولید تندر ۹۰، با کاهش تولید ۲.۵۲ درصدی در تولید این خودرو رو به رو شده‌اند. همچنین در پارس خودرو هم آمارها خبر از کاهش تیراژ تندر ۹۰ می‌دهند. بر این اساس، ۱۷ هزار و ۴۱۴ دستگاه محصولات عضو خانواده ال ۹۰ در این شرکت به تولید رسیده که نسبت به بهار سال گذشته، ۲.۸ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این میان، پارس خودروهایی ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر ۹۰) را در بهار امسال به ۸ هزار و ۱۲ دستگاه رسانده‌اند که نشان می‌دهد تیراژ این خودرو در مقایسه با سه ماه اول سال گذشته، ۵.۲۶ درصد کاهش یافته است. کاهش تولید محصولات رنو در حالی است که این خودروساز فرانسوی اعلام کرده با وجود خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، در ایران می‌ماند اما سطح فعالیت خود را کاهش می‌دهد.