تأثیر ممنوعیت واردات خودرو بر بازار خودرو

مدتی است که دل واردکنندگان خودرو و بازاریان از تصمیم‌های گذشته پر است. در این بین قطعه سازان و خودروسازان هم به صف ناراضی‌ها پیوستند و می‌گویند چگونه تخصیص ارز به گروه‌هایی که واردات یکسری از کالاها در تخصصشان نیست یا جزو کالاهای ضروری نیست، انجام می‌گیرد ولی برای قطعه سازان و خودروسازن ارز دولتی نیست.

اکنون در کنار واردکنندگان خودرو، گروه‌های خودروسازی هم زنگ خطرشان به صدا درآمده است و نسبت به فوریت در تخصیص ارز به دولت هشدار می‌دهند. محمدرضا نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان می‌گوید: چندی پیش نامه‌ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت نوشتیم و در آن تصریح کردیم از آنجا که خودرو در اولویت نخست تحریم‌ها است در تخصیص ارز همکاری لازم انجام گیرد تا قطعه سازان پیش از تحریم‌ها بتوانند به‌اندازه ۳ الی ۴ ماه قطعه وارد کنند و بعد از آن در پی دیگر منابع خرید یا حتی تولید داخلی باشند. ولی باوجود تمام تذکرها ارز دولتی به کالاهایی اختصاص یافت که بود و نبودش در ایران اهمیتی ندارد؛ مثل بخار شوی. در این بین واردات کالاهای پایه‌ای هم در اولویت نبود چون که در این بخش ایران با تحریمی مواجه نیست.
وی ادامه داد: اگر دولت در اختصاص ارز دولتی برای قطعات خودرو که الکترونیکی و مهم است، با سرعت اقدام نکند از چند ماه آینده صنعت خودرو آسیب جدی‌تر می‌خورد و قطعاً قیمت خودرو غیر قابل مهار خواهد بود.
از طرفی دولت برای آنکه صرفه جویی ارزی کند ممنوعیت ارزی را پیش گرفت تا بتواند از آن پول برای واردات کالاهای اساسی استفاده کند. ولی واردکنندگان خودرو به دولت گفتند ما ارز از درآمد نفتی و صادرات نمی‌خواهیم و اجازه دهید با ارز خودمان یا گروه‌هایی که در خارج از کشور فعالیت می‌کنند، واردات خودرو را انجام دهیم. وزیر صنعت در مقابل این پیشنهاد به این جمله بسنده کرد که واردکنندگان خودرو شیرین عقل هستند چون که تأمین ارز فقط از طریق سامانه نیما و دلار دولتی امکانپذیر است. وی به واردکنندگان گفت با کدام دلار و بر پایه چه حواله‌ها و اظهارنامه‌هایی می‌خواهید تأمین ارز کنید؟ در این بین وارد کنندگان خودرو عقیده دارند که محدودیت و قفل شدن واردات خودرو به ضرر مردم است و توان خرید آنها روز به روز کم می‌شود. بدین جهت ممنوعیت راهکاری درست و منطقی نیست.
اشتغال ۱۵ هزار نفری در خطر
مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در این خصوص می‌گوید: بیش از یک هفته است که برای رفع ممنوعیت در حال مذاکره هستیم ولی هنوز هیچ نتیجه‌ای عاید ما نشده است. گروه‌های واردکننده خودرو و خدمات این بخش برای بیش از ۱۵ هزار نفر شغل مستقیم ایجاد کرده است به جرأت می‌توانم بگویم اگر واردات خودرو آزاد نشود نزدیک به ۵۰ درصد تعدیل نیرو خواهیم داشت و البته تعدادی از گروه‌ها از چند روز پیش تعدیل نیرو را شروع کردند. زمانی که نمایشگاه، پشتیبانی، حمل و نقل و ترانزیت خودرو مورد نیاز نباشد، شرکت‌ها مجبور به تعدیل نیرو می‌شوند.
وی ادامه داد: به غیر از اشتغالزایی کار مهم دیگری که گروه‌های وارد کننده خودرو انجام می‌دادند، اسقاط خودرو بود. این عمل به ورود خودروهای جدید کمک قابل توجهی کرد. اکنون در این وضعیت واردکنندگان خودرو فرزند پرورشگاهی شدند و خودروسازان داخلی فرزند خلف.

وی با ذکر اینکه جلوگیری از خروج ارز با توقف واردات سطحی نگری است، تاکید کرد: اگر دولت بخواهد تحریم‌ها را دور بزند افرادی مثل بابک زنجانی، محمودخاوری، امیر منصور آریا و... شکل می‌گیرد ولی بخش خصوصی واقعی براحتی می‌تواند در مقابل تحریم‌ها بایستد و فعالیت بدون فساد داشته باشد.
قیمت خودروها ۲ برابر شد
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با ذکر اینکه از ابتدای سال جاری ۳ هزار و ۴۰۰ خودرو وارد کشور شده است و این عمل به منزله محدودیت خودرو در بازار است، اذعان داشت: وقتی خودرویی در بازار نایاب می‌شود قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. حال با وجود افزایش قیمت ارز و تعرفه بالای خودرو، قیمت تمام خودروهای خارجی ۲ برابر است. اگر دولت واردات را آزاد کند یا حتی اجازه دهد ۱۵ هزار خودرو که به دلیل موضوعات و ایرادهای فنی از طرف مجموعه‌های گوناگون و در حالی که پول آن پرداخت شده در گمرک مانده است، ترخیص شود، بازار خودروهای خارجی آرام می‌شود. چون باید ۱۵ هزار خودرو که متعلق به مردم است و قبلاً پول آن واریز شده، ترخیص نشود و خاک بخورد؟
قیمت خودروهای خارجی سلیقه‌ای تعیین می‌شود
سعید مؤتمنی رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاه‌ها و فروشندگان خودرو نیز درباره وضعیت بازار خودرو بعد از ممنوعیت واردات گفت: خودرویی که سال پیش ۱۰۰ میلیون تومان بود، حال به ۲۵۰ میلیون تومان رسیده است. این رشد قیمت بواسطه تصمیم‌هایی است که دولت در خصوص خودروهای خارجی گرفته است. خودروهای مونتاژی هم میان ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان گران شده است. از روزی که دولت ثبت سفارش خودرو را ممنوع کرده است قیمت خودروهای خارجی سلیقه‌ای شده است و هر کسی هر طور که بخواهد قیمت گذاری می‌کند و در عین حال این عمل در خصوص خودروهای کارکرده خارجی هم صدق می‌کند. وی اذعان داشت: خیلی از نمایشگاه داران که زمانی خودرو خارجی می‌فروختند این روزها به سمت خودروهای مونتاژی و داخلی حرکت کردند چون که در غیر این صورت ترفندی جز تعطیلی واحد صنفی خود ندارند. ما تجربه ممنوعیت واردات از سال ۷۳ تا ۸۳ را داشتیم و در آن زمان نمایشگاه‌ها مجبور شدند خودرو داخلی به فروش برسانند.
کارتکس را متوقف کنید
مؤتمنی در خصوص بازار خودروهای داخلی هم گفت: از هفته پیش بازارخودروهای داخلی به آرامش اندکی رسید. نمی‌گویم قیمت‌ها مناسب شده است ولی تا اندازه‌ای کنترل شد و تصور می‌کنم این روند ادامه پیدا کند. این آرامش نسبی به دلیل عرضه خودرو به دست خودروسازان نیست بلکه ممنوعیت فروش به طور صلح به کاهش قیمت‌ها کمک کرد. خودروسازان مدتی بود به طور انبوه خودروهای پلاک نشده را از طریق صلح نامه می‌فروختند اما حال این اجازه را ندارند و به‌همین سبب عرضه خودرو بهتر شده است. در این بین باید کارتکس خودرو هم برداشته شود تا دیگر هیچ رانتی برای نمایندگی‌ها در تحویل خودرو وجود نداشته باشد.