خداحافظی با خودروهای تک ستاره

گزارش جدید از کیفیت خودروهای داخلی در حالی اعلام شد که بر اساس آن، ستاره‌بندی سه محصول تغییر کرد. طبق این گزارش، دو مدل از پراید موفق شده اند با بهبود سطح کیفی، خود را از جمع تک‌ستاره‌ها جدا کنند و به محصولاتی دو ستاره تبدیل شوند. این در حالی است که تندر اتوماتیک پلاس ایران خودرو نتوانسته سطح کیفی خود را حفظ کند و طبق گزارش منتشره، یک ستاره کیفی‌اش را از دست داده است.

در این گزارش که از سوی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران تهیه شده و به اردیبهشت مربوط می‌شود، ۳۸ خودرو تولید و مونتاژ داخل مورد بررسی کیفی قرار گرفته و ستاره‌بندی شده‌اند. بر این اساس، بیشتر خودروهای تحت بررسی، ستاره‌های خود را در مقایسه با گزارش کیفی قبلی حفظ کرده، بنابراین تغییر خاصی در سطح کیفی آنها بوجود نیامده است، با این حال سه محصول، افت‌وخیز کیفی را به ثبت رسانده‌اند.

در روشی که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران برای ارزیابی کیفی خودروها بکار می گیرد، هر محصول نسبت به امتیازات کسب شده، بین یک تا پنج ستاره کیفی دریافت کرده و در دسته قیمتی خود جای می‌گیرد. این در حالی است که طبق معمول هیچ خودرویی نتوانسته در ارزیابی کیفی اردیبهشت، تمام ستاره‌های موجود را دریافت کند. در گزارش منتشره، اخذ یک ستاره، نشان‌دهنده حداقل کیفیت یک خودرو بوده و هرچه تعداد ستاره‌ها بیشتر باشد، به معنای آن است که آن خودرو از سطح کیفی بهتری برخوردار است. در میان ۳۸ خودرویی که طی دومین ماه بهار امسال مورد ارزیابی کیفی قرار گرفته‌اند، ۱۰ خودرو چهار ستاره کیفی را از آن خود کرده‌اند و این یعنی، حدود ۲۷ درصد از خودروهای یاد شده توانسته‌اند به کیفیت نسبتا ایده‌آل برسند و برترین محصولات خودروسازی کشور در اردیبهشت باشند.

طبق گزارش منتشره، ۱۳ خودروی داخلی نیز موفق به اخذ سه ستاره کیفی شده‌اند تا در کل حدود ۳۴ درصد از خودروهای ارزیابی شده در اردیبهشت، سه ستاره لقب گرفته و کیفیتی متوسط را به خود اختصاص دهند. از آن‌سو، اما ۱۴ خودرو نیز توانسته‌اند تنها دو ستاره کیفی را در ارزیابی دومین ماه سال جاری به دست بیاورند. با این حساب، حدود ۳۷ درصد از خودروهای تولید داخل نیز طی اردیبهشت امسال دوستاره بوده‌اند. در پایان نام یک خودروی تک‌ستاره نیز در گزارش کیفی اردیبهشت ثبت شده و این یعنی، خودروسازی کشور تقریبا با تک‌ستاره‌ها خداحافظی کرده است.

در گزارش کیفی اردیبهشت اما طبق روال ماه‌های پیش، خودروهای تولید داخل در ۵ دسته «بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان»، «بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان»، «۵۰ تا ۷۵‌ میلیون تومان»، «۲۵ تا ۵۰ میلیون تومان» و «زیر ۲۵ میلیون تومان» دسته‌بندی شده و بین یک تا چهار ستاره کیفی کسب کرده اند. شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران همچنان از بیان جزئیات کیفی خودروها که مشخص می‌کرد هر محصولی در معیارهای مختلف دارای چند نمره منفی است، خودداری می‌کند.

هرچه هست، براساس گزارش منتشره، خودروسازی ایران در حال حاضر به جز یک گزینه، دیگر هیچ محصول تک‌ستاره‌ای را به خود نمی‌بیند و این در حالی است که بعضی از محصولات ارتقا یافته (طی چند ماه اخیر) در صف حذف از چرخه تولید قرار دارند. به‌عنوان نمونه، پراید در بیشتر مدل‌های خود با وجود آنکه حالا دیگر محصولی دو ستاره محسوب می شود، یکی از کاندیداهای جدی حذف از خودروسازی کشور به شمار می آید، درست مانند پژو ۴۰۵، که این محصول نیز به پایان عمر خود نزدیک شده است. البته برنامه‌ریزی برای حذف این خودروها، به قبل از خروج آمریکا از برجام و بازگشت قریب‌الوقوع تحریم‌ها علیه صنعت خودرو مربوط می‌شود و هیچ بعید نیست در ادامه تصمیمات دیگری در این مورد گرفته شود.

در واقع تصمیم‌گیری برای حذف خودروهای کم‌کیفیت، وقتی صورت گرفت که خودروسازان خارجی در پی توافق هسته‌ای و برجام راهی ایران شدند و صنعت خودروی کشور در آستانه پوست‌اندازی قرار گرفت. بر این اساس، سازمان ملی استاندارد تعداد استانداردهای خودرو را به ۸۵ مورد ارتقا و به خودروسازان تا اول دی ماه امسال مهلت پاس کردن آنها را داد. با این حال، بیش از یک ماه پیش، آمریکا از برجام خارج شد و در نتیجه بیشتر خودروسازان خارجی حاضر در ایران از ترس تحریم‌های سختگیرانه، قصد رفتن از کشور را دارند. ازآنجا که تحریم‌های پیشین موجب افت شدید تولید شد، ترس تکرار این ماجرا می‌رود و از همین رو بعضی گمانه‌زنی‌ها بر ماندگاری محصولات قدیمی (به‌خصوص حالا که دو ستاره شده‌اند) تاکید دارند.

البته سازمان ملی استاندارد هنوز هم بر اجرای برنامه خود تاکید دارد، با این حال قطعا اگر خودروسازی کشور دروضعیت سخت تحریم قرار بگیرد و تیراژ به شدت افت کند، حذف امثال پراید و پژو ۴۰۵ بسیار ناممکن خواهد بود. اما نگاهی بیندازیم به سطح کیفی خودروهای داخلی در اردیبهشت امسال، تا مشخص شود چه افت و خیز کیفی در آنها اتفاق افتاده است.

در گزارش منتشره، باز هم خودروهای به اصطلاح گران‌قیمت، بیشترین ستاره‌ها را به خود اختصاص داده اند، البته استثناهایی نیز در این مورد به چشم می‌آید. بر این اساس، در دسته خودروهای بالای ۱۰۰ میلیون تومان با سه عضو تقریبا مونتاژی یعنی مزدا ۳ کمپانی بهمن موتور و سوزوکی گرندویتارای ایران‌خودرو خراسان و پژو ۲۰۰۸ (محصول مشترک ایران‌خودرو و پژو) مواجه می‌شویم که هر سه آنها موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند. این خودروها در گزارش پیشین نیز همین تعداد ستاره را دریافت کرده بودند؛ بنابراین تغییر کیفیت خاصی در آنها طی دومین ماه بهار امسال رخ نداده است. این سه محصول در حال حاضر گران‌ترین خودروهای تولید و مونتاژ داخل به حساب می آیند، همچنین از داخلی‌سازی پایینی برخوردار هستند. در این بین، پژو ۲۰۰۸ اولین محصول پسابرجامی خودروسازی کشور به‌شمار می‌رود و قرار است میزان داخلی‌سازی آن طی دو، سه سال آتی به بالای ۷۰ درصد برسد. این در حالی است که با توجه به خروج احتمالی پژو از ایران، سرنوشت ۲۰۰۸ نیز در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و مشخص نیست تولید آن ادامه خواهد یافت یا نه.

از خودروهای بالای ۱۰۰ میلیون تومان بگذریم و نگاهی بیندازیم به گروه بعدی که محصولات ۷۵ تا ۱۰۰ میلیونی را در خود جای داده است. در این گروه چینی-کره‌ای، با پنج محصول مونتاژی روبرو می‌شویم که در بین آنها، کیا سراتو و هیوندایی مدل i20 به‌عنوان محصولات چهار ستاره معرفی شده‌اند. سراتو که در کمپانی سایپا مونتاژ می‌شود، در گزارش کیفی گذشته نیز چهار ستاره کیفی کسب کرده؛ بنابراین سطح کیفی آن در اردیبهشت تغییر خاصی به خود ندیده است. شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران همچنان سراتو را در جمع خودروهای زیر ۱۰۰ میلیون تومان قرار می‌دهد و این در شرایطی است که این محصول در حال حاضر قیمتی بیشتر دارد.

دیگر عضو این گروه یعنی هیوندایی i20 که در کرمان موتور مونتاژ می‌شود و جزو محصولات پسابرجامی به‌شمار می‌رود نیز در مقایسه با گزارش کیفی قبلی، ستاره‌ای کم و زیاد نکرده است. هم سراتو و هم هیوندایی، به دلیل بازگشت تحریم‌ها در آستانه توقف تولید قرار گرفته اند و شاید طی چند ماه آتی، تولید آنها متوقف شود.

در این گروه اما سه خودرو چینی نیز به چشم می‌آیند که هر سه با داخلی‌سازی پایینی در کشور مونتاژ می‌شوند. تیگو ۵ که در مدیران خودرو به مونتاژ می‌رسد، در گزارش کیفی اردیبهشت سه ستاره به دست آورده، بنابراین در مقایسه با گزارش قبلی، تغییری صورت نگرفته است. همچنین جک S5 نیز به‌عنوان محصول مونتاژی کرمان موتور، با کسب سه ستاره، شرایط کیفی مشابهی با ماه گذشته دارد. این گروه اما میزبان‌هایما S7 مونتاژی ایران‌خودرو نیز هست، خودرویی که در گزارش قبلی غایب بود، اما حالا با ستاره کیفی به جمع محصولات تحت ارزیابی بازگشته است.

به گروه خودروهای ۵۰ تا ۷۵ میلیون تومان برویم و ببینیم اوضاع ستاره‌ها در این دسته قیمتی به چه ترتیب است. طبق گزارش اعلامی، تمام خودروهای حاضر در این گروه، مونتاژی‌های چینی هستند که بهترین آنها بسترن (B30) نام دارد. این محصول مونتاژی گروه بهمن، در ارزیابی جدید، چهار ستاره کیفی به دست آورده و این نشان می‌دهد نسبت به گزارش پیشین، تفاوتی نداشته است. دیگر عضو این گروه یعنی چانگان CS35 که در سایپا مونتاژ می‌شود، سه ستاره کیفی به دست آورده است. همچنین آریزو ۵ نیز کماکان سه ستاره کیفی را به خود می‌بیند و با این حساب تغییری در سطح کیفی این محصول مونتاژی چینی اتفاق نیافتاده است. در این گروه اما یک خودرو دو ستاره نیز به‌چشم می‌آید که لیفان X60 نام دارد. این خودرو که در کمپانی کرمان موتور مونتاژ می‌شود، نسبت به گزارش فروردین تغییری در کیفیت خود حس نکرده، همان طور که در آن گزارش نیز دو ستاره به خود اختصاص داده بود. گروه تحت بررسی یک عضو جدید را نسبت به گزارش پیشین به خود می‌بیند و آن برلیانس H330 است. این محصول مونتاژی سایپا، در گزارش اردیبهشت سه ستاره کیفی کسب کرده است.

افزایش ستاره‌های پراید

نگاهی هم بیندازیم به دسته ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومانی‌ها که بیشترین خودروهای داخلی را در خود جای داده است. مانند چند گزارش قبلی، همچنان رنویی‌ها و پژویی‌ها رتبه های اول این گروه را به خود اختصاص داده‌اند. بر این اساس رنو ساندرو، پژو ۲۰۷ اتومات، تندر-۹۰ پلاس و پارس تندر چهار محصول چهار ستاره این گروه به حاب می آیند و تغییری نیز نسبت به گزارش قبلی نکرده اند.

در رده پنجم جدول ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومانی‌ها در حالی با تندر-۹۰ اتوماتیک پلاس روبرو می‌شویم که این محصول در مقایسه با گزارش قبلی با کاهش کیفیت مواجه و یک ستاره‌اش را از دست داده است. بر این اساس، تندر پلاس اتومات ایران خودرو در گزارش اردیبهشت حائز سه ستاره کیفی شده، در حالی که در گزارش قبلی، چهار ستاره بود. پس از این خودرو با تندرهای معمولی ایران خودرو و پارس خودرو مواجه می شویم که بدون تغییر نسبت به گزارش قبلی، همچنان محصولاتی سه‌ستاره به حساب می آیند.

در گروه مورد بررسی چهار خودرو سه ستاره دیگر نیز دیده می شوند که اتفاقا آنها نیز در مقایسه با گزارش فروردین، تغییر کیفی خاصی را تجربه نکرده و ستاره‌هایشان بدون تغییر مانده است. در این میان، رانا که مدت‌هاست تیراژ آن منفی شده، در رده هشتم جای گرفته و پس از آن با پژو ۲۰۶ در مدل‌های هاچ بک و صندوق‌دار و همچنین دنا پلاس روبرو می‌شویم. این سه محصول که جزو تولیدات ایران‌خودرو به‌شمار می‌روند، در مقایسه با گزارش کیفی اولین ماه بهار، تغییر خاصی نکرده‌اند، همان طور که در آن گزارش هم سه‌ستاره کسب کرده بودند.

در گروه خودروهای ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومانی  با ۱۰ محصول دو ستاره نیز مواجه هستیم که بیشتر آنها را ایران‌خودرویی‌ها تشکیل می‌دهند. دو محصول چینی به نام‌های ام‌وی‌ام ۳۱۵ جدید و دانگ‌فنگ نیز در جمع دو ستاره‌های این گروه به چشم می خورد که در مقایسه با فروردین، تعداد ستاره‌هایشان تغییری نکرده است. دیگر دو ستاره‌های این گروه را دنای معمولی، پژو پارس کرمانشاه، پژو ۴۰۵ خراسان، تیبا ۲، تیبای معمولی، سورن و سمند تبریز تشکیل می‌دهند که آنها نیز با تغییر ستاره در مقایسه با فروردین روبرو نشده‌اند. ساینا نیز دیگر محصول دو ستاره این گروه به حساب می‌آید که سطح کیفی آن در مقایسه با گزارش قبلی ثابت مانده است.

گزارش کیفی اردیبهشت در شرایطی اعلام شده که دو محصول تک‌ستاره در گزارش قبلی، ارتقا پیدا کرده و دو ستاره شده‌اند. بر این اساس، پراید ۱۳۱ پارس خودرو و پراید ۱۳۲ تولید سایپا، با ارتقای کیفی مواجه و به محصولاتی دو ستاره تبدیل شده اند.

دیگر عضو دو ستاره این گروه پراید ۱۳۱ تولید سایپا نام دارد که در مقایسه با گزارش قبلی، افت و خیز کیفی خاصی را تجربه نکرده است. همچنین تنها عضو تک‌ستاره این گروه و کل خودروهای داخلی، پراید ۱۱۱ است که کماکان با یک ستاره کیفی پیش می رود.

منبع: دنیای اقتصاد