دستورالعمل جدید شورای رقابت: نقاط قوت و چالش‌های پیش رو
شورای رقابت اخیراً دستورالعمل جدیدی برای قیمت‌گذاری خودروهای سواری اعلام کرده که با هدف شفاف‌سازی و بهبود فرآیندها صورت گرفته است. این دستورالعمل، با وجود برخی نکات مثبت، دارای ابهامات و چالش‌های اجرایی مهمی است که ممکن است تأثیرگذاری آن را کاهش دهد. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر تغییرات و مشکلات احتمالی این طرح می‌پردازیم.
تغییرات کلیدی در دستورالعمل جدید
این دستورالعمل جدید با چند هدف اصلی تدوین شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- حذف اجبار به بلوکه کردن پول: یکی از مهم‌ترین تغییرات که به نفع خریداران است، حذف الزام به بلوکه کردن پول در حساب بانکی برای ثبت‌نام خودرو است.
- توجه به شاخص رقابت‌پذیری: در این طرح، شاخص رقابت‌پذیری خودروها اهمیت بیشتری پیدا کرده و وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) موظف است قیمت خودروهای داخلی را با نمونه‌های مشابه خارجی مقایسه کند.
- فرآیند قیمت‌گذاری شفاف‌تر: طبق این دستورالعمل، خودروسازان باید صورت‌های مالی خود را به سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده ارائه دهند. سپس این سازمان وظیفه دارد ظرف یک ماه قیمت نهایی را محاسبه و در سامانه ۱۲۴ اطلاع‌رسانی کند.
چالش‌ها و ابهامات اجرایی
با وجود این نکات مثبت، برخی کارشناسان معتقدند که این دستورالعمل با چالش‌های جدی روبرو است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
- زمان بررسی قیمت‌ها: اگرچه برای بررسی قیمت‌ها توسط سازمان حمایت یک ماه زمان تعیین شده است، اما با توجه به تنوع بالای محصولات و تعداد زیاد خودروسازان، بررسی دقیق همه آن‌ها در این مدت کوتاه، عملاً غیرممکن به نظر می‌رسد.
- خطر تغییرات قیمت خودسرانه: دستورالعمل جدید به طور شفاف مشخص نکرده که خودروسازان چند بار در سال می‌توانند درخواست تغییر قیمت ارائه دهند. این ابهام ممکن است به خودروسازان اجازه دهد که با ارائه مکرر درخواست‌ها و در صورت عدم پاسخگویی به موقع سازمان حمایت، قیمت‌ها را به صورت خودسرانه افزایش دهند.
- تداخل وظایف سازمان حمایت: در این طرح، سازمان حمایت هم مسئول محاسبه و اعلام قیمت است و هم وظیفه نظارت بر اجرای آن را بر عهده دارد. از نظر قانونی، این ترکیب وظایف می‌تواند مشکل‌ساز باشد، زیرا ابلاغ مجوزهای قیمتی به عهده نهادهای بالادستی مانند ستاد تنظیم بازار است.
- ضعف زیرساختی: سامانه ۱۲۴ که به عنوان مرجع اعلام قیمت‌ها معرفی شده است، در حال حاضر زیرساخت‌های لازم برای مدیریت حجم بالای اطلاعات و قیمت‌های متنوع خودروها را ندارد و بیشتر برای خوداظهاری قیمت کالاها استفاده می‌شود. این ضعف زیرساختی می‌تواند به عدم شفافیت و سوءاستفاده منجر شود.
نتیجه‌گیری
در مجموع، دستورالعمل جدید شورای رقابت گامی در جهت شفافیت بیشتر در بازار خودرو است. حذف بلوکه کردن پول و توجه به شاخص رقابت‌پذیری، می‌تواند به نفع مصرف‌کننده باشد. با این حال، ابهامات جدی در مورد فرآیند اجرایی، زمان‌بندی، تداخل وظایف نهادها و ضعف زیرساخت‌ها، می‌تواند کارایی این طرح را تحت تأثیر قرار دهد و حتی به بی‌ثباتی بیشتر بازار منجر شود. برای اینکه این دستورالعمل به اهداف خود برسد، نیاز به شفاف‌سازی بیشتر و تعیین رویه‌های اجرایی دقیق توسط شورای رقابت و وزارت صمت است تا منافع مصرف‌کنندگان در برابر هرگونه سوءاستفاده احتمالی حفظ شود.
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد