۱۰۰ هزار میلیارد تومان رانت توزیعی در بازار خودرو

به گفته دبیر انجمن خودروسازان همراه با اختلاف قیمت کارخانه و بازار، تنها در سال ‌جاری بالغ‌بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان رانت توزیع شده است. به گفته وی این رقم از محاسبه قیمت کارخانه و قیمت بازار با توجه به میزان تولید خودروی سواری در سال‌ جاری به دست آمده است. آنچه معلوم است طی نزدیک به سه سال اخیر با اعمال تحریم‌ها و به‌دنبال آن افت تولید در گروه های خودروساز، قیمت‌گذاری دستوری با هدف حمایت از مصرف‌کننده خودرو با شدت و حدت بیشتری نسبت به گذشته از طرف سیاست‌گذار خودرو دنبال شد.

هرچند مرجع قیمت‌گذار خودرو بر مبنای تورم تولید که بانک مرکزی به‌طور ماهانه در اختیارش قرار می‌داد، به قیمت‌گذاری پرداخته، اما خودروسازان در این سال‌ها مدعی بوده‌اند که قیمت‌های تعیین شده با هزینه نهاده‌های تولید همخوانی نداشته که همین امر منجر به افزایش زیان انباشته و ضرر تولید شده است. در این بین اگر چه خودروساز زیان خود را مانعی در افزایش تولید خوانده با این حال اما این روند روزهای خوشی را برای برخی فعالان بازار خودرو رقم زد. اختلاف قیمت کارخانه و بازار یکی از دستاوردهای قیمت‌گذاری دستوری است که دلالان و سفته‌بازان زیادی را وارد بازار خودرو کرده است. با این حال اما سفته‌بازان ظاهرا این روزها رضایتی از وضعیت بازار ندارند؛ چون که آزادسازی مشروط ۱۸ خودرو و همچنین افزایش قیمت کارخانه‌ای بسیاری از محصولات، منجر به کاهش رانت توزیع شده در بازار شده است. آنچه مشخص است هرچه اختلاف قیمت کارخانه و بازار کاهش یابد تعداد خریداران کاذب و همچنین سفته‌بازان کمتر خواهد شد؛ چون که فاصله قیمتی اندک برای این دسته از متقاضیان خودرو به صرفه نخواهد بود، بنابراین با کاهش تقاضا، کاهش قیمت حاشیه بازار خودروها رخ خواهد داد.

از طرف دیگر طبق گفته بسیاری از فعالان بازار خودرو افزایش قیمت کارخانه‌ای، تمایل مردم به ثبت‌نام و شرکت در قرعه‌کشی خودروسازان را کاهش داده است؛ به صورتی که این موضوع، خروج برخی خودروها از فروش سهمیه‌ای گروه های خودروساز را به همراه داشته است.

در این زمینه روز گذشته خبرگزاری فارس به نقل از یک مقام مسوول در صنعت خودرو عنوان کرد که با افزایش قیمت خودرو، استقبال مردم از ثبت ‌نام و پیش ‌خرید خودرو کاهش یافته است. این مقام مسوول تصریح کرد: هم اکنون خودروسازان با مشکل تامین نقدینگی مواجه هستند و کاهش ثبت ‌نام‌ها هم این مشکل را تشدید می‌کند.

در این بین اما کاهش تقاضا برای خرید خودرو از گروه های خودروساز موجب شده تا خودروسازان نام برخی خودروها را از فهرست قرعه‌کشی خارج کنند. در این رابطه می‌توان به حذف دو محصول سایپا ۱۵۱ و نیسان تک سوز آپشنال از روند قرعه‌کشی سایپا و عرضه مستقیم این خودروها اشاره کرد. مجید باقری، قائم مقام فروش سایپا در این خصوص می‌گوید که با توجه به اینکه متقاضی برای این دو محصول کمتر از سهمیه در نظر گرفته شده بوده، لذا تمام ثبت‌ نام‌ کنندگان این دو محصول بدون قرعه‌کشی می‌توانند تکمیل وجه کنند.

در عین حال شاهد افزایش انصرافی‌ها در خرید خودرو و در نتیجه بازنگری در تعداد رزروهای قرعه‌کشی خودروسازان نیز هستیم؛ به صورتی که این موضوع موجب شده گروه های خودروساز تعداد افراد رزرو برای جایگزینی برندگان قرعه‌کشی را افزایش دهند.قائم مقام سایپا در این مورد می‌گوید: در قرعه‌کشی‌های قبلی برخی از منتخبان به دلایل گوناگون از خرید خودرو انصراف می‌دادند و بر همین اساس مجوزی از کمیته خودرو اخذ کردیم تا بتوانیم رزرو منتخبان را به میزان ۲۰۰ درصد افزایش دهیم. این در حالی است که در طرح عرضه خودرو با قرعه‌کشی، تنها به اندازه ۱۰ درصد برندگان، ظرفیت رزرو در نظر گرفته می‌شد و به مرور افزایش یافت.

دنیای اقتصاد