رویدادهای مهم خودرویی هفته اول مرداد ۹۹

اهم اخبار خودرویی این هفته را «آمار جدید تولید»، «کاهش مصارف ارزی خودروسازان»، «قرعه‌کشی و فروش جدید» و همچنین «طرح ساماندهی دیگری برای خودرو» تشکیل داده‌اند که آنها را مرور می‌کنیم.

افت ماهانه تولید خودرو

این هفته با اعلام صورت‌های مالی سه خودروساز مطرح کشور به بورس، مشخص شد تیراژ آنها در چهار ماه ابتدایی امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال اخیر اندکی افزایش یافته است. این در حالی بود که آمارهای ماهانه نشان داد تولید ایران‌ خودرو، سایپا و پارس خودرو در تیر و نسبت به خرداد کاهش پیدا کرده است. بنابر آمار منتشره در سایت کدال، سه غول خودروساز داخلی طی چهار ماه نخست امسال در مجموع ۲۸۷ هزار و ۲۳۰ دستگاه انواع محصولات را به تولید رساندند تا در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال اخیر نزدیک به ۷. ۲ درصد افزایش تیراژ را تجربه کنند. در این بین، ایران‌خودرو ۱۳۲ هزار و ۳۲۶ دستگاه محصول را تا پایان تیر امسال به تولید رسانده تا ۵. ۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش تیراژ را به خود ببیند.سایپا اما چهار ماه امسال را با روندی نزولی نسبت به مدت مشابه در سال ۹۸ پشت سر گذاشت. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، دومین خودروساز بزرگ کشور ۱۱۷ هزار و ۸۰۴ دستگاه انواع محصول را در چهار ماه ابتدایی سال جاری تولید کرده و بنابراین در مقایسه با مدت مشابه سال اخیر، ۲. ۳ درصد کاهش را به خود می‌بیند. در نهایت اما پارس‌خودرو نیز با توجه به تیراژ چهار ماه ابتدایی امسال خود یعنی ۳۷ هزار و ۱۰۰ دستگاه، ۲. ۱۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته تولید را بالا برد. طبق گزارشی که منتشر شد اما غول‌های جاده مخصوص در تیر ماه و نسبت به خرداد با کاهش تولید مواجه شده‌اند. طبق آمار اعلامی، در چهارمین ماه امسال ۸۴ هزار و ۸۴ دستگاه محصول توسط سه خودروساز بزرگ کشور به تولید رسیده که در مقایسه با خرداد کاهش ۱. ۲ درصدی را نشان می‌دهد. در این گزارش مشخص شد سایپایی‌ها ۸. ۵ درصد افزایش تیراژ را تجربه کرده‌اند، اما ایران‌خودرو و پارس خودرو به ترتیب با کاهش تولید ۲. ۷ درصدی و ۱۰ درصدی رو به رو بوده‌اند.

طرحی دوباره برای «خودرو»

اما این هفته خبری مبنی ‌بر شکل‌گیری طرحی دوباره برای ساماندهی صنعت و بازار خودرو منتشر شد، آن هم در حالی که طرح قبلی با همین نام فعلا به سرانجام نرسیده است. بر این اساس، این هفته نامه‌ای از طرف رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی خطاب به سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر شد که وی طی آن خواستار تشکیل کمیته مشترک برای تهیه فوری طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو شده بود. در نامه عزت‌الله اکبری به حسین مدرس‌خیابانی آمده بود که «باید کارگروهی متشکل از تعدادی از اعضای کمیسیون، معاون مربوطه وزارت متبوع، نمایندگان خودروسازان، انجمن قطعه‌سازان، شورای رقابت، سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و مرکز پژوهش‌های مجلس، به‌منظور تهیه طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو با قید فوریت تشکیل شود.» وی از سرپرست وزارت صمت خواسته دستور دهد نسبت به هماهنگی لازم برای تشکیل جلسات و تسریع در تهیه طرح موردنظر، اقدامات لازم انجام شود.

مصارف ارزی خودروسازان بزرگ کشور در سال ۹۸ نسبت به ۹۷ کاهش یافت، موضوعی که دلایل آن را می‌توان در «تحریم»، «داخلی‌سازی قطعات»، «افت تولید» و همچنین «کاهش تخصیص ارز از طرف بانک مرکزی» جست‌و‌جو کرد. خودروسازی ایران در سال ۹۷ تحریم شد و طبعا دلایل چهارگانه «تحریم»، «داخلی‌سازی قطعات»، «افت تولید» و همچنین «کاهش تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی» در آن سال مصارف ارزی خودروسازان را کاهش داد. با این حال اما کاهش مصارف ارزی در سال ۹۸ بیشتر شد که این موضوع با تشدید دلایل چهارگانه در ارتباط است.

کاهش مصرف ارزی خودروسازان

پایین آمدن مصرف ارزی خودروسازان در سال ۹۸ دیگر خبری بود که این هفته در حوزه خودروسازی منتشر شد. طبق این خبر، خودروسازان ارز کمتری را طی سال ۹۸ و در مقایسه با سال قبل از آن مصرف کرده‌اند. تحریم، کاهش تولید، سیاست‌های بانک مرکزی و داخلی‌سازی قطعات از جمله دلایلی هستند که در توجیه کاهش مصرف ارزی خودروسازان نقش داشته‌اند. با توجه به آمار موجود، مصرف دلاری خودروسازان طی سال ۹۸ و در مقایسه با ۹۷ بیش از یک ‌بیستم شده است. همچنین از جنبه نوع ارز اما بیشترین ارز مصرفی خودروسازان در سال اخیر را وون کره‌جنوبی تشکیل داده بود. سه خودروساز بزرگ کشور طی سال اخیر بالغ بر ۲۶ میلیارد وون صرف تامین قطعات خارجی کرده‌اند. این در حالی است که در سال ۹۷، مصرف ارزی خودروسازان در این واحد پولی، بیش از ۵۶ میلیارد وون بوده است. اما این آمار در وضعیتی اعلام شده که این هفته خبر رسید قرار است ارز نیمایی مجددا به قطعه‌سازان اختصاص یابد. آن‌طور که یکی از اعضای انجمن قطعه‌سازان ایران عنوان کرده بود، قرار است با موافقت بانک مرکزی تخصیص ارز نیمایی به صنعت قطعه از سر گرفته شود. این در وضعیتی است که با قطع ارز نیمایی قطعه‌سازان از اسفند سال گذشته، آنها مجبور بودند از «ارز اشخاص» یا «ارز صادراتی» برای ثبت سفارش استفاده کنند و این موضوع به هر حال خالی از دردسر نبود.

فروش‌های جدید خودرو

در هفته جاری اما مراسم قرعه‌کشی طرح پیش‌فروش مشارکت در تولید سایپا هم انجام و اسامی افراد منتخب برای ثبت‌نام نهایی سه محصول عرضه شده در این طرح، اعلام شد. در این مراسم ۱۲ هزار نفر منتخب طرح مشارکت در تولید مشخص و ۶ هزار نفر هم به‌عنوان فهرست رزرو تعیین شدند تا در صورت انصراف یا عدم واریز وجه منتخبان اصلی، جایگزین آنها شوند.در طرح جدید ‌عرضه محصولات شرکت خودروسازی سایپا، سه خودرو شاهین، کوییک. اس و ساینا.اس برای عرضه به مشتریان در نظر گرفته شده بود. بنابر آمارهای اعلام شده، در مراسم قرعه‌کشی از بین ۱۲۳ هزار و ۸۳۹ متقاضی، ۴۳ هزار و ۵۲۰ نفر محصول شاهین، ۴۹ هزار و ۴۷۴ نفر محصول کوییک.اس و ۳۰ هزار و ۸۴۵ نفر محصول ساینا.اس را انتخاب کرده‌ بودند. برای این طرح فروش، ۱۲ هزار خودرو شامل ۴ هزار دستگاه شاهین، ۳هزار دستگاه کوییک.اس و ۵ هزار دستگاه ساینا.اس در نظر گرفته شده بود. سایپا بلافاصله پس از این قرعه‌کشی، طرح جدیدی برای مشارکت در تولید را به اجرا درآورد. اما این هفته ایران‌خودرو نیز اعلام کرد در حال اتمام تعهدات مربوط به فروش فوق‌العاده خود است. طبق اعلام ایران‌خودرو، دومین فروش فوق‌العاده این شرکت نیز  به زودی برگزار خواهد شد. به احتمال فراوان، سایپا نیز همزمان با ایران‌خودرو دومین مرحله از فروش فوری خود را به اجرا در خواهد آورد. پیش از این و با موافقت شورای رقابت، هم ایران‌خودرو و هم سایپا مجوز جدید برای افزایش قیمت محصولات خود دریافت کردند تا مقدمات برگزاری دور دوم فروش فوق‌العاده آنها فراهم شود.

دنیای اقتصاد