صنعت خودروسازی در حال تحول اساسی است

در وضعیتی که دولتمردان به فکر مسائل روزمره، سیاستمداران به دنبال رأی مردم، دانشگاهیانی مثل من دنبال نوشتن مقالات ISI و ISC به جای حل مسائل واقعی مملکت هستند و البته دلالان مانند گرگ به جان صنعت و بازار افتاده‌اند، صنعت خودرو در دنیا در حال تحول اساسی است. تحولاتی که در حد یک انقلاب اساسی در فناوری و اقتصاد است.

حداقل پنج تحول اساسی در حال رخ دادن است: ورود به دوران صنعت ۴.۰، خودروهای خودران و و مرتبط، تغییر اساسی کسب‌وکار از فروش خودرو به فروش حمل‌ونقل، قوای محرکه جدید، ابر ادغامها؛ اتفاقاتی که دارد به‌طور جدی رخ می‌دهد و ما همچنان به خودمان مشغولیم و دلخوش به حرکتهای کوچکی که در این بین با صرف انرژی خیلی زیاد انجام می‌دهیم. البته هر یک از این تحولات خود جای توضیح و تفصیل دارد. ولی در این نوشتار خیلی کوتاه آنها را معرفی می‌کنم و نشان خواهم داد که ما عملاً در خوابیم.

صنعت ۴.۰ به معنای صنعتی کاملاً رباتیک در کنار اتصال کامل به شبکه و قابل کنترل از راه دور است. در این روش که سرعت و دقت کار و بهره‌وری بسیار بالا می‌رود، شما عملاً در خط تولید آدمیزاد نمی‌بینید. البته به موازات این روش که کاملاً در حال اجرایی شدن است و بسیاری از خطوط در اروپا و آمریکا در حال پوست‌اندازی بر مبنای‌آن هستند، روش‌های تولید سریع هم به سرعت در حال توسعه و اقتصادی‌شدن هستند. هم او را شکر که هنوز این فناوری‌ها غیراقتصادی هستند؛ وگرنه کلاً روشهای تولید خودرو در دنیا زیر و رو می‌شد و ما دیگر حرفی برای گفتن نداشتیم.

خودروهای خودران و مرتبط مفهوم گسترده دیگری است که به سرعت در حال تغییر مفاهیم محصولی به نام خودرو هستند. امروز دیگر خواسته مشتریان از خودرو، جابجایی سریع و یا مصرف سوخت و یا آلایندگی کمتر نیست. مفهوم جدید به شما اجازه می‌دهد در حالی که در مسیر پرترافیک هستید، انواع کار دفتری را انجام دهید و یا از دیدن یک فیلم سینمایی و یا سریال هیجان‌انگیز لذت ببرید. همچنین با مرتبط‌شدن خودروها، احتمال تصادفات به صفر می‌رسد و مفهوم خدمات پس از فروش کاملاً تغییر می‌کند.

مفهوم دیگری که در ادامه خواهدآمد، امکان به اشتراک‌گذاری خودرو است. در نتیجه‌ی امکان‌پذیری این مفهوم و کاهش هزینه رفت و آمد، مفهوم جدید به نام فروش خدمات حمل‌ونقل به جای فروش خودرو مطرح می‌شود. دیگر شما نیازی ندارید که خودرو را بخرید. بلکه هر موقع از روز که نیاز داشته باشید می‌توانید خدمات حمل‌ونقل با خودروی دلخواه خود را در اختیار داشته باشید. از این طریق هم هزینه مصرف‌کننده پایین می‌آید، هم ترافیک کمتر می‌شود و هم نیاز به پارکینگ تغییر پیدا می‌کند. مفاهیم حمل‌ونقل هم به تدریج در شهرها تغییر پیدا خواهد کرد؛ همانطور که نمونه‌های اولیه این مفهوم با حضور نرم‌افزار اسنپ چنین تحولی را در حمل‌ونقل تهران ایجاد کرد. البته نمونه اسنپ در مقابل مفهوم خودروی اشتراکی جدید، نمونه‌ای در حد انسانهای اولیه در مقابل انسانهای هوشمند امروزی است.

تحول بعدی تغییر قوای محرکه است که در دنیا نه روی مفهوم آن، بلکه روی عملی بودن و ارزانی آن کار می‌شود. متاسفانه این موضوع در ایران به حد یک سری نمایش بی‌معنا تقلیل پیدا کرده و همگان سعی دارند که ثابت کنند که خودروسازی کاری در این زمینه نکرده و جوانان ما هستند که قرار است صنعت را با مقالات و ساختن اسباب‌بازی‌ها نجات دهند. در حالی که رقابت در دنیا در این زمینه جدی‌تر از این حرفهاست.

ولی در نهایت تحولی مهمی که در دنیا برای اقتصادی شدن و رقابت‌پذیری در این مفاهیم جدید در حال رخ دادن است ایجاد انواع ابر ادغامها و شبکه‌های تودرتوی همکاری در عین رقابت است. این در حالی است که ما با ۳۰ خودروساز کوچک و بزرگ همچنان دنبال ایجاد خودروسازهای جدید هستیم. واقعاً چه زمانی مسئولان می‌خواهند از خواب بیدار شوند و متوجه شوند که با حرف زدن از آرزوها و صدور دستورات بی‌پشتوانه نمی‌توان مسائل بزرگ را حل کرد. باید با قدرت با واقعیات مواجه شد و با شجاعت و درایت تصمیم گرفت و جهادی عمل کرد؛ و اگر باری تعالی عنایت کند، در این رقابت سخت پیروز شد.

ایرنا