تفاوت قیمت خودرو در ایران با دیگر کشور ها

بدون تردید اگر از مردم بپرسیم که قیمت خودرو در ایران ارزان است یا گران؟ بیشتر مردم بر گران بودن قیمت خودرو اتفاق نظر دارند و این مساله می تواند عوامل گوناگونی داشته باشد که شاید سطحی ترین نگاه به این مقوله حکم بر گرانی خودرو دارد. ولی با بررسی های دقیق به این موضوع پی میبریم که مشکل، گرانی خودرو نیست بلکه عوامل دیگری است که شاید از چشم مردم عادی مغفول مانده اند.

یکی از رایج ترین شیوه های پی بردن به گرانی کالا در کشورهای گوناگون، کنارهم قرار دادن میزان حقوق پایه با قیمت ارزان ترین نوع از آن کالاست تا با محاسبه مدت زمان کار مورد نیاز برای خرید آن کالا، بتوان به وسیله فهرست مقایسه ای حاصل با دیگر کشورها بر گرانی یا ارزانی آن کالا پی برد.

برابر تحقیقی که بر همین اساس از طرف موسسه تحقیقاتی TEB (موسسه بانک داده های اقتصادی ترکیه) انجام گرفته است، مدت زمان کار مورد نیاز برای خرید خودرو در ۱۲ کشور گوناگون به این شرح می باشد؛

1. آمریکا: ۴ ماه
2. بلژیک، آلمان، فرانسه، ژاپن: ۶ ماه
3. اوکراین: ۷ ماه
4. اسپانیا: ۸ ماه
5. پرتغال: ۱.۵ سال
6. لهستان: ۱.۸ سال
7. برزیل: ۲.۴ سال
8. ترکیه: ۲.۹ سال
9. چین: ۵.۲ سال

در توضیح گزارش TBE ذکر شده است که مردم بسیاری از کشورهای اروپایی با عایدی ۶ ماهه خود از کار می توانند خودرویی مانند فولکس واگن را بخرند. اما اگر ما بخواهیم کشور خود را در چنین آماری بگنجانیم، باید پایه حقوق اعلامی از طرف شورای عالی کار و همچنین قیمت ارزان ترین خودرو در بازار کشور را در کنار یکدیگر گذاریم تا مشاهده کنیم برای خرید آن چه مدت به کار احتیاج است.

شورای عالی کار پایه حقوق کارکنان در سال ۹۷ را یک میلیون و ۱۱۱ هزار و ۲۶۹ تومان در نظر گرفته است و قیمت ارزان ترین خودرو در بازار هم به مدل‌های پراید ۱۳۱ و ۱۱۱ با قیمتی نزدیک به ۲۳ میلیون تومان تعلق دارد. با این اوصاف اگر به فرض محال تمامی حقوق دریافتی را برای خرید این خودروها در نظر بگیریم، حدود دو سال نیاز به کار است.

اکنون اجازه دهید این وضعیت را در کشور همسایه، ترکیه مورد بررسی قرار دهیم؛ میزان پایه حقوق در ترکیه هزار و ۶۰۳ لیر است و عنوان ارزان ترین خودرو ۲۰۱۸ در این کشور هم با قیمت ۵۴ هزار لیر به رنو ساندرو استپ وی تعلق دارد. پس شهروندان ترک برای خرید این خودرو باید ۲.۹ سال کار کنند. البته نباید این مسئله را از یاد برد که رنو ساندرو استپ وی در کشور ما قیمت ۴ برابر پراید را داراست.

در همین راستا، عبدالله بابایی کارشناس صنعت خودرو و بازار می گوید: «با استفاده از چنین چارچوب هایی برای پی بردن به گرانی یا ارزانی خودرو، در کشور نمی توان به نتیجه ای راضی کننده ای رسید، چون قیمت خودرو پیرو حقوق پرداختی در کشور نیست شاخص هایی مانند قیمت مواد اولیه، قیمت اجرت کار و کارگر، هزینه های مالی و مالیاتی است که قیمت تمام شده را معلوم می کند. بنابراین مقایسه خودرو با میزان حقوق پایه در داخل کشور مقایسه ای درست نیست چون در ایران ارزش پول ثبات ندارد و گواه آن نیز بررسی ارزش پول از سال ۹۰ تا سال ۹۷ است. اگر مانند کشورهای اروپایی ارزش پول ما و همچنین قیمت مواد اولیه ثابت بود می توانستیم گرانی خودرو را از این طریق بررسی کنیم.»

این کارشناس در ادامه می افزاید: «پایین آمدن ارزش پول به معنی گران شدن خورو نیست ولی به معنای تطبیق قیمت کالاها متناسب با ارزش پول است. به عبارت دیگر قیمت کالاها برای جبران ارزش از دست رفته پول، ناچار به افزایش است تا به جایگاه پیشین خود برگردد. از منظر دیگر میزان رشد حقوق پایه در مقایسه با کاهش ارزش پول و تطبیق قیمت کالاها بسیار ناچیز است و همین موضوع قدرت خرید را از بین میبرد.

بابایی در پایان با اشاره به این موضوع که قیمت خودرو در ایران گران نیست، می افزاید: «تعیین گرانی یا ارزانی خودرو در کشورما تحت تاثیر چالش هایی مانند کاهش ارزش پول، کاهش توان خرید مردم و عدم مطابقت رشد میزان پایه حقوق با رشد قیمت تطبیقی کالای مد نظر برای جبران ارزش از دست رفته است. در واقع قیمت خودرو در ایران گران نیست بلکه این ارزش از دست رفته پول رایج ماست که موجب شده است قیمت خودرو مطابق با ارزش پول تعیین شود. بدون تردید اگر از سال های ۹۰ تا ۹۷ ارزش پول ایران درست مدیریت می شد، قیمت خودرو اکنون همانند ارزش واقعی خود بود و این طور مفهوم نمی شد که پرداخت هزینه های چند برابری برای خرید خودرو به منزلهٔ گرانی خودرو در ایران است.»