کاهش ۳۹ درصدی تیراژ خودروسازان داخلی

کارنامه تولید خودروسازان ایران در سال ۹۷، توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر شد تا معلوم شود صنعت خودرو ایران کاهش ۳۹ درصدی را نسبت به سال ۹۶ به ثبت رسانده است. در کنار این خبر ناخوشایند؛ ولی تولید سیتروئن C3 (یکی از خودروهای پسابرجامی) را می‌توان از جمله معدود اتفاقات مثبت خودروسازی ایران در سال ۹۷ دانست. سایپایی‌ها توانسته‌اند ۲ هزار دستگاه از این خودرو مشترک با سیتروئن فرانسه را در طول سال اخیر به تولید برسانند.

در آمار منتشره، سه خودروساز مطرح کشور در مجموع ۷۹۸ هزار و ۹۲۸ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند، حال آنکه در سال ۹۶ موفق به ثبت تیراژی بیش از یک میلیون و ۳۱۶ هزار دستگاهی شده بودند. کاهش تولید ۳۹ درصدی در ۹۷ نسبت به ۹۶ در وضعیتی است که تیراژ ماهانه خودروسازان در طول اسفند سال اخیر و در مقایسه با بهمن ماه روند صعودی داشته است. بررسی آمار ماهانه خودروسازان بزرگ نشان می‌دهد تیراژ محصولات سواری آنها در اسفند و نسبت به بهمن، نزدیک به ۴۲ درصد رشد کرده است. ایران خودرو و شرکت خودروسازی سایپا در مجموع در طول اسفند سال اخیر ۷۴ هزار و ۳۳۱ دستگاه خودروی سواری به تولید رسانده‌اند، حال آنکه در بهمن تیراژ ۵۲ هزار و ۳۲۵ دستگاهی داشته‌اند. در بین خودروسازان مطرح کشور، ایران خودرو به عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی، با تولید ۳۸ هزار و ۵۵۶ دستگاه انواع خودروی سواری در اسفند سال اخیر، افزایش تیراژ ۴۴ درصدی نسبت به بهمن داشته است. شرکت خودروسازی سایپا (شامل سایپا و پارس خودرو) هم که ۳۵ هزار و ۷۷۵ دستگاه خودروی سواری را در اسفند ۹۷ به تولید رسانده در مقایسه با ماه قبل از آن ۲. ۴۱ درصد افزایش تیراژ را تجربه کرده است.

طبق آمار سالانه خودروسازان ولی ایران خودرویی‌ها تیراژی ۴۱۵ هزار و ۴۸۵ دستگاهی را به ثبت رسانده‌اند تا در مقایسه با سال ۹۶، افتی ۴۱ درصدی در کارنامه آنها به ثبت برسد. شرکت خودروسازی سایپا هم که ۳۸۳ هزار و ۴۴۳ دستگاه تیراژ در سال ۹۷ داشته، کاهشی ۳۸ درصدی را نسبت به ۹۶ تجربه می‌کند. در حالت تفکیکی ولی سایپا و سایت‌های شهرستانی‌اش ۲۴۸ هزار و ۴۸۵ دستگاه تیراژ در طول سال اخیر داشته‌اند، بنابراین تولید این خودروساز نسبت به ۹۶، نزدیک به ۳۴ درصد آب رفته است. همچنین از پارس خودرو هم خبر می‌رسد این گروه با تولید ۱۳۴ هزار و ۹۵۸ دستگاه انواع خودروهای سواری تا پایان سال اخیر، ۴۴ درصد کاهش تولید را نسبت به ۹۶ به خود می‌بیند. در باب اینکه چرا خودروسازی در دام افت تیراژ افتاده، به تفصیل صحبت شده است، چه آنکه تحریم‌ها و مجموعه مشکلات اقتصادی داخلی دلایل اصلی این ماجرا به شمار می‌روند. تحریم‌ها موجب مختل شدن روند تأمین قطعات از خارج شده‌اند و مشکلات اقتصادی هم نقدینگی زنجیره خودروسازی را تحت تأثیر قرار داده و در نتیجه، تأمین قطعات داخلی هم روال طبیعی خود را طی نمی‌کند و اثر مستقیم آن بر تولید می‌نشیند. سال پیش خودروسازی کشور از دو جهت تحت فشارهایی سنگین قرار گرفت؛ یکی تحریم و دیگری مشکلات اقتصادی. در نتیجه این فشار دو سویه، تیراژ از خرداد ماه ۹۷ روندی رو به کاهش را در پیش گرفت و به تبع آن، قیمت‌ها هم به شدت بالا رفت. خودروسازان در ابتدای سال اخیر قصد داشتند تیراژ خود را به رکورد سال ۹۰ (یک میلیون و ۶۴۰ هزار دستگاه) برسانند، ولی در نهایت مجموعه مشکلات ناشی از تحریم و ضعف اقتصادی، اجازه نداد تولید آنها حتی به یک میلیون دستگاه هم برسد. در سال جاری هم خودروسازان پیش بینی تیراژی یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاهی را انجام داده‌اند که باید منتظر ماند و دید آیا این هدف با توجه به تداوم تحریم و چالش‌های اقتصادی، محقق می‌شود یا تیراژی کمتر از آن در کارنامه ۹۸ صنعت خودرو به ثبت می‌رسد.

سالی که نکو نبود

نگاهی به جزئیات آمار تولید محصولات سواری در سال پیش نشان می‌دهد غول‌های جاده مخصوص چه افت‌وخیزی در این بازه زمانی داشته‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران خودرویی‌ها باز هم در تولید بیشتر محصولات خود با کاهش تیراژ رو به رو شده‌اند. آمار منتشره از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در بین محصولات ایران خودرو، پژو ۲۰۶ تیراژی ۱۱۶ هزار و ۳۳۷ دستگاهی را تا پایان سال اخیر از خود به جا گذاشته و نسبت به ۹۶، بیش از ۳۵ درصد کاهش را تجربه کرده است. در آمار مربوطه، تولید ۱۶ هزار و ۴۸۲ دستگاه پژو ۲۰۶ اتومات هم به ثبت رسیده که البته منظور از آن، پژو ۲۰۶ پلاس یا همان پژو ۲۰۷ ای است. تولید این محصول در طول سال اخیر و نسبت به ۹۶ نزدیک به ۴. ۴ درصد آب رفته است. با توجه به این آمار، پژو ۲۰۶ پرتیراژترین خودروی ایران خودرو در سال ۹۷ بوده است.

در میان دیگر محصولات پژویی ایران خودرو، پژو ۴۰۵ هم با کاهش تولید در سال ۹۷ رو به رو شده است. بر این اساس، ۴۰۵ با تیراژی ۷۵ هزار و ۶۰۸ دستگاهی، ۴۸ درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. در کنار ۴۰۵، دیگر محصول پژویی ایران خودرو به نام پارس هم در سال اخیر کاهش تولید داشته و تیراژ آن، ۳۷ درصد پایین آمده است. ایران خودرویی‌ها تا پایان اسفند سال پیش، ۷۵ هزار و ۶۶۷ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند هم با کاهش تولید رو به رو شده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت در طول سال اخیر، ۵۴ هزار و یک دستگاه سمند را به تولید رسانده و این آمار موجب افت ۴۷ درصدی تیراژ این محصول نسبت به ۹۶ شده است. هم اکنون سمند تنها در سایت‌های مرکزی و مازندران ایران خودرو تولید می‌شود، اگرچه تیراژ در سایت مرکزی در طول سال اخیر، فقط ۳۹۵ دستگاه بوده است. ولی آن‌طور که آمار تولید منتشره روایت می‌کند، ایران خودرو نتوانسته روند صعودی خود را در تولید دنا حفظ کند. طبق آمار منتشره، در سال اخیر، ۳۶ هزار و ۸۸ دستگاه دنا (شامل مدل معمولی و پلاس) در ایران خودرو تولید شده که کاهش ۲. ۱۶ درصدی را نسبت به ۹۶ به دنبال داشته است. همچنین دیگر خودروی ایران خودرو یعنی رانا هم کماکان با کاهش تولید همراه بوده و تیراژ آن تا پایان اسفند سال اخیر، ۴۴ درصد نزول را نشان می‌دهد. بنابر آمار منتشره، ایران خودرویی‌ها در سال ۹۷، تنها ۳ هزار و ۸۸۰ دستگاه رانا به تولید رسانده‌اند.

نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران خودرو، محصولاتی که با وجود تحریم‌ها، سرنوشتشان برای ادامه تولید در طول سال جاری معلوم نیست. آن‌طور که آمار می‌گوید: آبی‌های جاده مخصوص تا پایان اسفند ۹۷، دو هزار و ۶۳۷ دستگاه سوزوکی گرند ویتارا مونتاژ کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد کراس اوور مونتاژی و ژاپنی ایران خودرو در مقایسه با سال ۹۶، نزدیک به ۳. ۴۸ درصد کاهش تولید داشته است. ایران خودرو همچنین توانسته ۱۳ هزار و ۱۵۲ دستگاه هایما را در طول سال اخیر مونتاژ کند. پس تیراژ این کراس اوور چینی، نزدیک به یک درصد نسبت به سال ۹۶ افزایش داشته است. این در وضعیتی است که دیگر خودروی چینی ایران خودرو به نام دانگ فنگ، افت تولید را در بازه زمانی تحت بررسی به خود می‌بیند. دانگ فنگ آماری ۱۹ هزار و ۸۷ دستگاهی را در سال اخیر از خود به جا گذاشته و بر این اساس، نسبت به سال ۹۶ نزدیک به ۳۸ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. سری هم به پژو ۲۰۰۸ بزنیم، خودرویی که فعلاً در مدار رشد تولید قرار دارد؛ ولی معلوم نیست با توجه به تداوم تحریم‌ها چه سرنوشتی در انتظار آن است. بنابر آمار اعلامی، ایران خودرویی‌ها در طول سال اخیر هفت هزار و ۳۸۵ دستگاه پژو ۲۰۰۸ را به تولید رسانده‌اند و با این حساب، تولید این خودرو نسبت به ۹۶ نزدیک به ۱۷۰ درصد رشد کرده است؛ یعنی بالاترین درصد در بین کل خودروهای تولیدی در ۹۷. این محصول هفته پیش موفق شد به تنها خودروی پنج ستاره صنعت خودروی کشور تبدیل شود.

پراید در خط یک تولید

به سایپا برویم و ببینیم این گروه چه آماری در تولید محصولات خود در طول سال ۹۷ به‌جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید رو به رو شده‌اند. بر این اساس تا پایان اسفند سال اخیر ۱۴ هزار و ۵۱۰ دستگاه سراتو مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال اخیر، ۲. ۴۸ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در بین دیگر خودروهای سایپا، تیبا ۱۳۶ هزار و ۸۰۹ دستگاه تیراژ در سال اخیر داشته و در مقایسه با ۹۶، نزدیک به ۲۷ درصد کاهش را تجربه کرده است. به نظر می‌رسد بخشی از آمار تیبا را ساینا تشکیل می‌دهد؛ خودرویی که روی پلت فرم تیبا ساخته شده است. اما براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید پراید هم در سال اخیر نزول کرده و سایپایی‌ها تنها ۱۳۸ هزار و ۸۸۴ دستگاه از این خودرو را به تولید رسانده‌اند. این رقم نشان می‌دهد تولید پراید نسبت به ۹۶، چیزی نزدیک به ۳۸ درصد کاهش پیدا کرده است. با این حال ولی پراید در نهایت توانست عنوان پرتیراژترین خودروی داخلی را در سال ۹۷، به دست بیاورد. از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی از طرف وزارت صنعت، پارس خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته ۳۳ هزار و ۱۴۸ دستگاه برلیانس را در طول سال اخیر مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با سال ۹۶، نزدیک به ۲۷ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. سایپایی‌ها اما دو خودروی چینی دیگر را هم به مونتاژ می‌رسانند که در این بین، چانگان تیراژی ۱۰ هزار و ۷۵۷ دستگاهی را در طول سال اخیر از خود به‌جا گذاشته است. بر این اساس، این خودروی مونتاژی در مقایسه با ۹۶، کاهشی ۵. ۹ درصدی را به خود می‌بیند. دیگر خودروی چینی سایپا، آریو نام دارد که آمار اعلامی از مونتاژ هفت هزار و ۳۰۰ دستگاهی آن حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به سال ۹۶ چیزی نزدیک به ۳. ۲۸ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. طبق آمار اعلامی ولی سایپا در بازه زمانی تحت بررسی فقط ۱۶ دستگاه رهام را تولید کرده است. رهام خودروی جدید سایپا به شمار می‌رود که اوایل سال اخیر در یکی از نمایشگاه‌های داخلی رونمایی شد.

کاهش شدید تیراژ رنو

نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده آل ۹۰ تا پایان اسفند سال پیش بیندازیم تا مشخص شود این خودروی رنو چه افت‌وخیزی را طی بازه زمانی موردنظر تجربه کرده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر ۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس تندر، تندر اتومات و ساندرو) در طول سال اخیر به ۵۱ هزار و ۱۵۵ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با ۹۶، حدود ۶۸ درصد کاهش را به خود می‌بیند که نشان می‌دهد این خودرو بیشترین درصد کاهش را در طول سال اخیر داشته است. اگر آمار تولید خانواده تندر ۹۰ را به طور جداگانه بررسی کنیم، معلوم می‌شود هر دو گروه ایران خودرو و پارس خودرو با کاهش تولید این محصول رو به رو شده‌اند. بر این اساس، ایران خودرویی‌ها با توجه به تیراژ ۱۱ هزار و ۶۴۳ دستگاهی خود تا پایان سال اخیر، با کاهشی ۲. ۷۵ درصدی رو به رو شده‌اند. این خودروساز، تندر ۹۰ را در مدل‌های معمولی و اتومات به تولید می‌رساند. با توجه به آمار، ایران خودرو در آخرین ماه سال اخیر ۸۴۰ دستگاه تندر ۹۰ تولید کرده است. در پارس خودرو هم آمارها خبر از کاهش تیراژ خانواده تندر ۹۰ می‌دهند. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۳۹ هزار و ۵۱۲ دستگاه انواع تندر ۹۰ و ساندرو در این گروه به تولید رسیده که نسبت به ۹۶، حدود ۶۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این بین، پارس خودرویی‌ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر ۹۰) را در سال اخیر به ۲۰ هزار و ۷۸۵ دستگاه رسانده‌اند که این آمار از کاهش تولید ۶۲ درصدی این خودرو حکایت دارد. در بین دیگر محصولات، پارس‌تندر تیراژی ۱۰ هزار و ۳۳۸ دستگاهی را در طول سال اخیر به ثبت رسانده که این آمار از کاهش تولید تقریباً ۶۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال اخیر حکایت دارد. تندر معمولی هم با تیراژی هشت هزار و ۳۳۹ دستگاهی در سال گذشته، نزدیک به ۷۱ درصد کاهش تولید نسبت به ۹۶ داشته است. پارس خودرویی‌ها در اسفند سال پیش فقط دو هزار و ۵۰۶ دستگاه از محصولات خانواده تندر ۹۰ را به تولید رسانده‌اند.

دنیای اقتصاد