فسخ بیمه نامه شخص ثالث: مراحل و نکات حقوقی

کمتر قراردادی را می‌توان پیدا کرد که در آن شرایط فسخ ذکر نشده باشد. با این حال ممکن است صرفاً یکی از طرفین امکان فسخ داشته باشند یا اینکه به طور کلی شرایط این کار فقط در مواقع خاص و اضطراری ایجاد شود. یکی از این نوع قراردادها، قراردادی است که بین بیمه‌گزار و بیمه‌گر بسته می‌شود، مانند بیمه شخص ثالث. در این مطلب می‌خواهیم به این سوال پاسخ بدهیم که آیا امکان فسخ بیمه نامه شخص ثالث وجود دارد؟ و اگر وجود دارد، شرایط و مراحل انجام آن چگونه است.

چرا ممکن است به فسخ بیمه نامه شخص ثالث نیاز پیدا کنیم؟

ممکن است بیمه‌گزار این‌گونه تصور کند که اگر در طول قرارداد از خدمات شرکت بیمه راضی نبود، می‌تواند به جای پیگیری فرایند تمدید بیمه شخص ثالث خودرو برای دوره بعدی، سراغ فسخ برود. یعنی با داشتن دلایلی مانند عدم رضایت از خدمات، پشتیبانی بد بیمه‌‌گر، پرداخت خسارت کمتر از حد انتظار و… بخواهد قراردادش را در نیمه‌راه فسخ کند. اما سؤال اینجاست که آیا واقعاً چنین امکانی وجود دارد؟

آیا بیمه شخص ثالث قابل فسخ است؟

این موضوع از دو جهت قابل بحث است یکی اینکه آیا بیمه‌گزار از سمت خودش می‌تواند قرارداد را فسخ کند؟ دوم هم اینکه بیمه‌گر در چه مواقعی امکان فسخ قرارداد را دارد؟

شرایط فسخ بیمه نامه شخص ثالث از طرف بیمه‌گزار

بیمه‌گزار نمی‌تواند قرارداد بیمه ثالث خودش را فسخ کند، حتی اگر دلایلی مانند نارضایتی از آن شرکت داشته باشد. در واقع فقط تحت شرایطی بسیار خاص و اورژانسی است که قانون برای شخصی که بیمه را تهیه کرده امکان فسخ قائل شده است. مانند:

• اگر خطری که متوجه موضوع بیمه است کاهش پیدا کند (برای مثال، با اضافه شدن یک سیستم ایمنی جدید) و بیمه‌گر حاضر به پرداخت مابه‌التفاوت نشود یا تخفیفی در آن لحاظ نکند.
• در صورتی که بیمه‌گر به هر دلیلی قادر به ارائه خدمات نباشد و امکان ادامه قرارداد وجود نداشته باشد.
• اگر موضوع بستن قرارداد به طور همزمان با دو شرکت مطرح شود. در این حالت، قراردادی که دیرتر بسته شده، قابل فسخ است و بیمه‌گزار می‌تواند حق بیمه پرداختی را پس بگیرد.

شرایط فسخ بیمه ثالث از طرف بیمه‌گر

برای بیمه‌گر شرایط مختلفی مطرح شده است که طبق آن می‌تواند قرارداد را فسخ کند:

• اگر بیمه قسطی تهیه شده باشد و در صورت عدم پرداخت اقساط بیمه شخص ثالث توسط بیمه‌گزار.
• اگر بیمه گزار حق بیمه را پرداخت نکند.
• خودرو فرسوده شود و خطر تشدید شود.
• اگر بیمه‌گزار سهوا یا عمدا اطلاعات درست در اختیار بیمه‌گر قرار ندهد.
• زمانی که به دلایل مختلف به صورت موقت یا دائم، شرایط پوشش برخی از بیمه‌ها توسط سازمان بیمه مرکزی سلب شود.
• در قراردادهای بلندمدت در پایان هر سال بیمه‌گر می‌تواند قرارداد را فسخ کند.

تفاوت فسخ و ابطال در بیمه

در این بین ممکن است فسخ و ابطال بیمه شخص ثالث یکسان در نظر گرفته شود. اما در اصل این دو واژه از نظر حقوقی با یکدیگر متفاوت‌اند. ابطال زمانی رخ می‌دهد که اشتباهی از سمت بیمه‌گزار مثل ارائه اطلاعات نادرستی که روی قیمت بیمه اثر گذاشته است، رخ دهد. در بعضی موارد نیز ممکن است این اشتباه از سمت بیمه‌گر باشد. به طور کلی دلایل ابطال بیمه نامه معمولا به بیان اطلاعات غیرواقعی و ارائه مشخصات دروغین به قصد تخریب و تغییر قیمت بیمه برمی‌گردد.

اما فسخ بیمه نامه شخص ثالث از سمت بیمه‌گزار عملا ممکن نیست و از طرف بیمه‌گر هم طبق شرایط خاصی اتفاق می‌افتد که به آن اشاره کردیم. همچنین هنگام فسخ بیمه نامه شخص ثالث حق بیمه تا همان تاریخ فسخ محاسبه و دریافت می‌شود و باقی کسر می‌شود. اما هنگام ابطال آن انگار هیچ قراردادی از ابتدا وجود نداشته است و تعهدی برای جبران خسارت‌ها وجود ندارد.

منظور از انفساخ بیمه چیست؟

به فسخ خودبه‌خودی بیمه‌نامه بدون دخالت بیمه گر و بیمه‌گزار انفساخ می‌گویند. مثلاً اگر خانه بیمه آتش‌سوزی داشته باشد اما به جای حریق از طریق زلزله یا موارد مرتبط با جنگ از بین برود بیمه‌نامه خودکار فسخ می‌شود و هزینه‌ای نیز به بیمه‌گزار پرداخت نخواهد شد. در حوزه بیمه شخص ثالث نیز امکان وقوع این نوع اتفاقات وجود دارد.

مراحل فسخ بیمه نامه شخص ثالث

مهم‌ترین مرحله برای فسخ بیمه‌نامه این است که بتوانید طبق دلایلی که در بالا اعلام کردیم آن را با مدارک محکم اثبات کنید. در زیر به مراحل کلی این کار اشاره شده است:

• تنظیم متن نامه فسخ بیمه نامه ثالث؛
• ارسال رسمی درخواست توسط بیمه‌گزار؛
• بررسی توسط شرکت بیمه؛
• اعلام نتیجه.

توجه داشته باشید که فسخ بیمه ثالث توسط بیمه‌گزار عملاً ممکن نیست و برای اینکه بتوانید این کار را انجام دهید باید ادله محکمه‌پسندی داشته باشید.

استعلام بیمه شخص ثالث

برای استعلام سوابق، تاریخچه و تخفیفات انواع بیمه از بیمه ماشین آلات راهسازی گرفته تا بیمه شخص ثالث، باید به سامانه سنهاب مراجعه کنید. در این سامانه شما به ۴ روش می‌توانید بیمه ثالث را استعلام بگیرید:

• استعلام با شماره یکتای بیمه‌نامه و کد ملی بیمه‌گزار؛
• استعلام با انتخاب شرکت بیمه‌گر، شماره بیمه‌نامه و کد ملی بیمه‌گزار؛
• استعلام با کد VIN خودرو؛
• استعلام با پیامک.

مراحل انجام این استعلام نیز بسیار ساده است. پس از مراجعه به سنهاب، یکی از روش‌های بالا را انتخاب می‌کنید. سپس با وارد کردن اطلاعات مورد نیاز آن بخش و سپس ثبت شماره موبایل خود، می‌توانید به سادگی استعلام بگیرید.

سخن پایانی

فسخ بیمه نامه شخص ثالث صرفا در شرایط خیلی خاص و مشخص قابل انجام است. این موضوع شاید برای بیمه‌گزار سخت‌تر نیز باشد. حتی از سمت بیمه‌گر هم به این سادگی‌ها قابل فسخ نیست، مگر اینکه واقعا شرایط فسخی که در بالا به آن اشاره کردیم وجود داشته باشد. معمولا موارد رایجی مانند عدم پرداخت به‌موقع حق بیمه یا ارائه اطلاعات نادرست، بیمه‌گر را وادار به فسخ قرارداد می‌کند.