نرخ ارز چه ارتباطی به خودرو دارد؟

همواره بین عموم مردم این سؤال مطرح می‌شود که نرخ ارز چه ارتباطی به خودرو و تولیدات ملی دارد.

فولاد، شمش، آلومینیوم، کربن، چرم، لاستیک و ... موادی هستند که در تولید یک خودرو کاربرد دارد. این مواد که اصلی‌ترین مواد تشکیل دهند یک خودرو است در کشور به خوبی یافت می‌شود و منابع عظیمی از این دسته مواد در کشور در اختیار است.

با استفاده از نیروی انسانی قدری که در کشور وجود دارد به خوبی می‌توان این مواد را از منابع خارج و پس از طی کردن مراحلی برای ساخت یک خودرو آماده کرد. مواد تشکیل دهنده یک خودرو، قیمت نهایی آن را مشخص می‌کند.

در این بین سؤالات مبنی بر اینکه با وجود داخلی بودن بسیاری از مواد در کشور، چرا باید قیمت مواد اولیه بر اساس نرخ ارز تعیین شود و چرا بالا رفتن نرخ ارز موجب افزایش قیمت مواد اولیه داخلی می‌شود؟ وجود دارد. سیاستگذاری‌های دولت و وزارت صمت باید در جهت حمایت از تولید داخل و ترجیح تولید داخل باشد.

نکته‌ای که در این بین وجود دارد، میزان تولید مواد اولیه در کشور به حدی است که حتی می‌توان مازاد آن را صادر کرد تا به کمک آن به ارزآوری برسیم. جالب است که به گفته یکی از تولیدکنندگان قطعه، تولید هر دستگاه ECU برای خودروهای پرتیراژ داخلی حداقل دارای ۲۰ دلار صرفه جویی بوده و بنابراین قابلیت تولید دارد.

یکی از دیگر مسائل مطرح شده در تولید خودرو، وجود دانش فنی است که در کشور این دانش در قطعه سازان است که می‌توانند عمده قطعات الکترونیکی را با صرفه اقتصادی تولید کنند.

مسئله‌ای که وجود دارد کرونا تأمین ارز را مختل کرده است و قیمت گذاری صنعت قطعه دستخوش نوسانات قیمت ارز است. در حالی که خودروسازان وارد فاز جدی در تولید خودرو شده‌اند، اما قطعه سازان از عدم تخصیص ارز گلایه مند هستند.

جهش تولید نیاز به زیرساخت دارد

مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه‌ سازان ایران گفت: برای سال جهش تولید، اقدامات مناسبی از سال اخیر انجام گرفت به صورتی که در ۶ ماه دوم سال اخیر نسبت به ۶ ماهه اول، تولیدات خودروسازی ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش یافت.

او بیان کرد: اواخر سال پیش حجم بالایی از تسهیلات به میزان ۵ هزار میلیارد تومان تزریق شد. امسال اگر کرونا نبود قطعاً روند تولید بسیار خوب پیش می‌رفت. با این حال قطعه سازان و خودروسازان از ۲۳ فروردین کار خود را آغاز کردند و تاکنون توانستند حجم بالایی تولید داشته باشند و حجم خوبی تولید داشتیم.

دبیر انجمن قطعه سازان ایران تشریح کرد: جهش تولید نیاز به زیرساخت دارد که این زیرساخت خوشبختانه آماده است. برای ایجاد زیرساخت بحث تهیه مواد اولیه داخلی مطرح است که این مواد متاسفانه تابع قیمت ارز است. یعنی هر چقدر دلار افزایش یابد قیمت مواد اولیه مانند فولاد و شمش روند افزیشی خواهد داشت.

بیگلو گفت: در سال اخیر به خاطر اینکه قیمت گذاری نرخ مواد اولیه بر اساس نرخ ارز است، شاهد افزایش ۵۰ درصدی قیمت مواد اولیه بودیم که این روند درست نیست چون که محصولات کاملاً ایرانی است و باید بر اساس نرخ ریال تعیین قیمت شود.

دبیر انجمن قطعه سازان ایران تشریح کرد: در حال حاضر به فکر طراحی طرح جامعی هستیم تا به کمک آن قیمت مواد اولیه کاهش یابد و بتوانند با قیمت مناسب آن را عرضه کنیم که به کمک آن خام فروشی هم کاهش خواهد یافت علاوه بر این موجب می‌شود قیمت قطعات مدیریت شود حتی این رویه باعث می‌شود شاهد کاهش قیمت خودرو هم باشیم.

او ادامه داد: مورد بعدی بحث نقدینگی بوده که تابع قیمت گذاری خودرو است. از سال ۹۰ قانون قیمت گذاری دستوری را در پیش داریم که این روش موجب بروز مشکلات نقدینگی می‌شود. ۲ راهکار پیش رو داریم که مبنی بر این است بتوانیم قیمت خودرو را هم کاهش دهیم.

دبیر انجمن قطعه سازان ایران ادامه داد: برای از بین بردن مشکلات نقدینگی یکی از راهکار‌ها این است که قیمت خودرو را افزایش دهیم که این امر به هیچ عنوان مدنظر انجمن نیست چون که که ما در تلاش هستیم حتی قیمت خودرو را کاهش دهیم.

به گفته این مقام مسئول، اگر طرح اصلاح قیمت مواد اولیه اجرایی شود باعث کاهش قیمت‌ها خواهد شد.

بیگلو گفت: با اجرای طرح اصلاح قیمت مواد اولیه، مشکل نقدینگی هم حل خواهد شد. زمانی زیان می‌دهیم که نقدینگی از دسترس خارج شود که در سال پیش نزدیک به ۱۲ میلیارد تومان از دسترس خارج شد که به جیب دلالان رفت که می‌توانست کمکی به صنعت خودرو و قطعه سازان کند.

دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو تأمین مواد اولیه برای داخلی‌سازی قطعات را بزرگ‌ترین مشکل میز‌های تعمیق داخلی‌سازی صنعت خودرو دانست و گفت: با توجه به اینکه این موضوع تاکنون عملیاتی نشده، لازم است که هرچه سریع‌تر اتفاق بیفتد.

قطعات داخلی هنوز بومی سازی نشده!/امکان خودکفایی۲۲۱ قطعه در سال ۹۹

همچنین در این زمینه بهنیا سخنگوی انجمن قطعه‌سازان درباره داخلی‌سازی قطعات خودرو گفت: داخلی‌سازی قطعات خودرو نیازمند عزمی جدی است که اگر هیچ کمکی در این زمینه نشود این پروژه متوقف خواهد شد یا پیشرفت آن بسیار کند خواهد شد.

او بیان کرد: در سال ۹۹ نزدیک به ۲۲۱ قطعه به خودکفایی خواهد رسید که اگر این پروژه اتمام پیدا کند برای خودروسازان در ارزآوری به صرفه‌جویی خواهند رسید. خودکفایی در داخلی‌سازی قطعه فقط برای گروه خودروسازی سایپا نزدیک به هزار و ۲۰۰ صرفه‌جویی ارزی خواهد شد. در حال حاضر با توجه به نیاز سرمایه‌گذاری و رونق تولید خودروسازان باید بتوانند پرداختی به قطعه‌سازان داشته باشند، اما به دلیل مشکلات نقدینگی برای خودروسازان از عهده پرداخت مطالبات روزمره بر نمی‌آیند.

او گفت: در حال حاضر با توجه به اینکه نقدینگی یکی از مشکلات بارز در صنعت خودرو است تمام فعالیت در این کار را تحت شعاع قرار داده است.

بهنیا درباره قطعات دسته دوم خودرو، گفت: متاسفانه در بازار آشفته زمانی که تقاضا و مشتری وجود دارد عرضه کم می‌شود و با توجه به مشکلات ارزی ممکن است بعضی قطعات که مدت‌ها در انبار وجود داشته‌اند در بازار عرضه شود و ممکن است جنس‌های از رده خارج و تاریخ انقضا گذشته در بازار دیده شود که می‌تواند وضعیت بحرانی ایجاد کند.

سخنگوی انجمن قطعه‌سازان با اشاره به راهکار‌های موجود برای بحران‌های موجود در کشور، گفت: باید ظرفیت تولید داخل به حدی افزایش یابد که توان تأمین را داشته باشد که نیازمند نقدینگی است.

او افزود: قطعه سازان با ۳۰ درصد ظرفیت مشغول فعالیت هستند و اگر تأمین نقدینگی شود می‌تواند به ۶۰ درصد افزایش پیدا کند، اما تا زمانی که با تیراژ کمتری قطعه تولید می‌کنند از این رو تولید قطعه کم خواهد شد.

قطعه سازان عقیده دارند که محدودیت‌ها همچون تحریم، کرونا و نبود ارز مشکلات جدی را برای آنها فراهم کرده است. خروج موقت خودروسازی‌ها از ورشکستگی با موفقیت به پایان رسیده است، موفقیتی که کارشناسان آن را طولانی نمی‌دانند و در صورت ادامه سیاست گذاری دستوری بحران مالی را به دنبال خواهد داشت. حال باید دید که در سال ۹۹ چه تصمیماتی برای قیمت گذاری خودرو خواهیم دید، آیا می‌شود طرح اصلاح قیمت گذاری مواد اولیه اجرایی شود؟

باشگاه خبرنگاران جوان