دلایل سبقت قیمت خودرو از نرخ ارز

بحث خودروهای ناقص سبب شده تا در هفته های اخیر هجمه‌ای علیه شرکت‌های خودروسازی شکل بگیرد و برخی افراد از داخل نهادهای حاکمیتی و نظارتی مانند مجلس و قوه قضائیه به شرکت‌های خودروساز انتقاد ‌کنند که چرا برخلاف وعده داده شده، محصولات خود را تجاری نمی‌کنند و به صورت ناقص در پارکینگ‌ها دپو می‌کنند.

به‌ راستی چرا خودروسازان به رغم دریافت مجوز افزایش ۱۸ درصدی قیمت در آذرماه، تاکنون نتوانستند به تعهداتشان عمل کنند و به رغم قول شرکت ها و وزیر صمت، همچنان پارکینگ‌های خودروسازان از محصولات ناقص خالی نشده بلکه شاهد دپوی بیشتر این محصولات هستیم.

عدم انجام تعهدات خودروسازان در عرضه بیشتر و روند کند تجاری سازی خودروهای ناقص در هفته های اخیر مورد انتقاد و ورود سازمان بازرسی کل کشور به این موضوع و حتی اولتیماتوم قوه قضائیه به ارجاع پرونده خودروسازان به مراجع قضایی شده است؛ اتفاقی که به اعتقاد خودروسازان ریشه در بحران جهانی میکروچیپ‌ها دارد مشکلی که نه تنها خودروسازان ایرانی، بلکه خودروسازان بزرگ جهان را با چالش مواجه کرده است.

اما موضوعی که این روزها فارغ از کاهش عرضه خودروسازان به بازار خودرو بیشتر به چشم می آید این است که با وجود روند کاهشی نرخ ارز، قیمت انواع خودروهای داخلی روند صعودی داشته است جریانی که فعالان و حتی کارشناسان آن را متاثر از کاهش عرضه خودروسازان می دانند.

در این میان بسیاری از کارشناسان اگر چه روند عرضه را مساله مهمی در وضع کنونی بازار خودرو ذکر می کنند اما معتقدند که قیمت ارز، بیم و امید از مذاکرات برجامی و رشد قیمت کارخانه‌ای نیز از عوامل اثرگذار و مهم در بازار خودرو است اما به واقع علت وضع کنونی رشد بازار قیمت خودرو در شرایطی که نرخ ارز روند نزولی را در پیش گرفته است، چیست؟ عدم انجام تعهدات خودروسازان در تکمیل خودروهای ناقص و کاهش عرضه خودرو به بازار تا چه میزان در التهاب بازار خودرو موثر است؟

در این ارتباط حسن کریمی سنجری کارشناس صنعت خودرو ضمن بیان اینکه بازار خودرو فقط تحت تاثیر اِلمان های اقتصادی نیست، تاکید کرد: بازار خودرو علاوه بر اِلمان های اقتصادی تحت تاثیر انحصاری است که در عرضه خودرو در بازار از حیث ممنوعیت واردات خودرو، کاهش توان تولید خودروساز و کسری قطعات شکل گرفته و در نهایت موجب افزایش خودروهای ناقص در پارکینگ خودروسازان شده است.

وی در تشریح علت رشد قیمت خودرو بر خلاف جریان بازار ارز تصریح کرد: متاسفانه کانال ورودی خودرو به بازار از دو سه سال گذشته هر روز باریک تر شده است این اتفاق که به دلیل ممنوعیت واردات خودرو و از سویی کاهش تولید و محدودیت عرضه خودروسازان شکل گرفته است بهترین محمل و فضا را برای ورود دلالان و سفته بازی در بازار خودرو ایجاد کرده است.

به گفته کریمی سنجری، کوچک شدن بازار خودرو و کاهش خروجی خودروسازان از پارکینگ ها به بازار بستری را فراهم کرده که بازار خودرو توسط دلالان به بازی گرفته شده است و این امر شکستن حباب قیمتی و انحصار بازار خودرو در چنین موقعیتی را کمی سخت و دشوار کرده است.

این کرشناس صنعت خودرو معتقد است زمانی که تورم انتظاری در بازار رو به بالا است هر گونه جریان صعودی در بازار ارز بر قیمت خودرو تاثیر می گذارد اما زمانی که نرخ ارز در چنین شرایطی کاهشی می شود عواملی موجب می شود که قیمت ها در بازار خودرو در کانال ارزی حرکت نکند و کاهشی نشود.

کریمی سنجری، چسبندگی اقتصادی را اولین عامل در کاهش قیمت خودرو به رغم افت دلار می داند و معتقد است در صورت ثبات و پایداری مستمر جریان نزولی نرخ ارز و مسیر کاهشی تورم انتظاری در بازار می توان پیش بینی کرد که بازار خودرو نیز جریان کاهشی را در پیش بگیرد.

وی در ادامه با توجه به عدم انجام تعهدات در افزایش عرضه خودروسازان افزود: شاید افزایش عرضه به بازار بهانه ای برای اصلاح قیمت از سوی خودروسازان بوده است اما باید از خودروساز هم سوال شود که آیا تمام تعهدات وعده ای توخالی بوده است؟ گر چه خودروسازان همواره بهانه مشکل تامین نقدینگی را دارند عامل مهمی که موجب کسری قطعات و کاهش تولید و افزایش حجم خودروهای ناقص در شرکتها شده است.

وی تصریح کرد: اینکه نقدینگی می تواند به افزایش تامین قطعات و افزایش تولید و عرضه خودروسازان کمک کند شکی نیست اما متاسفانه زیان انباشته خودروسازان و افزایش بدهی به قطعه سازان از مسائل مهمی است که متاسفانه منجر به کاهش نقدینگی و افت تولید در واحدهای قطعه سازی شده است.

این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه پیش شرط تامین نقدینگی در افزایش تولید و عرضه خودروسازان رعایت نشده است، تاکید کرد: بنابراین نمی توان امروز یقه خودروساز را گرفت که چرا افزایش تولید ندادی و وعده افزایش تولید بر چه اساسی بوده است؟ طبعا خودروساز نیز مساله کمبود نقدینگی و عدم تامین قطعات به خصوص قطعات الکترونیک را می تواند عامل وضع موجود مطرح کند.

کریمی سنجری در ادامه با توجه به برخی انتقادات نسبت به عدم پرداخت مطالبات قطعه سازان با وجود پیش فروش هفته ای خودروسازان گفت: از اینکه در پرداخت مطالبات سازندگان فرمول و ساختار مشخصی در شرکتهای خودروسازی وجود ندارد شکی نیست در واقع همواره از گذشته بحث توزیع پول برای بخش تامین در شرکتهای خودروساز محل مناقشه و ابهام بوده است و هیچ زمان مشخص نشده است که شرکتهای خودروساز با چه فرمول و سیستمی پول را بین تامین کنندگان توزیع می کنند تا همه به میزان مشخصی از این نقدینگی منفعت ببرند.

وی در پایان خاطر نشان کرد : در صورتی که این ادعای خودروساز که در پیش فروش ها خودروها را زیر قیمت تمام شده به فروش می رساند درست باشد پس تراز مالی و نقدینگی این شرکتها همچنان منفی است بنابراین خودروسازان مجبورند که پیش فروش کنند تا نقدینگی بیشتری برای ادامه تولید جذب کنند نکته دیگری که در این پیش فروش ها وجود دارد فروش های فوری دستوری است که معمولا وزارت صمت برای جلوگیری از التهاب در بازار به خودروساز اعلام می کند تا بلکه بازار کنترل شود.

پرشین خودرو