نقشه چینی برای حمایت از بومی سازی در صنعت موتورسیکلت ایران

به گفته یک مقام صنفی در صنعت قطعه سازان موتورسیکلت، دستورالعمل پرابهام وزارت صمت به نظر ادای تکلیفی است که بر ادامه تنوع در واردات موتورسیکلت صحه گذاری می‌کند و به اعتقاد وی برآمده از نگاه چینی‌ها برای حمایت از بومی سازی در صنعت موتورسیکلت ایران تهیه شده است.

وزارت صمت در آغازین روزهای مهرماه دستورالعمل نحوه محاسبه و تهیه گزارش درصد ساخت داخل را برای اجرا به انجمن‌های خودروسازان ایران، موتورسیکلت و تولیدکنندگان دوچرخه ابلاغ کرد.

بنابراین گزارش، وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای اجرای تبصره ۱ ماده ۶ قانون ساماندهی صنعت خودرو و به منظور ساماندهی، ایجاد وحدت رویه، شفاف سازی و افزایش عمق و توان ساخت داخل خودروهای تولیدی "دستورالعمل نحوه محاسبه و تهیه گزارش درصد ساخت داخل خودرو" را برای اجرا ابلاغ کرد.

در بخشی از دستورالعمل اخیر وزارت صمت که در ۹  ماده و ۵ تبصره تنظیم و قرار است مبنای عمل شرکت‌های صنایع خودروسازی و قطعه سازی برای مشخص شدن درصد ساخت داخل محصولات تولیدی باشد، جدولی برای محاسبه درصد ساخت داخل در صنعت موتورسیکلت نیز ارائه شده است.

پیش از این در گزارشی که در پایگاه خبری پرشین خودرو منتشر شد به واکنش نایب رئیس انجمن قطعه سازان کشور به دستورالعمل نحوه محاسبه و گزارش ساخت داخل وزارت صمت  پرداختیم و اعلام شد که دستورالعمل درصد ساخت داخل خودروسازان را به مونتاژکاری تشویق می‌کند.

البته دستورالعمل ساخت داخل وزارت صمت تنها به انجمن خودروسازان ابلاغ نشده است بلکه به انجمن موتورسیکلت و تولیدکنندگان دوچرخه نیز ابلاغ شده است.

به همین منظور در گفت‌وگو با یک مقام صنفی در انجمن قطعه سازان موتورسیکلت نظر وی را در این خصوص جویا شدیم.

دستورالعملی جهت القای حمایت از ساخت داخل

حبیب الله محمودان نایب رئیس انجمن قطعه سازان موتورسیکلت در گفت‌وگو با خبرنگار پرشین خودرو ضمن تاکید بر وجود ابهامات جدی در اهداف تدوین دستورالعمل محاسبه ساخت داخل وزارت صمت تصریح کرد: هر دستورالعمل و برنامه‌ای که از سوی سیاست‌گذار تدوین می‌شود باید از اهداف روشن و شفافی برخوردار باشد در حالی که در مقدمه انحرافی این دستورالعمل به هیچ عنوان به اینکه چگونه وزارت صمت بنا دارد از ساخت داخل حمایت کند، اشاره نشده است و به نظر می‌رسد صرفا سعی در القای حمایت از ساخت داخل دارد.

وی دستورالعمل نحوه محاسبه و درصد گزارش ساخت داخلی وزارت صمت را فاقد جامعیت و مانعی برای واردات دانست و افزود: دستورالعمل اخیر وزارت صمت نه تنها مانع تنوع واردات موتورسیکلت به کشور نمی‌شود بلکه به نظر می‌رسد دستورالعمل محاسبه و تهیه گزارش درصد ساخت داخل به خصوص در بخش داخلی سازی در صنعت موتورسیکلت توسط چینی‌ها و برای حمایت از صنعت بومی ما تهیه و یا توسط بدنه کارشناسان و بدون توجه به تجارب بخش‌های صنعتی و صرفا با بهره‌گیری از متون خارجی تدوین شده است.

دستورالعمل ساخت داخل وزارت صمت ادای تکلیف یا رفع مسئولیت؟!

این مقام در انجمن قطعه سازان موتورسیکلت در ادامه تاکید کرد: متاسفانه دستورالعمل گزارش ساخت داخل وزارت صمت به هیچ وجه نتیجه محور نیست و صرفا بر اساس ادای تکلیف و رفع مسئولیت تدوین شده است بنابراین نه تنها به طور شفاف مبنای محاسبات را نشان نداده است بلکه با ارائه فرمول‌های ریاضی سعی در نشان دادن مبنای حمایت از تولید داخل در مقابل واردات دارد در حالی که شفاف سازی بندهای اجرایی در جهت اقدام عملی این گونه تهیه نمی‌شود.

محمودان با تاکید بر اینکه سیاست ارائه شده وزارت صمت هیچ محدودیتی برای واردات و امتیازی برای تولید داخل نیست، تاکید کرد: به هیچ وجه دستورالعمل ارائه شده تولید محور و یا حتی مشتری محور نیست و فقط با هدف ارائه دستورالعملی کارشناسی که هیچ ضمانتی برای اجرا ندارد، ارائه شده است.

بخش‌نامه‌ای برای تشویق جریان مونتاژکاری موتورسازان

وی اضافه کرد: آنچه که در دستورالعمل جدید نحوه محاسبه و گزارش ساخت داخل ارائه شده است و رقم ۹ درصد ساخت داخلی که در جدول مونتاژکاری موتورسیکلت مطرح شده، همان روندی است که هم اکنون در حال اجراست و نتیجه آن همان وضعیتی خواهد بود که تا به امروز در صنعت موتورسیکلت حاکم است و به جای ارائه الزاماتی جدید جهت تشویق به داخلی سازی، عمدتا جریان مونتاژی را تقویت می‌کند.

نایب رئیس انجمن قطعه سازان موتورسیکلت با توجه به عدم اطلاع دقیق در خصوص محاسبه درصد ساخت داخل اقلام و قطعات ریز موتورسیکلت بیان کرد: بر اساس اطلاعات موجود متاسفانه سهم داخلی سازی قطعاتی همانند شاسی و بدنه موتورسیکلت به میزان نیمی از جریان داخلی سازی در حوزه مونتاژکاری موتورسیکلت هم در نظر گرفته نشده است. در واقع شاهدیم درصد ساخت داخل قطعاتی که در داخل تولید می‌شود را کاهش دادند و قطعاتی که در داخل تولید نمی‌شود را سهم و درصد داخلی سازی بیشتری اعطا کردند در حالی که برای حمایت از این صنعت باید این رویه معکوس باشد. در این دستورالعمل باید درصد ساخت داخل برای قطعاتی که در کشور تولید نمی‌شود را با هدف ارائه مشوق برای داخلی سازی بیشتر، افزایش داد تا انگیزه کافی برای داخلی سازی توسط قطعه سازان ایجاد شود اما در عمل کاملا برعکس است.

محمودان در پایان دستورالعمل داخلی سازی وزارت صمت را موجب توقف خودکفایی و عاملی بر توسعه مونتاژ در صنعت موتورسیکلت دانست و خاطرنشان کرد: با این دستورالعمل هیچ اتفاقی در جهت تشویق به داخلی سازی در صنعت موتورسیکلت رخ نخواهد داد و تنها در جهت توجیه اهداف کلان وزارت صمت ابلاغ و عملا در جهت نابودی صنعت قطعه سازی و تولید داخل است.