رکود معاملات و رشد مداوم قیمت‌ ها؛ کف بازار به بالای ۵۰۰ میلیون تومان رسید

در ماه‌های اخیر، بازار خودروی کشور با یک پدیده متناقض روبه‌رو بوده است: رکود شدید در معاملات در حالی که قیمت‌ها همچنان رو به افزایش هستند. باید تأکید کنیم که این وضعیت، به‌طور مستقیم ناشی از افزایش‌های پیاپی قیمت کارخانه‌ای خودروها بوده و این روزها پیدا کردن یک خودروی صفر کیلومتر با قیمتی کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان تقریباً به یک رؤیا تبدیل شده است.

تأثیر افزایش قیمت کارخانه بر بازار آزاد

گزارش‌های میدانی نشان می‌دهند که در هفته‌های اخیر، حجم معاملات در بازار آزاد به شدت کاهش یافته است؛ به طوری که فعالان بازار می‌گویند: «پرس‌وجو زیاد است، اما خرید واقعی وجود ندارد.»

این رکود، برخلاف انتظار منطقی که می‌بایست منجر به کاهش قیمت‌ها شود، قیمت‌ها را در مسیر صعودی قرار داده است. علت این موضوع در زنجیره تأثیرگذاری قیمت‌گذاری نهفته است:

1. افزایش هزینه‌های تولید: خودروسازان اصلی‌ترین دلیل افزایش قیمت‌ها را رشد هزینه‌های تولید عنوان می‌کنند. این هزینه‌ها شامل قیمت مواد اولیه، قطعات وارداتی، دستمزد نیروی کار، انرژی و هزینه‌های لجستیک (حمل‌ونقل) می‌شود.
2. انتقال فشار به بازار آزاد: با هر بار افزایش قیمت رسمی کارخانه، سقف قیمتی بازار بالا کشیده می‌شود. این موضوع، به‌طور روانی و عملی، به فروشندگان و دلالان سیگنال می‌دهد که قیمت بازار آزاد نیز باید بالاتر رود تا فاصله بین این دو بخش حفظ شود.
3. کاهش قدرت خرید و انتظار خریدار: از سوی دیگر، قدرت خرید مردم به‌شدت پایین آمده است. خریداران با مشاهده روند افزایشی مداوم قیمت‌ها و نبود گزینه‌های اقتصادی، تصمیم می‌گیرند خرید خود را به تعویق بیندازند و منتظر ثبات یا ارائه تسهیلات خرید بمانند. همین تعلیق در تصمیم‌گیری، رکود را عمیق‌تر می‌کند.

حذف خودروهای اقتصادی از محدوده قیمتی زیر ۵۰۰ میلیون

یکی از تلخ‌ترین نتایج این روند، بالا رفتن کف قیمتی بازار است. خودروهایی که سال گذشته در محدوده ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان معامله می‌شدند، اکنون فاصله زیادی با این ارقام پیدا کرده‌اند.

در حال حاضر، عملاً دیگر خودروی صفر کیلومتری با عنوان "اقتصادی" در محدوده قیمتی زیر ۵۰۰ میلیون تومان در بازار آزاد وجود ندارد و این فشار تورمی مستقیماً طبقات با درآمد متوسط و پایین را نشانه گرفته است.

بررسی قیمت خودروهای پرفروش در بازار آزاد (۲۴ آبان ماه)

در جدول زیر، نگاهی به قیمت تعدادی از خودروهای پرفروش داخلی در بازار آزاد خواهیم داشت. توجه داشته باشید که این قیمت‌ها مربوط به خودروهای صفر کیلومتر هستند و ممکن است بسته به زمان و محل معامله، کمی تغییر کنند:

چشم‌انداز و جمع‌بندی کارشناسانه

کارشناسان معتقدند تا زمانی که دو عامل زیر تغییر نکند، رکود و افزایش قیمت‌ها ادامه خواهد داشت:

• عرضه کافی و مناسب: نیاز است که سیاست‌های تنظیم بازار و عرضه خودرو به شکل مناسب و با حجم کافی اعمال شود تا تعادل بین عرضه و تقاضا برقرار گردد.
• کنترل هزینه‌های تولید: دولت و خودروسازان باید راهکاری برای کنترل جهش هزینه‌های تولید (ارز، مواد اولیه و لجستیک) پیدا کنند تا از بالا رفتن مداوم قیمت کارخانه جلوگیری شود.

ادامه روند فعلی تنها منجر به افزایش فاصله بین قیمت کارخانه و بازار آزاد و تشدید رکود معاملات خواهد شد، موضوعی که به نفع هیچ‌یک از بازیگران اصلی بازار (نه تولیدکننده و نه مصرف‌کننده) نیست.