اولویت خودروسازان باید توسعه پلتفرم‌های فعلی باشد

در روزهای بعد از برجام، درست زمانی که خودروسازان جهانی وارد کشور شدند و مذاکرات رنگ و بوی جدی به خود گرفت کارشناسان به خودروسازان هشدار دادند که هر گونه همکاری منوط به داخلی سازی باشد و به جای اینکه ما واردکننده خودروهای خارجی باشیم، دانش فنی به ایران منتقل شود. تأکید کارشناسان بر رشد قطعه سازان بود و اینکه این مجموعه‌ها در انتقال فناوری در اولویت مذاکرات خودروسازان قرار گیرند. از آنجا که خودروسازان تصور نمی‌کردند خودروسازان خارجی مجددا بروند، این هشدارها را جدی نگرفتند و بر همکاری مشترک به سبک و سیاق گذشته ادامه دادند و درست به گونه‌ای حرکت کردند که خودروسازان خارجی در پی آن بودند. البته تا اندازه ای داخلی سازی محصولات پژو در ایران دنبال می شود. آن گونه که عنوان می‌شود داخلی‌سازی ۲۰ درصدی در خودروهای پسابرجامی به دست آمده است. در این مدت قطعه سازان دیده نشدند و به گفته خودشان در گفت و گو ها صندلی برای آنها در نظر گرفته نشد.

تحریم های جدید تغییر کرده است

حال با شروع تحریم که البته از اواخر سال گذشته زمزمه‌های آن شنیده می‌شد، صنعت خودرو با روزهایی رو به رو خواهد شد که سالیان گذشته طعم آن را چشیده بود. ولی به عقیده خودروسازان این تحریم تفاوت های بیشتری دارد چون که خودروسازان جهانی ترس بیشتری برای کار کردن با ایران دارند. همین عمل نشان می‌دهد که خودروسازان با وضعیت بسیار سخت‌تری مواجه هستند و باید برای ماندن با تمام قدرت کار و گفت و گو کنند.

البته گفته می‌شود، گفت و گو های خودروسازان با خودروسازان کوچک اروپایی آغاز شده است و از سویی چین و ترکیه هم قرار است همکاری‌هایی با ایران داشته باشند. ولی مشخص نیست این همکاری‌ها در چه سطحی خواهد بود و آیا قطعه سازان و خودروسازان می‌توانند موازی با یکدیگر فعالیت کنند؟

قطعه سازان که اغلب بخش خصوصی هستند هم از شرایط فعلی گلایه‌های گوناگونی دارند و می‌گویند در مذاکره با کشورهای گوناگون که حالا در حال پیگیری است باید قطعه سازان هم در جریان قرار گیرند.

خودروسازان می توانند تحریم ها را دور بزنند

امیرحسن کاکایی استاد دانشگاه علم و صنعت در خصوص تولید خودرو و شرایطی که بازار دارد، گفت: شورای رقابت مجوز افزایش ۷.۲ درصدی قیمت را به خودروسازان داد از این رو افزایش قیمتی که در بازار رخ داده است، برای خودروسازان هیچ سودی ندارد و چه بسا به ضرر آنها خواهد بود چون که خریداران خودرو با قیمت های جدید از خودروسازان گله مند می‌شوند. عقیده دارم شرایط قیمت گذاری خودرو باید اصلاح شود و دولت تدبیری بیندیشد تا فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار به شکل موجود نباشد.

وی ادامه داد: طبق گفته مسئولان مواد اولیه خودرو، با ارز آزاد باید تأمین شود. این عمل به مرور موجب افزایش قیمت خودرو خواهد شد از این رو از این مهم می‌توان به‌عنوان یک مزیت در راستای صادرات استفاده کرد. البته صادرات خودرو سخت است چون که ما رقبای سرسختی داریم ولی شدنی است و این عمل با توسعه پلتفرم های فعلی و داخلی‌سازی قابل تحقق است. صنعت خودرو محرک توسعه صنعتی و اقتصادی کشور است.

کاکایی گفت: خودروسازان و قطعه‌سازان می‌توانند تحریم‌ها را دور بزنند به ویژه آنکه اروپا و چین در برابر تحریم مجدد ایران ایستاده‌اند و پایبند به برجام هستند. بدین جهت راه حل برای خودروسازان ایرانی وجود دارد ولی برای سرعت بخشیدن به این امر نیازمند دیپلماسی قوی هستیم.

سرمایه گذاری در قطعات راهبردی الزام است

وی اظهارداشت: سال‌های متمادی گفتیم که در قطعات راهبردی سرمایه گذاری شود حتی اگر تولید آن اقتصادی نیست اما باید در آن ورود کنیم. ما در این ۴۰ سال همواره تحریم‌های گوناگون دیدیم چون این امر نشان می‌دهد که ما خودروساز معمولی در دنیا نیستیم که بتوانیم در یک اقتصاد آزاد و رقابتی فعالیت کنیم. تمام دولت‌ها برای آنکه صنعت خودرویشان رشد کند، سرمایه گذاری کردند. من نمی‌گویم که خودروسازان باید سرمایه‌گذاری کنند، دولت‌ها باید ورود و حمایت کنند.

استاد دانشگاه علم و صنعت یادآوری کرد: توصیه می‌کنم، قطعات راهبردی خودرو شناسایی شود و روی آن سرمایه گذاری انجام گیرد. نکته دیگر آنکه خودروسازان به سمت تولید محور شدن حرکت کنند. از سویی شفافیت در مواد اولیه هم نکته مهمی است که می‌تواند کمک کننده باشد. در یک خودرو حداقل ۶ هزار قطعه استفاده می‌شود. وقتی یک قطعه کم باشد تولید با چالش رو به رو می‌شود. بدین جهت قطعه سازان که حالا پراکنده شدند باید با هم‌افزایی در راستای توسعه فعالیت‌ها حرکت کنند. متأسفانه قطعه سازان از یک مرحله رشد نکردند و فقط رشد آنها حجمی بوده است.

بعد از سه سال تحریم ها بی اثر می شود

وی گفت: پیشنهاد می‌کنم در خصوص قطعات برقی، توانمندی برق و جعبه دنده اتومات خودرو وارد عمل وسرمایه گذاری شویم. در این زمینه ها باید رشد کرد. سرمایه گذاری در زمینه خط تولید هم خیلی اهمیت دارد. ما همواره خطوط تولید را از خارج وارد کردیم و هیچ گاه به توان داخلی چون ماشین سازی اراک و تبریز تکیه نکردیم. وی یادآوری کرد: توجه به دانشگاه‌ها و دانش بنیان ها هم موضوعی است که سال‌ها مورد غفلت واقع شده است. گسست بین دانشگاه و صنعت خودرو باید کاسته شود و خودروسازان به این باور برسند که مهندسان ایرانی توان زیادی دارند. پس از سه سال هر نوع تحریمی بی‌اثر می‌شود چون خودروسازان از امروز باید به سمت داخلی سازی حرکت کنند.

اعتماد به خودروسازان نباید از بین برود

جواد مرزبان راد عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت گفت: خودروسازان در وضعیتی که تقاضا افزایش داشته است باید به سویی بروند که خودرو دست مصرف کننده واقعی برسد و دست دلالان کوتاه شود. پرداخت پول اضافه از طرف مردم موجب می‌شود که فعالیت خودروسازان زیر سؤال برود و بعضی ها به آنها اتهام بزنند. چون توصیه می‌کنم برای آرامش بازار خودرو و حذف تقاضای کاذب، تا سه سال اجازه فروش خودرو را به خریدار ندهند یا هزینه نقل و انتقال به طور سالانه روند کاهشی به خود بگیرد. وی گفت: اعتماد مردم به خودروسازان نباید از بین برود. اگر این اعتماد نباشد مردم دیگر به صنعت خودرو روی نمی آورند. خودروسازان باید تعهدات خود را عملی کنند حتی اگر قرار باشد قطعات را از کشورهای ثالث و با هزینه بیشتر تهیه کنند.

با بدبینی به چینی ها نگاه کنیم

وی افزود: خودروسازان بعد از برجام وضعیت امروز را پیش بینی نکردند و این در حالی است که بارها به آنها هشدار دادیم. متأسفانه خودروسازان توجه نکردند و حالا می‌بینیم با وضعیت سختی مواجه هستیم.

مرزبان راد اظهارداشت: اگر ایران قرار است سراغ چینی‌ها برود باید با بدبینی باشد. دیگر خوش بینی هیچ فایده‌ای ندارد. اولویت خودروسازان باید توسعه پلتفرم‌های فعلی باشد.