بنیان‌های مدیریت صنعت خودرو تغییر کند
پس از بازار مسکن، خودرو جذابیت بالایی برای هدایت نقدینگی به سوی خود دارد. تجربیات اخیر در این زمینه نشان می‌دهد، جذب نقدینگی در هر بازاری می‌تواند به سادگی شرایط عرضه و تقاضا را بر هم بریزد و در بهترین حالت، کالای مصرفی را به کالای سرمایه‌ای تبدیل کند.
در سال‌های گذشته این اتفاق در بازار خودرو بارها تکرار شده است. آنطور که گزارش‌های موجود ماجرا را روایت می‌کنند، سال پیش ۶ میلیون نفر در یک دقیقه،۱۵۰ هزار میلیارد تومان به حساب گروه سایپا واریز کرده و سایت این گروه را برای چند ساعت پرترافیک کردند تا محصولی مثل پراید را خریداری کنند؛ همان خودرویی که تا بوده زیر سایه انتقادهای کارشناسی و حتی مردم قرار گرفته و در عرض یک سال اخیر از ۲۲ میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان رسیده است. ماجرای خرید مردم از گروه‌های ایران خودرو و سایپا تا جایی پیش رفت که بعضی از رسانه‌ها در این زمینه نوشتند، با پولی که مردم به حساب سایپا ریختند، می‌شود یکی از کمپانی‌های بنز و لامبورگینی را خرید.
یکی از نکات قابل توجهی که با استقبال مردم از خودروهای پیش فروش شده گروه‌های خودروسازی وجود دارد این است که چرا با وجود انتقادها به محصولات داخلی، هنوز هم بازار خرید این محصولات داغ است تا قیمت محصولات با نوسان همراه باشد و این اتفاق چرا در بازار خودرو در کشورهای خارجی وجود ندارد؟
حسین ساسانی، تحلیل‌گر توسعه پایدار در پاسخ به این سؤال گفت: «به خاطر اینکه صنعت خودرو در ایران به دست دولت مدیریت می‌شود و از نیروهای متخصص در این صنعت استفاده نمی‌کنیم، گروه‌های خودروسازی بدون ایجاد وضعیت رقابتی، محصولات خود را راهی بازار می‌کنند و تحت این شرایط قیمت‌ها افزایش می‌یابد و مردم برای حفظ قدرت خرید خود از این وضعیت استفاده می‌کنند.»
این تحلیل‌گر توسعه پایدار در ادامه افزود: «وقتی مدیریت صنعت خودرو به بخش خصوصی سپرده شود و از نیروهای متخصص استفاده شود، محصولات در بازار به قدری زیاد می‌شود که وضعیت رقابتی شده و خودروسازان به خاطر جذب مشتری قیمت محصولات خود را کاهش می‌دهند. مردم در این وضعیت دیگر نقدینگی خود را به این بازار وارد نمی‌کنند و از خودرو به عنوان کالای مصرفی استفاده می‌کنند.»
ساسانی در حالی از جای خالی بخش خصوصی در صنعت خودروسازی یاد می‌کند که بر اساس گزارش‌ها، میزان نقدینگی در پایان آبان ماه سال اخیر به ۱۷۲۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با مدت مشابه در سال ۹۶، ۲۱.۱ درصد رشد کرده است و بیم آن می‌رود تا این سرمایه‌های سرگردان با وارد شدن به بازارهایی مثل خودرو یا مسکن، موجب افزایش قیمت‌ها شود.
نبود مقصد مناسب برای این سرمایه‌های سرگردان موجب ایجاد نگرانی بهارستانی‌ها هم شده است و بعضی از نمایندگان مجلس عقیده دارند که دولت باید برای جمع‌آوری ساماندهی بازار خودرو و جلوگیری از ورود این سرمایه‌های سرگردان از راه‌کارهای کوتاه مدت استفاده کند. این در حالی است که به باور کارشناسان صنعت خودرو، نمی‌توان با راه‌کارهای کوتاه‌مدت مشکلات بازار خودرو را حل کرد و در این زمینه باید از تجربیات جهانی استفاده کرد.
صنعت خودرو باید خصوصی‌سازی شود
ساسانی برای حل مشکلات صنعت خودرو می‌گوید: «تجربه جهانی نشان می‌دهد که اگر گروه‌های خودرویی به حال خود واگذار شوند و از طریق حاکمیت مدیریت نشوند در این صورت شرکت‌ها می‌توانند حتی در بازار داخلی وضعیت رقابتی را ایجاد کنند.» این تحلیل‌گر توسعه پایدار در ادامه افزود: «مثلاً اگر ۵ گروه خودرو سازی در ایران وجود داشته باشد باید به این شرکت‌ها اجازه داد تا بدون دخالت حکومت فعالیت کنند و مدیران و کارکنان خود را بدون دخالت دولت انتخاب کنند تا بتوانند با یکدیگر رقابت کرده و محصولات باکیفیتی را راهی بازار کنند.»
صنعت خودرو برای اشتغال نیست
یکی از مشکلاتی که در صنعت خودرو وجود دارد این است که انتظارات ما از این صنعت بر پایه اهداف درستی تعریف نشده است. مثلاً یکی از انتظارات ما از صنعت خودروسازی ایجاد اشتغال است و بر پایه همین انتظار بدون توجه به دانش افراد، از افراد کم تخصص در این حرفه استفاده می‌کنیم و خودروهایی را راهی بازار می‌کنیم که در مقابل خودروهای خارجی، هیچ حرفی برای گفتن ندارند. این انتقادی است که ساسانی از صنعت خودروسازی دارد.
او در ادامه می‌گوید: «اگر دولت در این صنعت دخالت کند و انتظاراتی مثل افزایش اشتغال از این صنعت داشته باشیم در این صورت با استخدام افراد ناکارآمد این صنعت را وارد بحران کرده‌ایم و کیفیت محصولات تولیدی به دلیل عدم استفاده از نیروهای متخصص دچار افت می‌شود.»
او می‌گوید: «در صورت عدم دخالت دولت در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری این صنعت گروه‌های خودرویی می‌توانند روی پای خود بایستند و در این صورت است که رانت‌های دولتی از این صنعت حذف می‌شود.» به باور ساسانی: «هر گروه خودروسازی نیاز دارد تا با مدیریت و سیاست‌های جداگانه عمل کند.»
ساسانی در ادامه به نکته مهمی نیز اشاره کرده و می‌گوید: «صنعت خودرو را نمی‌توان با برنامه‌های کوتاه مدت مدیریت کرد، بلکه باید با استفاده از بخش خصوصی در هدایت این صنعت عمل کرد و به این صنعت به دیده ایجاد اشتغال نگاه نکرد.»
بنیان‌های مدیریت صنعت خودرو تغییر کند
آنطور که ساسانی می‌گوید: «وقتی صنعت خودرو بدون دخالت دولت رفتار کند و مدیران و نیروهای متخصص خود را با استفاده از بخش خصوصی انتخاب کند، در این صورت این صنعت در یک فضای رقابتی و بدون ایجاد رانت می‌تواند وارد کار شود و با تولید جهانی به بازار راه یابد.»
او در ادامه افزود: «اجازه دهیم تا صنعت خودروسازی بدون دخالت دولت، از کشورهای خارجی قطعه وارد کند و از دانش و فناوری روز در تولید محصولات خود استفاده کند تا بتواند با محصولات خارجی رقابت کند. وقتی مدیریت صنعت خودرو به بخش خصوصی سپرده شود و از نیروهای متخصص استفاده شود، محصولات در بازار به قدری زیاد می‌شود که وضعیت رقابتی شده و خودروسازان به خاطر جذب مشتری قیمت محصولات خود را کاهش می‌دهند. و مردم در این وضعیت دیگر نقدینگی خود را به این بازار وارد نمی‌کنند و از خودور به عنوان کالای مصرفی استفاده می‌کنند.»
ساسانی در ادامه به نکته مهمی هم اشاره کرده و می‌گوید: «صنایع مختلف به یکدیگر وابسته هستند و برای حل مشکلات صنایع مختلف باید مشکلات در جای دیگری حل شود. نمی‌توان تنها در صنعت خودرو مشکلات را حل کرد. باید به سیاست‌های اشتباه دولت در سال‌های اخیر نگاه کرد و بحران را به طور ریشه‌ای حل کرد.»
هر چه که هست، به‌نظر می‌رسد که سرمایه گذاری در صنعت خودرو یک عارضه است، عارضه‌ای که انگار پس از سرمایه‌گذاری بی‌حدوحساب در بازار مسکن در سال‌های گذشته به بازار خودرو هم سرایت کرده است و خودرو را مثل مسکن از کالای مصرفی به سرمایه‌ای تبدیل کرده است. تحت این وضعیت خودروسازان ایرانی تنها با هدف ایجاد اشتغال و بدون بهره‌گیری از دانش روز، محصولات خود را راهی بازار می‌کنند و مردم هم برای حفظ قدرت خرید خود این محصولات را بدون در نظر گرفتن کیفیت خریداری می‌کنند و در این وضعیت قیمت‌ها هر سال با شدت بیشتری در مقایسه با سال قبل افزایش می‌یاید.
همدلی
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد