بررسی دلایل حوادث رانندگی و ایمنی خودرو

سیستم‌های ایمنی خودرو مثل دیگر تجهیزات آن، از گذشته تا به امروز دستخوش تغییرات بسیاری شده‌اند. شاید اهمیت این سیستم‌ها به سبب مرتبط بودن با جان انسان‌ها، پیشرفت‌های چشمگیرتری داشته؛ البته ایمنی در خودروها در کشور ما اهمیتی دو چندان پیدا خواهد کرد.

با توجه به آمار تصادف‌ها که هر روز نزدیک به ۵۰ نفر را به کام مرگ می‌کشاند، تجهیزات ایمنی برای خودروها و بروزرسانی آن‌ها امری لازم و ضروری است؛ اما متاسفانه جامعه ما به این وضعیت عادت کرده و این فاجعه خاموش با روزانه ۵۰ کشته و نزدیک به ۱۰۰ مصدوم، امری متداول قلمداد می‌شود. در ۸ سال دفاع مقدس برای این مرزوبوم ۱۹۰ هزار شهید تقدیم شده که با یک تقسیم ساده به تعداد نزدیک به ۲۳ هزار نفر در سال می‌رسد. براساس آمار منتشر شده در زلزله بم که ۹۰ درصد خانه‌ها تا ۱۰۰ درصد ویران شده بودند، نزدیک به ۴۰ هزار نفر و در فاجعه زلزله کرمانشاه نزدیک به ۱۰ هزار نفر کشته شدند، حال چگونه دولتمردان و مدیران نهادهای متولی ۲۰ هزار قربانی سالانه تصادف‌ها را توجیه خواهند کرد؟ در اسناد رسمی قابل دسترسی در هیچ جا، نمونه مدون و مشخصی از این مقوله نمی‌توان یافت که به آن اشاره شده باشد.

معضل تصادف به یک عارضه جدید اجتماعی در کشور تبدیل شده و هرقدر زمان بیشتری سپری می‌شود این عارضه مزمن‌تر و موضوع جدی‌تر می‌شود. نکته قابل تعمق در این زمینه این است که در ۲ سال پیش نه تنها آمار تصادف‌ها رو به کاهش نبوده، بلکه روند افزایشی داشته است. البته عوامل مختلفی در این فرآیند اثرگذار هستند و در این خصوص باید نهادهای متولی هر کدام وظایف سازمانی مربوط به خود را به انجام برسانند. ما در این مجال به یکی از مهم‌ترین عوامل خواهیم پرداخت که ایمنی خودروهاست. عامل نزدیک به ۳۵ درصد تصادف‌ها را نقص فنی خودرو تشخیص داده‌اند. نکته‌ای که در این مقاله به آن توجه شده بروزرسانی تجهیزات ایمنی خودروهاست که می‌تواند از بروز حوداث جلوگیری کند. از میان تجهیزات ایمنی خودروها می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ سیستم کنترل پایداری، عملکرد (ESP): سیستم‌های ABS و کنترل کشش را با نرخ انحراف از مسیر(سرعت دورانی خودرو) و حسگرهای زاویه فرمان درمی‌آمیزد.

اگر خودرو در آستانه لغزش یا انحراف از مسیر قرار گیرد، سیستم کنترل پایداری بی‌درنگ به‌طور اتوماتیک در یک یا چند چرخ اقدام به ترمزگیری می‌کند یا توان مورد استفاده را کاهش می‌دهد تا خودرو را به مسیر بازگرداند. سیستم کنترل باد تایرها: شاید ترکیدن لاستیک قابل پیش‌بینی نباشد ولی آیا پنچری‌های کوچکی را که به‌مرور مشکل‌ساز می‌شوند را نمی‌توان تشخیص داد؟ سیستم‌های نمایش فشار باد تایرها(TPMS) که از سال ۲۰۰۷ میلادی (۱۳۸۶ خورشیدی) در امریکا اجباری شده‌اند، در دو حالت به انجام وظیفه می‌پردازند. با توجه به روند روبه رشد تصادف‌ها رانندگی و رابطه تنگاتنگ آن با سرعت، پژوهشگران عقیده دارند بین سلامت روان و رغبت رانندگی ارتباط مستقیم وجود دارد. از طرف دیگر، بی‌مبالاتی در استفاده نادرست از تلفن همراه به‌هنگام رانندگی یکی از آپشن‌های لازم برای بهره‌وری از ترمز اضطراری است. اگر تا به‌حال در زمان رانندگی موقعیتی را تجربه کرده باشید که در آن تنها با لحظه‌ای نگاه به‌جایی غیر از جاده(به‌طور معمول این حواس‌پرتی را تلفن همراه موجب می‌شود)، ناگهان متوجه می‌شوید که فاصله شما با خودرو جلویی بسیار کم شده است، در این زمان ضرورت وجود ترمز خودکار درک می‌شود. یکی دیگر از معضلات تصادف‌ها را باید دید کافی نداشتن در شب دانست؛ البته نکته‌ای که نباید فراموش شود این است که افرادی دچار پیرچشمی هستند. این عارضه مشکل را مضاعف می‌کند. دوربین‌های مادون قرمز این سیستم، تصویری از اجسامی را که خیلی دورتر از شعاع نور چراغ‌های خودرو است را نمایش می‌دهد و همچنین این قابلیت را دارد تا انسان‌ها و حیوانات را به‌طور جداگانه مشخص کند. براساس گزارش‌های ارائه‌شده عامل انسانی بیشترین سهم را در تصادف‌ها دارد.

خستگی راه، مسئله ترافیک و رانندگی در شهر به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم زندگی شهری مورد توجه است که تمامی موارد عنوان شده موجب حواس‌پرتی راننده می‌شود درحالی‌که سیستم‌های هشدار خروج از خطوط یا سیستم‌های کمکی حفظ خطوط حرکت، بیشترین تغییر و تحول را در نحوه عملکرد و تشخیص خطرات داشته‌اند، اما به‌طورمشخص خودروهایی که توان هشدار دادن در خصوص خروج از خطوط را دارند یا می‌توانند به‌نحوی خودرو را به‌مسیر مناسب بین خطوط بازگردانند، قادرند از تصادف‌های کشنده و مرگبار جلوگیری کنند. براساس آمار و ارقام موجود هم این سیستم‌ها موفق به‌جلوگیری از این برخوردها شده‌اند. با استفاده از ایجاد صدا یا لرزشی کوچک در فرمان یا صندلی خودرو، این سیستم‌ها راننده را نسبت‌به شرایط آگاه می‌کنند. سیستم‌های کمکی حفظ خطوط حرکت، پا را از این فراتر می‌گذارند و با درگیر کردن ترمزها یا با کنترل اتوماتیک خودرو(اخیراً مورد استفاده قرار گرفته است)، آن را به مسیر بین خطوط هدایت می‌کنند. تصادف در خودروهای سنگین و به خصوص اتوبوس عوارض اجتماعی و اقتصادی مضاعفی دارد که باید به‌وسیله سیستم‌های هوشمند کنترل

شوند. یکی از تجهیزات ضروری گاورنر است که مدت زمانی کوتاه روی خودرو نصب و پس از آن این قطعه مهم حذف شد. گاورنر دستگاهی است که میزان سوخت ورودی به موتور را برای دستیابی به بهترین دور ممکن، تنظیم می‌کند. این قطعه سوپاپ هوشمند است که به‌گیربکس در خودرو شما می‌گوید چقدر سرعت داشته باشد.

عباس مجیدی‌نژاد - رئیس انجمن صنفی مراکز معاینه فنی خودرو کشور

گسترش نیوز