دلیل جوش آوردن موتور خودرو در فصل تابستان چیست؟

در بسیاری از موارد، دمای غیرطبیعی پیشرانه می‌تواند علتی ساده و نه‌چندان پیچیده داشته باشد. اما در بسیاری از موارد دیگر می‌تواند به قیمت آسیب جدی به پیشرانه و هزینه‌های بالا تمام شود. کافی ست یک ‌بار استرس رو به رو شدن با آمپر بالا و یا جوش آوردن را در ترافیک ساعت شلوغی تجربه کرده باشید تا درک واضحی از اهمیت سلامت کامل پیشرانه خودروی خود بدست آورید.

در ماه‌های گرم سال، فشار بیشتری به اجزای مختلف پیشرانه و مشخصاً به سیستم خنک‌کننده وارد می‌شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی علائم داغ شدن بیش‌ازحد پیشرانه و دلایل آن بپردازیم. برای پیشگیری و یا تعمیر به‌موقع موضوع داغ کردن پیشرانه، در قدم اول باید به شناخت کافی در خصوص نشانه‌ها، در قدم بعدی تشخیص و درنهایت عیب‌یابی درست دست پیدا کرد.

داغ کردن و جوش آوردن هم مثل مشکلات دیگری که در خودروی شما بوجود می آید، در صورت تشخیص به موقع و عیب‌یابی؛ با صرف هزینهٔ کمتر و آسیب ناچیزتری قابل‌حل شدن است.

آگاهی نسبی از مباحث مربوط به مشکلات شایع در خودروها و برخورداری از قابلیت تحلیل آن‌ها، می‌تواند منجر به صرفه‌جویی در هزینه و وقت شما و حتی جلوگیری از کلاه‌برداری‌های احتمالی شود. یکی از شایع‌ترین ایرادی که در خودروهایمان با آن مواجه شده‌ایم، داغ شدن پیشرانه است. البته درصورتی‌که به‌عنوان نمونه، زیر آفتاب کویر، بیش از ظرفیت مجاز خودرو و در سربالایی آمپر خودروی شما بالا رفت، نباید تعجب کرد. باید سرنشین و بار کمتری حمل کرده و یا تا غروب خورشید دروضعیتی امن منتظر بمانید.

خوشبختانه دلایل رخ دادن مسئلهٔ داغ شدن بیش‌ازاندازه پیشرانه، بیش از چند علت نمی تواند باشد. توجه شما را به علائم آن‌ها، نحوهٔ تشخیص و برطرف کردن آن‌ها جلب می‌کنیم.

کافی نبودن میزان مایع خنک‌کننده

مایع خنک‌کنندهٔ پیشرانه، وظیفهٔ انتقال حرارت ناشی از عملکرد اجزای پیشرانه را به رادیاتور و از رادیاتور به محیط دارد.

یکی از رایج‌ترین عوامل داغ کردن پیشرانه، کم بودن میزان مایع خنک‌کننده است. عملکرد درست سیستم خنک‌کنندهٔ پیشرانه، مطلقاً وابسته به حجم مشخصی از مایع خنک‌کننده است. در خودروهای مدرن، این میزان روی منبع رزرو مایع رادیاتور به‌صورت حداقل و حداکثر حک‌شده است. برای چک کردن سطح مایع رادیاتور، خودروی خود را در محلی صاف پارک نموده و تا خنک شدن کامل ماشین صبر کنید.

سپس با برداشتن در رادیاتور، در صورت کافی نبودن مایع؛ به‌اندازهٔ مورد نیاز ترکیب استانداردی از آب و ضدیخ را به آن اضافه کنید. اصولا در بیشتر خودروها باید در سرمای زیاد تا ۵۰% ضد یخ و در گرما تا حداقل ۴۰% از ضد یخ استفاده شود. اگر به‌طور منظم مایع رادیاتور خودروی خود را به‌طور کامل تعویض نمی‌کنید، حتماً از آب جوشیده و تصفیه‌شده استفاده کنید.

جرم گرفتن رادیاتور از عوامل مهم آسیب دیدن رادیاتور و درنتیجه داغ کردن پیشرانه است. بررسی سطح مایع خنک‌کننده به‌طور منظم جز مهمی از نگهداری خودروی شما محسوب می شود.

اگر پایین بودن میزان سطح مایع رادیاتور شما، باوجود پر کردن بازهم تکرار شود؛ مطمئن باشید در قسمتی از سیستم خنک‌کنندهٔ خودروی شما نشتی وجود دارد. برای پیدا کردن محل نشتی، ابتدا مایع رادیاتور را پرکنید، سپس به مدت ۵ دقیقه پیشرانه را روشن نگه‌دارید (اگر پیشرانه شروع به داغ شدن کرد دست نگه‌دارید) و به دنبال قطره یا لک‌های سبزرنگ باشید. زیر خودرو و خود رادیاتور و اتصالات آن را با دقت بررسی کنید.

فن رادیاتور معیوب

اگر به هر دلیلی در عملکرد فن رادیاتور اختلالی بوجود آید، پیشرانه خودروی شما داغ خواهد کرد. برای بررسی پروانه یا فن رادیاتور، در حالت خاموش پره‌های فن را بچرخانید، اگر چرخش به‌سختی صورت گرفت به‌احتمال زیاد وقت تعویض آن فرارسیده است. طبیعتاً اگر پره‌های پروانه آسیب‌دیده باشند، عمل مکش هوا به سمت رادیاتور به‌درستی صورت نخواهد گرفت. حتماً قسمت مشبک جلویی رادیاتور را بررسی کنید، هر شی‌ء که مانع ورود جریان هوا از فن به رادیاتور شود؛ موجب ایجاد اختلال در عملکرد سیستم خنک‌کننده شده و دمای پیشرانه افزایش غیرمعمول خواهد یافت. برای بررسی عملکرد سنسور و کلاچ فن، پیشرانه را روشن کرده و کولر را نیز روشن کنید، اگر بعد از تقریباً ۲ دقیقه فن روشن نشد بدون شک ایرادی در سیستم وجود دارد. می‌توان به مواردی همچون، خرابی فیوز فن، خرابی سنسور و سوییچ فن و ایراد در سیم‌کشی اشاره کرد.

معمولاً در خودروهای دو دیفرانسیل، دیفرانسیل عقب و قدیمی که پیشرانه به‌صورت طولی قرار می‌گیرد، فن رادیاتور به‌صورت مکانیکی با تسمه به واترپمپ متصل است. پس در صورت شنیدن صدای جیرجیر لیز خوردن تسمه، شل بودن و خشکی بیش‌ازاندازه آن، باید به فکر تعویض تسمه‌پروانه باشید. اگر تسمهٔ فن پاره شده و یا جدا شود، بلافاصله دمای پیشرانه افزایش زیادی پیدا خواهد کرد. در خودروهای جدید و دیفرانسیل جلو، فن رادیاتور به‌وسیلهٔ یک موتور الکتریکی به کار می‌افتد.

بسته شدن مسیر ورود هوا به رادیاتور

ترموستات خراب

وظیفهٔ ترموستات جلوگیری از جریان مایع خنک‌کننده برای رسیدن دمای پیشرانه به دمای نرمال (خصوصاً در سرما) است. بدیهی است که اگر ترموستات خراب‌شده و کلاً مانع جریان مایع رادیاتور بشود، درفاصله کوتاهی دمای پیشرانه بالا رفته و داغ می‌کند. و اگر دمای محیط سرد نباشد، حتی در حال حرکت هم آمپر دما بالا خواهد رفت. معمولاً در صورت تکرار جوش آوردن خودرو، تعویض ترموستات پیشنهاد می‌شود. اگر بدون مقدمه و تغییری در عملکرد پیشرانه، خودروی شما شروع به داغ شدن کرد، دقت کنید در زمان بالا رفتن نشانگر دمای پیشرانه، صدای فن شنیده‌شده و دور تند آن عمل می‌کند؛ به‌احتمال‌زیاد ترموستات خودروی شما نیاز به تعویض دارد.

واترپمپ معیوب

خرابی واترپمپ به چند شکل خود را نشان می‌دهد. اگر در عملکرد نشانگر دمای پیشرانه متوجه نوسان و بالا پایین رفتن دما شدید، به‌احتمال‌زیاد واترپمپ شما درست عمل نمی‌کند. از موارد دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد استهلاک واشر واترپمپ است که به‌صورت نشت مایع رادیاتور قابل‌تشخیص می‌باشد. نشتی در محل قرارگیری واترپمپ روی پیشرانه اتفاق می‌افتد. در خودروهای جدید معمولاً اگر در محل قرارگیری تسمه تایم یا زیر آن مایع خنک‌کننده دیده شود، به‌احتمال‌زیاد واشر واترپمپ نشتی دارد. در برخی خودروهای قدیمی فن رادیاتور مستقیماً به واترپمپ متصل است که با فشار واردکردن به پروانه می‌توان متوجه میزان بازی پولی و محور واترپمپ شد. اگر در خودروی شما، واترپمپ و پولی آن در دسترس باشد، بازی بیش‌ازاندازه پولی یا شفت؛ نشان‌دهندهٔ خرابی بلبرینگ واترپمپ است. البته در صورت خراب شدن بلبرینگ واترپمپ، صدایی شبیه به صدای حرکت چرخ‌دنده نیز از پیشرانه شنیده می‌شود.

آسیب‌دیدگی واشر سرسیلندر

واشر سرسیلندر فاصلهٔ بین بلوک پیشرانه (بخش تحتانی موتور) و سرسیلندر (بخش فوقانی پیشرانه) را پر می‌کند. وظیفهٔ واشر سرسیلندر حفظ نسبت تراکم (کمپرس) سیلندرها و جلوگیری از ورود مایع خنک‌کننده و روغن‌موتور به محفظهٔ احتراق است.

درحالی‌که واشر سرسیلندر خود با داغ شدن بیش‌ازاندازه پیشرانه آسیب می‌بیند، پیشرانه ای که واشر سرسیلندر معیوب داشته باشد هم داغ کار خواهد کرد. این اتفاق در اثر راه‌یابی مایع خنک‌کننده به درون محفظهٔ احتراق و یا ورود دود اگزوز به سیستم خنک‌کننده اتفاق می افتد. یکی دیگر از وظایف واشر سرسیلندر، حفظ نسبت تراکم پیشرانه است؛ پیشرانه ای که دچار کاهش نسبت تراکم بشود عملکرد نرمال و درستی نخواهد داشت. کاهش محسوس کشش و توان پیشرانه، مشاهدهٔ بخار یا مایعی شیری‌رنگ (یا تیره‌تر) روی در روغن‌موتور، مشاهدهٔ مایع شیری‌رنگ روی گیج روغن و تغییر رنگ یا ایجاد حباب در مایع رادیاتور از نشانه‌های واشر سرسیلندر آسیب‌دیده هستند

در موارد زیادی نیز مایع خنک‌کننده از سمت منیفولد اگزوز (هدرز) نشت کرده و یا دود سفید غلیظی از اگزوز مشاهده می‌شود.

بسته شدن مسیر اگزوز

اگر لولهٔ اگزوز در اثر برخورد سنگ، وارد شدن ضربه، تصادف و یا به هر علت دیگری آسیب ببیند و این آسیب موجب ایجاد محدودیت در جریان خروج دود شود؛ فشار بسیار زیادی به پیشرانه وارد خواهد آمد. که نتیجهٔ این فشار مضاعف، به‌صورت داغ کردن پیشرانه بروز خواهد کرد. اگر زمان زیادی از عمر منبع کاتالیزور خودروی شما می‌گذرد به‌طوری‌که مانع جریان خروج دود می‌شود؛ زمان تعویض آن فرارسیده است. علائم افزایش غیرعادی فشار معکوس اگزوز، کاهش توان پیشرانه، مصرف زیاد بنزین و داغ شدن پیشرانه خودروی شماست.

همیشه (خصوصاً در فصل گرما) باید نیم‌نگاهی به آمپر آب داشته باشید، تا در صورت مشاهده عبور عقربه از وسط درجه‌بندی نشانگر؛ بلافاصله اقدامات لازم را انجام دهید.

همراه داشتن ضد یخ و ظرف پر از آب، جز اصلی‌ترین امکانات موردنیاز خودروی شما محسوب می شوند. در ابتدا کولر ماشین خود را خاموش کرده و بخاری را روشن نمایید، سپس در سریع‌ترین زمان ممکن در وضعیتی بی‌خطر پارک کرده و پیشرانه را خاموش‌کنید. بااحتیاط کاپوت را بالا زده و تا سرد شدن کامل پیشرانه صبر کنید. بااحتیاط و به‌وسیلهٔ یک دستکش یا پارچه‌ای ضخیم در رادیاتور را بازکرده و با آب و ضدیخ آن را پرکنید (مخزن رزرو را نیز پر نمایید)

اگر در زمان داغ کردن پیشرانه، داخل ترافیک بودید؛ سعی کنید در مدت‌زمانی که صرف پیدا کردن جای پارک مناسب می‌کنید دور موتور را نزدیک به ۲۰۰۰rpm نگه‌دارید. در این شرایط جریان آب و روغن نسبت به حالت درجا بالاتر است. از رانندگی با خودرویی که مشکل داغ کردن آن عیب‌یابی و تعمیر نشده است خودداری کنید. برای پیشگیری از آسیب‌های بیشتر، حتماً با امداد خودرو تماس گرفته و در صورت لزوم خودروی خود را توسط جرثقیل به محل موردنظر انتقال دهید.

منبع: خودروبانک