نقد و بررسی تویوتا پریوس به همراه تجربه رانندگی

صنعت خودرو، از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین صنایع در جهان به شمار می‌آید که رشد و گسترش آن طی دهه‌های گذشته فواید بسیاری را برای بشریت به ارمغان آورده است، اما در کنار تمامی این فواید مضراتی را نیز با خود به همراه داشته که آسیب‌های جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی یکی از مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌آید. از همین رو برخی شرکت‌های خودروسازی اقدام به طراحی و تولید خودروهایی نمودند که علاوه بر کارایی بالا، از آلایندگی بسیار پایینی برخوردار باشند. تویوتا یکی از شرکت‌هایی بود که تحقیق در این زمینه را از سال ۱۹۹۳ آغاز نمود؛ ثمره تلاش بی‌وقفه این شرکت، یک سدان کوچک هیبریدی بود که در سال ۱۹۹۷ و با شعار «به‌موقع و برای کمک به قرن ۲۱» به بازار عرضه شد. این خودرو تویوتا پریوس (XW10) نام داشت و در ابتدا تنها در بازار ژاپن عرضه شد، اما پس از مدتی به بازارهای انگلستان، استرالیا و آمریکا نیز راه یافت که با استقبالی بیش‌ازحد انتظار مواجه گشت. نسل دوم تویوتا پریوس (XW20) در سال ۲۰۰۳ و با ظاهری متفاوت به بازار عرضه شد که توانست به فروشی بیش از ۱۱۹۲۰۰۰ دستگاه دست یابد. پس از ثبت این رکورد جهانی، شرکت تویوتا نسل سوم پریوس (XW30) را نیز در سال ۲۰۰۹ به بازار عرضه نمود که تولید آن تا سال ۲۰۱۵ نیز ادامه داشت. نسل سوم پریوس نیز همچون گذشته به‌صورت لیفت‌بک طراحی‌شده بود، اما در مقایسه با گذشته به پیشرانه‌ قدرتمندتری مجهز شده بود که توان تولید ۱۳۴ اسب بخار قدرت را داشت. ناگفته نماند که تعداد محدودی از نسل سوم پریوس در ایران نیز موجود است که در واحد تاکسیرانی فعالیت دارند. سرانجام در نمایشگاه خودروی لاس‌وگاس سال ۲۰۱۵ میلادی، کمپانی تویوتا از نسل چهارم پریوس رونمایی کرد که از طراحی بسیار متفاوت‌تری نسبت به سایر نسل‌های گذشته بهره‌مند شده بود. نسل چهارم این خودرو، در سال ۲۰۱۶ به بازار جهانی عرضه شد که در سال ۱۳۹۶ شرکت ایرتویا، نماینده رسمی محصولات تویوتا در ایران نیز موفق به عرضه این محصول در بازار داخلی شد. تویوتا پریوس تاکنون توانسته در بیش از ۴۴ کشور جهان به فروشی فراتر از سه میلیون‌وهفتصد هزار دستگاه دست یابد از همین رو به‌عنوان پرفروش‌ترین خودروی هیبرید جهان شناخته می‌شود. ما در این مقاله قصد داریم تمامی تجارب خود از رانندگی با این خودرو را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم، پس اگر علاقه‌مند هستید تا با تمامی معایب و محاسن این خودروی هیبرید آشنا شوید، با تیم بررسی تخصصی Z4CAR همراه باشید.

طراحی ظاهری

با نگاهی به نسل‌های گذشته پریوس به‌راحتی می‌توان به این نکته پی برد که تویوتا همواره سعی داشته خودروهای هیبریدی خود را با طراحی متفاوت از سایر محصولات به بازار عرضه کند. تویوتا پریوس نسل چهارم نیز از این قاعده مستثنی نبوده و حتی می‌توان گفت نمای ظاهری آن در مقایسه با نسل‌های گذشته بسیار عجیب‌تر و جسورانه‌تر طراحی‌شده است؛ البته ناگفته نماند بخشی از طراحی عجیب و خطوط شکسته روی بدنه این خودرو، برای کاهش ضریب آئرودینامیک (تا حد ۰.۲۴) است تا پریوس کمترین میزان مقاومت را در برابر باد داشته و درنتیجه مقدار سوخت کمتری مصرف نماید.
نمای کلی طراحی تویوتا پریوس را می‌توان بسیار مدرن و منحصربه‌فرد دانست که شاید به کار بردن کلمه زیبا برای توصیف آن کار دشواری باشد. در نمای جلویی شاهد جلوپنجره‌ای باریک هستیم که لوگو تویوتا با هاله‌ای آبی‌رنگ در مرکز آن قرار داده‌شده است. این جلوپنجره عجیب توسط چراغ‌های عمودی و بزرگی احاطه‌شده‌اند که در ترکیب با خطوط شکسته روی کاپوت چهره خشن و متفاوتی برای تویوتا پریوس خلق کرده است. طراحی نمای جانبی این خودرو نسبت به گذشته دستخوش تغییرات زیادی شده و به لطف خطوطی که به فلاپ‌های جانبی و بالای دستگیره‌ها اضافه‌شده‌اند، هیچ اثری از طراحی کسل‌کننده نسل سوم در آن دیده نمی‌شود. با نگاه به بخش عقبی این خودرو اولین چیزی که توجه شمارا به خودش جلب می‌کند، نوار شیشه‌ای تیره‌رنگی است که در قسمت فوقانی درب صندوق قرار دارد. وجود این نوار شیشه‌ای باعث می‌شود در هنگام رانندگی با نگاه به آن دید بهتری از فضای پشت خودرو به دست آوردید. به‌منظور هماهنگی بیشتر بخش جلو و عقبی تویوتا پریوس، چراغ‌های عقبی نیز به‌صورت عمودی طراحی‌شده‌اند اما در مقایسه با فرم خشن و مدرن چراغ‌های جلو کمی ساده و قدیمی به نظر می‌رسند. بسیاری از منتقدان طراحی بخش عقبی پریوس را نقطه‌ضعف طراحی خارجی آن می‌دانند و معتقدند که طراحی این قسمت از هماهنگی بسیار کمی با سایر بخش‌های خودرو برخوردار است.

طراحی داخلی و امکانات رفاهی

طراحی داخلی تویوتا پریوس، همچون طراحی خارجی آن بسیار عجیب و منحصربه‌فرد است به‌طوری‌که نمای کلی آن به هیچ خودروی دیگری شباهت ندارد. در حال حاضر تویوتا پریوس در سه تیپ C، ۲ و ۳ به بازار داخلی عرضه می‌شود که همگی آن‌ها از مشخصات فنی یکسان اما از آپشن‌های متفاوتی برخوردارند. تیپ ۳ کامل‌ترین مدل پریوس و تیپ C کم آپشن‌ترین مدل آن به‌حساب می‌آید. مدلی که به‌منظور تست در اختیار ما قرار داده‌شده تویوتا پریوس تیپ C بوده که در حال حاضر با قیمتی در حدود ۲۲۵ میلیون تومان در بازار آزاد معامله می‌شود. طراحی داشبورد تویوتا پریوس در عین سادگی بسیار پیچیده به نظر می‌رسد، مخصوصا قرار داشتن نشانگرهای دور موتور و سرعت‌سنج در بخش مرکزی داشبورد و فضای خالی پشت فرمان، مسئله‌ای است که عادت کردن به آن کمی نیاز به زمان دارد. نشانگرهای دور موتور و سرعت‌سنج بجای طراحی متداول سیلندری، جای خود را به دو مانیتور ۴.۲ اینچی داده‌اند که یکی مربوط به نمایش سرعت و میزان مصرف سوخت خودرو و دیگری اطلاعاتی همچون عملکرد سیستم هیبرید، میزان شارژ باتری و... را نمایش می‌دهد؛ همچنین در اطراف این دو مانیتور، نمایشگرهای دیگری نیز به چشم می‌خورند که وضعیت جعبه‌دنده، چراغ‌های هشدار و ساعت دیجیتالی از این طریق در معرض دید سرنشینان قرار می‌گیرند. جز فرمان خودرو که از رویه چرم برخوردار است، تمامی فضای داشبورد و حتی رویه درب‌ها از پلاستیک خشک ساخته‌شده‌اند که چندان هم بی‌کیفیت به نظر نمی‌رسند.
صندلی‌های ارگونومیک این خودرو از رویه‌ پارچه‌ای برخوردار بوده و قابلیت تنظیم در ۶ جهت را دارند، اما در کمال تعجب تنها گودی کمر آن به‌صورت برقی تنظیم می‌گردد و سایر تنظیمات به‌صورت دستی انجام می‌شوند که برای خودرویی مدرن و ۲۰۰ میلیون تومانی کمی عجیب به نظر می‌رسد. یکی دیگر از مواردی که وجود آن در خودرویی با طراحی آینده‌نگرانه و مدرن، کمی عجیب به نظر می‌رسید وجود ترمز پارک پدالی است که تقریبا طی سال‌های گذشته در کمتر خودرویی مورداستفاده قرارگرفته است.
تویوتا پریوس در مدل پایه به امکاناتی رفاهی همچون سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک همراه با سنسور رطوبت، سیستم صوتی حرفه‌ای JBL به همراه ۶ بلندگو، مانیتور ۷ اینچی لمسی، کروز کنترل، کنترل اتوماتیک چراغ‌های جلو (Auto levelling)، سیستم روشنایی در روز (DRL)، شیشه‌های جانبی و عقب ضد اشعه UV، آینه‌های تاشو برقی و... مجهز شده است. البته تیپ‌های ۲ و ۳ تویوتا پریوس از لیست بسیار کامل‌تری نسبت به مدل پایه برخوردارند که صندلی‌های چرمی، تنظیمات تمام برقی صندلی‌ها، آینه وسط الکتروکرومیک، سانروف و ده عدد اسپیکر تنها بخشی از آن به شمار می‌آیند.

مشخصات فنی

مطمئناً مهم‌ترین بخش تویوتا پریوس پیشرانه هیبریدی آن محسوب می‌شود که طبق ادعای شرکت تویوتا از تکنولوژی اختصاصی Toyota Hybrid System) THS) در ساخت آن استفاده‌شده است.
نیروی محرکه این خودرو از یک پیشرانه بنزینی با کد ۲ZR-FXE و دو پیشرانه الکتریکی با کدهای MG1 و MG2 تشکیل‌شده است. پیشرانه ۴ سیلندر بنزینی پریوس، حجمی معادل ۱۷۹۸ سی‌سی دارد و به‌طور کامل از آلومینیوم ساخته‌شده است. این پیشرانه توان تولید ۹۵ اسب بخار قدرت و ۱۴۲ نیوتن‌متر گشتاور را دارد. همچنین پریوس برای تأمین نیروی موردنیاز خود از دو الکتروموتور نیز بهره می‌برد که MG1 و MG2 نام دارند. پیشرانه MG1 وظایفی همچون استارت خودرو و تولید برق موردنیاز باتری‌ها را بر عهده دارد. همچنین پیشرانه MG2 که در کنار پیشرانه بنزینی قرار دارد، نسبت به برادر خود حجیم‌تر بوده و وظیفه تولید نیروی گشتاور موردنیاز چرخ‌ها را بر عهده دارد. الکتروموتورهای پریوس مجموعاً ۷۲ اسب بخار قدرت و ۱۶۳ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کنند که در ترکیب با توان ۹۵ اسب بخاری پیشرانه بنزینی پریوس، حداکثر توان خروجی این خودرو (با در نظر گرفتن نیرو اتلاف شده) به عدد ۱۲۱ اسب بخار قدرت می‌رسد. تویوتا پریوس برای انتقال نیروی تولیدی پیشرانه به چرخ‌های جلو، از یک گیربکس E-CVT بهره می‌برد. باتری استفاده‌شده در این خودرو از نوع هیدرید نیکل متان (HV) است که ولتاژی برابر با ۲۰۱.۶ ولت دارد و در زیر صندلی‌های عقب جاسازی‌شده است. طبق مندرجات سایت رسمی ایرتویا، مصرف سوخت تویوتا پریوس در یک سیکل ترکیبی برابر ۳.۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر خواهد بود که در مقایسه با مصرف ترکیبی سدان‌های هیبریدی همچون سوناتا ۲۰۱۸ با ۴.۷ لیتر و تویوتا کمری با ۵.۷ لیتر عدد بسیار قابل‌توجهی به نظر می‌رسد. البته ناگفته نماند که در طول مدت تست ما شاهد مصرفی در حدود ۴.۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر از این خودرو بودیم.

سیستم تعلیق

مهندسین شرکت تویوتا در طراحی نسل جدید پریوس با پایین آوردن بیش‌از‌پیش مرکز ثقل خودرو، توانسته‌اند علاوه بر کاهش ضریب آئرودینامیک سبب بهبود هندلینگ و کیفیت سواری در این خودرو شوند. در بخش جلویی تویوتا پریوس، از سیستم تعلیق مک فرسون استفاده‌شده و در بخش عقب به سیستم جناغی دوبل مجهز شده است. عملکرد سیستم تعلیق به‌کاررفته در پریوس نسل چهارم نسبت به گذشته بسیار نرم و دقیق بوده که در ترکیب با فرمان برقی آن، هندلینگ بسیار خوبی را برای این ژاپنی دورگه به ارمغان آورده است. استفاده از رینگ‌های ۱۵ اینچی بجای نمونه‌های بزرگ‌تر، یکی دیگر از عواملی است که باعث مصرف سوخت بهینه در این خودرو شده است اما نباید تأثیر منفی این رینگ‌های کوچک را بر پایداری و هندلینگ خودرو مخصوصا در سرعت‌های بالا و هنگام عبور از پیچ‌های تند نادیده گرفت!

ایمنی

شرکت تویوتا به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز جهان در طی سالیان گذشته به‌خوبی ثابت کرده است که تأمین امنیت و جان سرنشینان خودرو جز مهم‌ترین اولویت‌های این کمپانی در ساخت خودرو به شمار می‌رود. ازهمین‌رو تویوتا پریوس توانست در سال ۲۰۱۶ با شرکت در آزمون‌های ایمنی موسسه NCAP، ۵ ستاره ایمنی را به دست آورد. این خودرو در بخش تجهیزات امنیتی %۸۵، امنیت عابرین پیاده %۷۷، امنیت سرنشینان خردسال %۸۲ و از بخش امنیت سرنشینان بزرگسال %۹۲ امتیازات را از آن خود کند. همچنین تویوتا پریوس در موسسه بیمه ایمنی بزرگراه‌های آمریکا (IIHS) با پشت سر گذاشتن آزمون‌های متعدد موفق به کسب یکی از بالاترین امتیازات این شرکت TOP SAFETY PICK شده‌ است. فهرست افتخارات امنیتی این خودرو به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ شاید برایتان جالب باشد که بدانید تویوتا پریوس در سال ۲۰۱۶ از موسسه ایمنی ترافیک و بزرگراه‌های امریکا (NHTSA) نیز ۵ ستاره کامل ایمنی دریافت نموده است. با نگاهی کوتاه به عناوین و افتخاراتی که در بالا از آن نام‌برده شده به‌راحتی می‌توان نتیجه گرفت که تویوتا پریوس برخلاف تصور عامه مردم از خودروهای هیبریدی، از ایمنی بسیار بالایی برخوردار بوده و به‌خوبی می‌تواند امنیت سرنشینان خود را تأمین کند.
این خودرو در بخش تجهیزات امنیتی به امکاناتی همچون ترمزهای دیسکی جلو و عقب، سیستم ترمز ضد قفل (ABS)، سیستم توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD)، سیستم کمکی ترمز (BAS)، سیستم کنترل پایداری (VSC)، سیستم کنترل لغزش (TRC)، سیستم هوشمند ورود بدون کلید و دکمه استارت، سیستم تشخیص نقاط کور در آینه‌های جانبی (BSM)، سیستم هشدار وجود مانع در نقاط کور هنگام حرکت‌به‌عقب (RCTA)، سنسور پارک عقب و دوربین دید عقب بهره می‌برد. البته ناگفته نماند تجهیزات امنیتی نام‌برده شده متعلق به تیپ ۳ پریوس بوده و تمامی این امکانات در تیپ‌های پایین‌تر موجود نخواهد بود.

تجربه رانندگی

تا قبل از رانندگی با تویوتا پریوس هرگز تصور نمی‌کردم که یک خودرو هیبریدی بتواند جذاب و دوست‌داشتنی باشد، اما پس از نشستن بر روی صندلی پریوس و فشردن دکمه استارت همه‌چیز تغییر کرد. اغلب اجزای فضای داخلی این هیبرید ژاپنی از پلاستیک خشک ساخته‌شده‌اند، اما طراحی مدرن و خاص آن باعث می‌شود که جنس بد مواد اولیه را از یاد ببرید. همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم استارت این خودرو توسط موتوربرقی آن انجام می‌گردد بنابراین هنگام استارت، هیچ صدایی از پیشرانه به گوش نمی‌رسد و تنها باید با نگاه به مانیتور بالای داشبورد و دیدن کلمه READY متوجه روشن شدن پیشرانه خودرو شوید. تویوتا پریوس از پیشرانه مشترکی با تویوتا CHR هیبرید بهره می‌برد بنابراین همان‌طور که انتظار می‌رفت تویوتا پریوس نیز تا سرعت ۴۵ کیلومتر تنها از پیشرانه برقی خود استفاده کرده و بدون هیچ آلودگی یا صدایی به راه خود ادامه می‌دهد؛ اما با فشردن پدال گاز و رسیدن به سرعتی فراتر از ۴۵ کیلومتر در ساعت، پیشرانه بنزینی با صدای بسیار کمی شروع به کار کرده و شتاب بیشتری را در اختیار شما قرار می‌دهد. در این میان استفاده از اهرم تعویض دنده پریوس برای تیم ما تجربه جدیدی محسوب می‌گردید زیرا علاوه بر محل قرارگیری نامتداول، از طراحی ظریف و جالبی نیز برخوردار است. یکی دیگر از نکات عجیبی که در دسته‌دنده پریوس به چشم می‌خورد گزینه‌ای به نام B است که شاید در نگاه اول به نظر جایگزین حالت پارک یا P باشد اما درواقع از عملکردی کاملاً مشابه ترمز موتور (Engine Brakes) برخوردار است که اغلب بر روی خودروهای سنگین مورداستفاده قرار می‌گیرد، بنابراین استفاده از حالت B می‌تواند انتخاب مناسبی برای رانندگی در جاده‌های پرپیچ‌وخم، شیب‌دار یا کوهستانی باشد، اما طبق گفته کارشناسان شرکت ایرتویا استفاده از آن در شرایط معمول خیابان‌های شهری پیشنهاد نمی‌شود زیرا باعث افزایش مصرف سوخت خواهد شد. ترمزهای تویوتا پریوس همچون سایر برادران ژاپنی خود در سطح بسیار خوبی قرار دارد و به‌راحتی می‌تواند در هر سرعتی این خودرو را متوقف نماید؛ همچنین تویوتا پریوس به سیستم ترمزهای احیاکننده مجهز شده است که با تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریکی باعث شارژ شدن باتری این خودرو می‌شود.
در زمان رانندگی با پریوس می‌توانید از طریق دکمه‌های تعبیه‌شده در کنار دسته‌دنده ۴ حالت متفاوت را برای رانندگی خود انتخاب نمایید، حالت کاملاً برقی یا Ev Mode که در این حالت می‌توان حداکثریک کیلومتر تنها با موتور الکتریکی رانندگی نمود؛ حالت عادی یا Normal Mode که خودرو به‌صورت پیش‌فرض در این حالت قرار داشته و رانندگی نرم و معمولی را برای شما به همراه خواهد داشت؛ حالت قدرتی یا Power Mode که با انتخاب آن، پریوس نسبت به سایر حالت‌ها شتاب بیشتری در اختیار راننده قرار داده و دنده‌ها را در دور بالاتری تعویض خواهد نمود و درنهایت حالت اقتصادی یا Eco Mode که تا حد چشمگیری از چابکی خودرو کاسته شده و با آن رانندگی بهینه و کسل‌کننده‌ای را تجربه خواهید کرد.
طبق اعلام شرکت سازنده تویوتا، پریوس در عرض ۱۰.۷ ثانیه می‌تواند از حالت سکون به‌سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت برسد که شاید برای یک لیفت‌بک هیبرید عدد مناسبی به نظر برسد اما نمی‌توان از آن به‌عنوان یک خودرو پرشتاب نام برد، ناگفته نماند در طی تست‌های صفرتا صدی که توسط تیم Z4CAR صورت گرفت بهترین عدد ثبت‌شده ۱۱.۳ بود که با توجه به بنزین بی‌کیفیت موجود در ایران جز این هم نمی‌توان انتظار داشت.

کلام آخر

در آخر باید گفت که تویوتا پریوس خودرویی کم‌مصرف و بهینه است که می‌تواند برای رانندگی در شهرهای پرازدحام و آلوده گزینه بسیار مناسبی باشد. تویوتا پریوس افتخارات فراوانی همچون پرفروش‌ترین خودرو هیبرید دنیا، قابل‌اعتمادترین خودرو طبق تحقیقات موسسه Consumer Report را در کارنامه خود به ثبت برساند. به جرات می‌توان گفت که تویوتا پریوس در رنج قیمتی خود امکانات مناسبی را در اختیار خریداران قرار می‌دهد، اما نمی‌توان فراموش کرد که در این رنج قیمتی خودروهای دیگری همچون کیا سراتو ۲۰۱۷ نیوفیس و هیوندای النترا ۲۰۱۷  نیز وجود دارند که شاید مصرف سوخت بیشتر و کیفیت ساخت پایین تری نسبت به پریوس داشته باشند و به پیشرانه هیبریدی مجهز نباشند اما گزینه مناسب‌تری برای کسانی خواهند بود که در خرید یک خودرو طراحی زیبا، چالاکی و توان پیشرانه جز اولویت‌های اصلی آن‌ها محسوب می‌شود.

نویسنده و عکاس: سعید رنجبر