افزایش نقدینگی بدون پشتوانه مشکل بازار خودرو

هادی حق شناس کارشناس اقتصادی می‌گوید: در طول سال‌های گذشته به خاطر مشکلات اقتصادی بسیاری که ایجاد شد مردم از بیم آن که در آینده پولشان قدرت قبل را نداشته باشد به بازارهایی مانند خودرو ورود کردند و یکباره حجم خرید و فروش‌ها بالا رفت و درحقیقت باید گفت تقاضا بیش از کشش بازار شد و به این ترتیب گرانی بر قیمت‌ها سایه افکند. یکی از دلایل این گرانی فزاینده را باید استقبال بسیار زیاد مردم در خرید دانست.

متاسفانه در هر بازاری که تا حدی افزایش قیمت ایجاد می‌شود مردم وارد می‌شوند و با افزایش تقاضا زمینه را برای رشد بیشتر قیمت‌ها ایجاد می‌کنند. البته شاید بتوان به مردم حق داد؛ چون که آنها تلاش دارند تا توان مالی خود را حفظ کنند و بروز مشکلات به این خاطر است که اقتصاد ایران چندان پایدار نیست و نمی‌توان به آینده‌ای با ثبات در بازارهای ایران امیدوار بود. از این رو باید گفت برای جذب سرمایه مردم و هدایت آنها به سمت بخش‌های مفید و مولد نیازمند اتخاذ راهبردی مناسب در اقتصاد هستیم.

در همین خصوص به گفت و گو با دکتر هادی حق‌شناس، استاندار گلستان، نماینده سابق مجلس، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی پرداختیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

یکی از مسائلی که همواره در اقتصاد ایران مشکل ساز بوده بحث افزایش نقدینگی بدون پشتوانه بوده است. به نظر شما چرا هم اکنون مردم نقدینگی‌شان را از بانک‌ها خارج و وارد بازارهایی مانند مسکن و خودرو کرده‌اند؟

متأسفانه اقتصاد ایران بسیار آسیب پذیر است و شاید بتوان گفت ساده‌ترین مسائل هم پیامدهایی به دنبال خواهد داشت. یکی از این مسائل اقتصادی افزایش حجم نقدینگی در کشور است. متاسفانه بالا رفتن نقدینگی دست مردم همواره عامل اصلی بروز تورم بوده است. هر زمان که این نقدینگی رشد کرد مردم برای حفظ ارزش پولشان آن را صرف خرید مسکن و خودرو می‌کنند که همزمان با افزایش تورم و یا نوسانات نرخ ارز افزایش قیمت را تجربه می‌کنند و به این ترتیب پا به پای گرانی‌ها بر سرمایه‌شان افزوده می‌شود. در وضعیتی که سود حاصل از ورود سرمایه به بخش‌هایی مانند مسکن و خودرو سودآور باشد مردم دیگر امیدی به سرمایه گذاری در سیستم بانکی کشور نخواهند داشت و سرمایه‌شان را از بانک‌ها خارج می‌کنند. درواقع سود بانکی که به سپرده‌هایشان تعلق می‌گیرد نیز به اندازه افزایش قیمت مسکن و خودرو نیست.

همین عمل انگیزه سرمایه گذاری در بانک را کاهش و به موازات آن انگیزه سرمایه گذاری در دیگر بازارها را تقویت می‌کند. ورود سرمایه مردم به دیگر بازارها اتفاقات تلخی همچون گرانی را رقم می زند. این عمل را به عینه طی سال‌های گذشته که با نوسانات نرخ دلار و به دنبال آن افزایش تورم رو به رو شدیم، شاهد بودیم. پرواضح است در وضعیتی که تقاضا برای خرید مسکن و یا خودرو به طور غیرمنتظره‌ای افزایش یابد، به این خاطر که عرضه تغییری نکرده است عدم تناسب میان عرضه و تقاضا بازارها را به سمت گران شدن پیش می‌برد. در چنین وضعیتی خود مردم نادانسته به افزایش تورم دامن می‌زنند و در صورت بروز آشفتگی در بازارها دلالان و واسطه گران هم فضا را برای جولان مناسب می‌بینند و نهایتاً نبود ثبات در اقتصاد و تغییر روزانه قیمت‌ها به ضرر مردم خواهد بود.

تداوم افزایش نقدینگی بدون پشتوانه برای اقتصاد ایران چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند؟

متأسفانه افزایش حجم نقدینگی در اقتصاد ما بدون پشتوانه است و مردم پول‌هایشان را وارد بازارهای ناپایداری همچون خودرو می‌کنند. این در حالی است که اگر مردم سرمایه‌شان را وارد بازار سرمایه می‌کردند شاید نتایج بهتری نصیبشان می‌شد و این تورم بالا را شاهد نبودیم. متاسفانه اقتصاد ناپایدار کشور ما باعث شده تا مردم انگیزه‌ای برای سرمایه گذاری در بخش‌های مولد نداشته باشند دلیل این امر نبود امنیت سرمایه گذاری در ایران است. این در حالی است که اگر اقتصاد آرام و با ثباتی داشتیم قطعاً علاوه بر سرمایه گذاری‌های داخلی، سرمایه گذاری‌های خارجی بسیاری را هم شاهد بودیم، ولی این اتفاق نیفتاد. در وضعیت کنونی تحریم‌های خارجی هم باعث شده تا دیگر سرمایه گذاران خارجی به بازار ایران اعتماد نکنند. در چنین شرایطی ضروری است که در داخل اوضاع به گونه‌ای باشد تا مردم به سمت فعالیت‌های غیرمولد حرکت نکنند و بازارهای اقتصادی ایران بیش از این آشفته نشوند. یکی از اقداماتی که در وضعیت فعلی باید مورد توجه قرار گیرد افزایش میزان سود بانکی است. وقتی که مردم از سپرده گذاری در بانک سود کسب کنند قطعاً به سمت دیگر بازارها نمی‌روند و به این ترتیب هرج و مرج هم ایجاد نمی‌شود و همچنین ورود سرمایه‌شان به بانک‌ها در مسیر رشد و شکوفایی اقتصادی صرف می‌شود.

نوآوران