نقش زنجیره ارزش تولید بر قیمت نهایی خودرو

تجربه بیش از یک دهه گذشته نشان داده که سیاست‌های دستوری و بی توجهی به عوامل موثر در قیمت خودرو اثرات مثبتی در صنعت و بازار خودرو نداشته و حتی نتیجه عکس نیز داده است.

هر چند معضل بازار خودرو و قیمت های غیر واقعی در این صنعت تنها متاثر از سیاست های دستوری در قیمت گذاری نیست و از نگاه کارشناسان بی توجهی به بهره وری، وجود مدیریت ناکارآمد و عدم استفاده از فن آوری روز و موانع تامین مواد اولیه و قطعات همگی از گزینه های اثر گذار جدی در تولید و نهایتا قیمت نهایی خودرو است؛ کاستی ها و مشکلاتی که در نهایت به ضرر مصرف کننده نهایی خودرو تمام می شود.

در همین ارتباط برخی از کارشناسان علاوه بر مواردی که بر افزایش هزینه تولید و قیمت خودرو عنوان شد، التهاب بازار خودرو و نرخ های عجیب در این بازار را ریشه در رشد تورم انتظاری و صعود قیمت در دیگر بازارها به‌ خصوص ارز می دانند مواردی که موجب رشد ادامه دار قیمت خودرو شده و رشد تیراژ خودروسازان نیز مانع این جریان نشده است.

در این خصوص آرمان خالقی قائم مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، در گفت وگو با خبرنگار پرشین خودرو، با اشاره به تاثیر زنجیره ارزش بر افزایش هزینه تولید خودرو در ایران تاکید کرد: خودروسازی که با تکنولوژی جدید کار کند و قیمت تمام شده ارزان تر تجهیزات را فراهم کند خودرو هم ارزان تر به دست مردم می رساند.

وی با بیان اینکه ساخت خودرو در زنجیره ارزش با قیمت گرانی به اتمام می‌رسد، تصریح کرد: خودرو در ایران با قیمت بالایی تولید می‌شود و چنانچه به بازار جهانی نیز صادر شود با این قیمت و کیفیت به فروش نخواهد رسید.

خالقی با اشاره به این مطلب که گفته می شود خودرو ایرانی از نظر کیفیت پایین و به لحاظ قیمت بالاست، بیان کرد: این مساله به طور قطع مستلزم بررسی های کارشناسی است در واقع باید سوال شود که آیا افت کیفیت و افزایش قیمت در کارخانجات خودروسازی اتفاق می افتد یا پس از عرضه در بازار دلالی صورت می گیرد و یا اینکه قبل از خط تولید اتفاق می افتد؟

این فعال صنعتی افزود: در بررسی این چالش معتقدم باید کل زنجیره ارزش خودرو از استخراج سنگ آهن و تولید فولاد تا افرودن مواد پتروشیمی و قطعات پلاستیکی و الکتریکی و منسوجاتی که در زنجیره ارزش در نظر گرفته می شود تا نقطه پایانی که به دست مصرف کننده می رسد، همه این موارد در تولید و قیمت نهایی خودرو لحاظ گردد.

خالقی خاطر نشان کرد: البته گزینه کلیدی که در هزینه تولید و قیمت خودرو اهمیت دارد موضوع بهره وری در خطوط تولید، فن آوری به روز خط تولید خودروساز، کارآمدی مدیریت و تامین به موقع قطعات است مواردی که می تواند هزینه تولید خودروساز را افزایش داده و بر قیمت نهایی خودروساز نیز تاثیر بگذارد.

وی همچنین به تاثیر تسهیلات گران قیمت در این صنعت اشاره و یاد آور شد: باید چرخ تولید بچرخد تا پول گرانی که در اختیار تولیدکننده قرار می گیرد به بانک ها بازپرداخت شود تسهیلات ۱۸ تا  ۳۰ درصدی در اختیار تولیدکننده داخلی قرار می گیرد و در مقایسه با تسهیلات ۲ تا ۳ درصدی که در دنیا به شرکتها داده می شود اختلاف معناداری دارد و مسلما بر هزینه تولید و قیمت تمام شده تولیدکننده داخلی تاثیر می گذارد و در نهایت این مصرف کننده است که متضرر می شود.

 عضو هیات مدیره خانه صنعت ، معدن و تجارت ایران در ادامه با بیان اینکه آنچه که امروز در صنعت خودرو  کشور حادث متاثر از مولفه ها و کاستی های مختلف در بخش های اقتصادی است ، افزود: تا اقتصاد کلان کشور اصلاح نشود، تا روابط ایران با جهان عادی و تحریم ها لغو نشود، تا اقتصاد در ایران آزاد نشود و دست دولت و دولتی ها از آن کوتاه نشود، در بر همین پاشنه خواهد چرخید.  

خالقی در ادامه به برنامه وزارت صمت برای افزایش تیراژ تولید خودروسازان در سال جاری اشاره و تاکید کرد: با مشکلات ارزی و موانع موجود در تامین مواد اولیه و قطعات، قطعه ساز و خودروساز نمی توانند بیش از این تولید کنند و اگر بخواهند بیشتر تولید کنند با مشکل کمبود قطعات مواجه می شوند و باز هم شاهد داستان پرتکرار خودروهای ناقص به دلیل کسری قطعه و مشکلات توقف در پارکینگ ها را شاهد خواهیم بود.

وی  همچنین به موضوع  قیمت گذاری دستوری در صنعت خودرو اشاره و خاطر نشان کرد: قیمت‌گذاری نباید نه در دست دولت و نه شورای رقابت باشد، بلکه به هر شکلی باید از قیمت‌گذاری دستوری دوری کرد؛ زیرا این موضوع ضرر و زیان زیادی برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است.

وی در پایان با اشاره به تاثیر قیمت گذاری بر افت توان مالی خودروسازی تصریح کرد: با تقویت توان مالی واحدهای تولیدی بی شک بازار تولیدکنندگان نیز توسعه خواهد یافت. در حالی که در این سالها افت توان مالی واحدهای تولیدی به خصوص در خودروسازی موجب  گرفتاری قطعه سازان و تاخیر در پرداخت مطالبات و به روزسانی قراردادهای آنها شده است.