بررسی روند صعودی تورم خودروها

طبق گزارش‌های مرکز آمار ایران، در حالی که تورم عمومی در آذرماه سال جاری کاهشی بوده، اما تورم مصرف‌کننده خودرو به یک روند صعودی ادامه داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت خودروهای داخلی به دلیل سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری نسبت به خودروهای مونتاژی رشد قابل‌توجهی داشته و همین موضوع باعث نوسانات در بازار خودرو شده است.

وضعیت تورم خودرو

بر اساس آخرین اطلاعات منتشرشده، تورم خرید وسایل نقلیه در آذرماه به ۳۱ درصد رسیده، در حالی که این رقم در آبان ماه ۲۲ درصد بود. در حالی که آمار رسمی از کاهش تورم عمومی خبر می‌دهد، اما بازار خودرو در ماه‌های اخیر تحولات کاملاً متفاوتی داشته است. به بیان دیگر، تورم خرید وسایل نقلیه به صورت تصاعدی افزایش داشته است:

• تورم ماهانه کل کشور:۲ درصد
• تورم ماهانه خرید خودرو:۵.۱ درصد

این اختلاف چشمگیر نشان‌دهنده تلاطم شدید در بازار خودرو است، به طوری که تورم نقطه به نقطه خرید خودرو نیز ۳۱.۱ درصد گزارش شده است.

دلایل افزایش تورم خودرو

اما چه عواملی باعث شده‌اند که تورم خودرو جلوتر از تورم عمومی حرکت کند؟ دنیای‌اقتصاد برای پاسخ به این سوال، تغییرات قیمتی ۱۵ خودروی داخلی و مونتاژی را از ۱۰ دی ماه سال گذشته تا دیروز بررسی کرده است. جالب است که خودروهای مونتاژی تغییرات قیمتی چندانی نداشته‌اند، در حالی که بازار خودروهای داخلی با نوسانات شدیدی روبه‌رو بوده است.

بررسی تغییرات قیمتی

در این بازه زمانی، ۱۰ خودروی داخلی به طور میانگین ۱۸۳.۶ میلیون تومان معادل ۳۰ درصد رشد قیمت را تجربه کرده‌اند. در همین مدت، قیمت پنج خودروی مونتاژی تنها ۱۱۸ میلیون تومان معادل ۷ درصد افزایش یافته است. این نشان می‌دهد که مداخلات دولت در صنعت خودروسازی داخلی تأثیر مستقیم و معناداری بر نوسانات قیمت خودروهای داخلی داشته است.

خودروسازان خصوصی، در طول سال گذشته بیشتر تحت تأثیر قیمت‌گذاری دستوری نبوده و به راحتی ارز کافی برای واردات قطعات را دریافت کرده‌اند. در نتیجه، محصولات آنها در بازار کمتر دچار نوسانات قیمتی شدند و از دی‌ماه سال گذشته تنها ۷ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

مقایسه قیمت خودرو با نرخ ارز

نرخ ارز یکی از عوامل کلیدی در تعیین قیمت خودرو است. اگرچه خودروسازان مونتاژی نیز به واردات قطعات وابسته‌اند، اما توانسته‌اند نوسانات ارزی را بهتر مدیریت کنند. در مقابل، خودروسازان داخلی تحت تأثیر سیاست‌های دستوری و محدودیت‌های ارزی قرار دارند و این منجر به افزایش هزینه‌های تولید و در نهایت افزایش قیمت خودروها شده است.

برای درک بهتر وضعیت قیمت خودرو، نگاهی به روند قیمت دلار در بازار آزاد خواهیم داشت:

• قیمت دلار در ۲۱ آذر سال گذشته:۵۰,۴۵۰ تومان
• قیمت دلار در ۲۱ آذر سال جاری:۷۲,۷۰۰ تومان

در این مدت قیمت دلار حدود ۴۴ درصد افزایش یافته است، در حالی که تورم نقطه به نقطه خرید خودرو ۳۱.۱ درصد گزارش شده است. این نشان می‌دهد که تأثیر نرخ دلار بر بازار خودرو به شدت کاهش یافته است.

جزئیات رشد قیمت خودرو

چه خودروهایی بیشترین تغییر قیمت را داشته‌اند؟ از بین محصولات داخلی بررسی‌شده، پژو پارس سال با نرخ رصد شده به قیمت ۵۶۴ میلیون تومان در دی ماه سال گذشته، حال به قیمت ۷۷۵ میلیون تومان رسیده است، که نشان‌دهنده رشد ۲۱۱ میلیون تومانی و معادل ۳۷ درصد است.

در این میان:

• رانا پلاس:از ۵۱۶ میلیون تومان به ۷۰۰ میلیون تومان (رشد ۳۶ درصد)
• پژو ۲۰۷ دنده‌ای:از ۶۱۶ میلیون تومان به ۸۲۰ میلیون تومان (رشد ۳۳ درصد)

در مقابل، کمترین رشد قیمت مربوط به دنا پلاس اتوماتیک توربو است که قیمت آن از ۸۰۹ میلیون تومان به ۱,۰۶۵ میلیون تومان رسیده و ۲۰ درصد افزایش داشته است.

بین خودروهای مونتاژی، تغییرات قیمتی جزئی‌تر بوده و بیشتر محصولات خودروسازان خصوصی تغییر قیمتی زیر ۱۰ درصد را ثبت کرده‌اند. فردا T5 با ۲۵۰ میلیون تومان معادل ۱۷ درصد رشد، تنها نمونه موفق در این بخش بوده است.

نتیجه‌گیری

با مرور آمار و ارقام، به وضوح مشخص است که سیاستگذار باید به جای تمرکز بر راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و دستوری، به دنبال اصلاحات ساختاری در صنعت خودرو باشد. برخی از اصلاحات ضروری شامل:

• حذف قیمت‌گذاری دستوری
• ایجاد شفافیت در فرآیند عرضه و تقاضا
• تسهیل واردات خودرو برای رقابت سالم

تجربه سال‌های اخیر نشان داده است که دخالت‌های غیرکارشناسی و سرکوب قیمتی نه‌تنها به نفع مصرف‌کننده نبوده بلکه باعث افزایش مشکلات در صنعت خودرو و فشار بر خریداران شده است. بنابراین، بازنگری در سیاست‌ها و حرکت به سمت کاهش دخالت دولت، اقدام ضروری برای خروج از بحران کنونی خواهد بود.

دنیای اقتصاد