صنایع کشور گروگان تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای
صنایع فلزی و به خصوص صنعت فولاد، مادر بسیاری از صنایع دیگر ازجمله خودروسازی است. اگر بخواهیم به زنجیره فولاد سروسامان داده شود، باید هم در پایین‌دست و هم در بالادست شرایط یکسان باشد.
صنایع فلزی و صنایع خودرو و قطعه‌سازی، صنایعی وابسته به یکدیگر در اقتصاد جهانی و به خصوص در اقتصاد ایران هستند که هر تغییر یا رویدادی در یکی از آن‌ها، موجب تحول در دیگری می‌شود. بنابراین خودروسازی یکی از وابسته‌ترین صنایع به صنایع فلزی محسوب است. انواع ورق به‌ویژه ورق‌های فولادی مانند ورق روغنی به خاطر استحکام بالا، جزو مواد اولیه مهم در ساخت خودرو بوده و صنعت خودرو به‌شدت از نوسان بازار فولاد متاثر است.
در همین زمینه، عباس آرگون، نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران در این مورد معتقد است: «فشارهای اقتصادی از سرمنشأ صنعت فولاد به دیگر صنایع کشور سرایت می‌کند؛ به طوری که اگر ۵ درصد قیمت تمام شده محصولات کارخانه‌های فولاد افزایش پیدا کند، این تورم با ضریب بیشتری به دیگر صنایعی مثل خودرو فشار تورمی وارد خواهد کرد.»
محمدرضا زهره‌وندی، رئیس کمیسیون صنعت‌ومعدن اتاق بازرگانی تهران هم در این خصوص می‌گوید: «تقریبا تمام صنایع هم اکنون گروگان تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای هستند، به ویژه صنایعی مثل فولاد و خودروسازی که به‌عنوان صنایع بزرگ در معیشت مردم تاثیرات چشمگیری دارند. دیگر صنایع پایین‌دستی هم با نوسانات صنایع بزرگ دچار بحران می‌شوند که همه این معضلات به خاطر قیمت‌گذاری دستوری برای محصولات بنگاه‌های اقتصادی است.»
عباس آرگون، نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران
زیان صنایع فلزی دومینووار به سمت صنایع پایین دستی سرایت می‌کند
دلایل التهابات اخیر بازار فولاد و دیگر محصولات فلزی چیست؟
مهم‌ترین علت التهابات چندماهه گذشته در بازار فولاد، دخالت‌های دولت است. با توجه به این‌که فولاد یکی از محصولات استراتژیک کشور به حساب می‌آید، دولت برای کنترل و نظارت بر بازار این محصول، عرضه آن را در بورس کالا انجام می‌دهد. هرچند این مهم ازنظر تصمیم‌گیران مغفول مانده که زیان صنایع فلزی موجب ریزش دومینووار زیان به سمت صنایع پایین‌دستی است.
نکته مهم دیگر آن‌که با سقف قیمتی که هم اکنون وجود دارد، عملا فولادسازان تمایلی برای عرضه بیشتر محصولات خود در بورس کالا ندارند. زمانی که شما بازاری به نام بورس راه‌اندازی می‌کنید، فلسفه‌ای به نام عرضه و تقاضا دارد، پس اگر قرار باشد شما این مکانیزم را کنترل کنید، در عمل فلسفه وجودی بورس کالا را زیر سوال برده‌اید.
بنابراین تنها راهی که می‌تواند بازار فولاد را به آرامش واقعی برساند، این است که قیمت‌ها براساس مکانیزم بازار و عرضه و تقاضا تعیین شوند. بنابراین هرگونه دستکاری در این فرآیند، موجب بر هم خوردن تعادل خواهد شد.
برای ساماندهی صنایع فلزی چه پیشنهادی دارید؟
صنایع فلزی و به خصوص صنعت فولاد، مادر بسیاری از صنایع دیگر ازجمله خودروسازی است. اگر بخواهیم به زنجیره فولاد سروسامان داده شود، باید هم در پایین‌دست و هم در بالادست شرایط یکسان باشد. چون که اگر زیانی شامل حال صنعت فولاد شود، با ضریب دوبرابری به صنایعی مثل خودروسازی می‌رسد.
زمانی‌که شما انرژی ارزان و یارانه‌ای در اختیار صنایع بالادستی فولاد شامل استخراج و بهره‌برداری معادن و تبدیل سنگ‌آهن به کنسانتره، گندله و آهن‌اسفنجی قرار می‌دهید، در مقابل برای صنایع پایین در بورس کالا هم باید این حق را قائل شوید تا بتوانید با سقف قیمتی فولاد را عرضه کنید. اما این زنجیره معیوب است؛ چون حتی خریداران هم از طرف وزارت صمت معرفی می‌شوند.
فروش محصولات کارخانه‌های فولاد و پتروشیمی از طریق سامانه «بهین‌یاب» چه تبعاتی در بازارهای مصرف پایین‌دستی مانند خودرو دارد؟
نتیجه چنین کار این است که سوداگران به‌عناوین مختلف در سامانه بهین‌یاب ثبت‌نام می‌کنند و فولاد را به قیمت کنترل‌شده در بورس کالا می‌خرند، اما آن را به دوبرابر قیمت در بازار آزاد می‌فروشند. زمانی‌که فولادساز این وضعیت را می‌بیند، دیگر راغب نیست محصول خود را در بورس کالا عرضه کند. به همین خاطر روزبه‌روز عرضه محصولات در بورس کالا با کاهش مواجه می‌شود. در این بین، وقتی قیمت در بورس کالا افزایش می‌یابد ، وزارت صنعت معاملات محصولات فولادی را باطل می‌کند که این مساله به آشفته‌بازار فولاد لطمه مضاعف می‌زند.
پیشنهاد شما برای کاهش التهابات نرخ فولاد و مواد اولیه فلزی در بازار سرمایه چیست؟
وزارت صمت مطلقا نباید در بازار فولاد دخالت کند؛ زمانی‌که معاملات آزاد شود و عرضه و تقاضای واقعی شکل بگیرد، به‌طور طبیعی شرکت‌های فولادی محصولات خود را در بورس کالا عرضه می‌کنند، همچنین مصرف‌کننده واقعی می‌تواند از طریق این بازار نیاز خود را تامین کند. از طرف دیگر فضای سوءاستفاده هم از بین خواهد رفت و دیگر شاهد فساد نخواهیم بود.
مسئولان بورس کالا هم به‌عنوان نهاد ناظر بر معاملات هرجا احساس کردند تخلفی رخ می‌دهد می‌توانند ورود و معاملات را باطل کنند. بنابراین در این بین باید اختیارات بورس کالا افزایش یابد و البته وزارت صنعت هم نباید در معاملات دخالت کند و اجازه دهد معاملات روند طبیعی خود را براساس عرضه و تقاضا طی کنند.
محمدرضا زهره‌وندی، رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تهران
صنایع کشور گروگان تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای
با توجه به معضلاتی که در بازارهای عرضه‌وتقاضای صنایع فلزی طی چند ماهه گذشته به وجود آمده است، به نظر شما چه راهکاری می‌تواند این بازار را به آرامش برساند؟
تنها راهکاری که این بازار را متعادل می‌کند، عرضه مستمر محصولات فولادی است و کماکان این موضوع باید در بورس کالا ادامه یابد. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید درمورد بازار فولاد به آن اشاره کرد، این‌که دونرخی بودن این محصول بسیار مشکل‌زاست و باید این مساله هرچه زودتر مورد چاره‌جویی قرار بگیرد. راهکار آن هم مشخص است؛ عرضه تمام محصولات در بورس کالا به شرط این که واقعا این عرضه‌ها بر اساس مکانیزم بازار باشد.
درواقع اجرایی شدن این مساله ازجمله نکاتی است که می‌تواند بازار فولاد را به آرامش برساند. بر این اساس، باید سقف قیمتی که برای عرضه محصولات فولادی در بورس کالا گذاشته شده است، برداشته شود. چون با اقدامات دستوری نمی‌توان کار را پیش برد و تجربه تکرارشده دوباره به‌طور قطع نتیجه معکوس خواهد داد. اگر قرار بود سقف قیمتی، بازار فولاد را سروسامان دهد طی دوماه اخیر نباید بازار این محصول به این روز می‌افتاد.
قیمت‌گذاری دستوری در صنایع کشور چه تبعاتی داشته است؟
تقریبا تمام صنایع، گروگان تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای شده‌اند به ویژه صنایع فولاد و خودروسازی که به‌عنوان صنایع بزرگ در معیشت مردم تاثیرات چشمگیری دارند.
دیگر صنایع پایین‌دستی هم با نوسانات صنایع بزرگ دچار بحران می‌شوند که تمام این معضلات به خاطر قیمت‌گذاری دستوری برای محصولات بنگاه‌های اقتصادی است. این در حالی است که در هیچ‌جای دنیا دولت در بازارها این‌گونه دخالت نمی‌کند. اما در کشور متاسفانه شاهدیم دولت‌ها در هر بازاری وارد می‌شوند و معمولا هم نتیجه‌ای جز نابسامانی باقی نمی‌گذارند.
بنابراین برای اصلاح این وضعیت، دولت باید از دخالت در بازار فولاد دست بکشد و اجازه دهد قیمت‌ها براساس مکانیزم بازار و از طریق عرضه و تقاضا کشف شود.
آیا خودروسازان می‌توانند به عرضه فولاد با نرخ دولتی در بورس کالا امیدوار باشند؟
هم اکنون به خاطر سقف قیمتی که وزارت صنعت برای فولادسازان در بورس کالا گذاشته، آن‌ها یا محصولات خود را در بورس عرضه نمی‌کنند یا آن را صادر می‌کنند چراکه جذابیت این کار برای آن‌ها بیشتر است.
بنابراین اگر دولت خواهان آرامش در بازار فولاد است، باید دست از قیمت‌گذاری بردارد و اجازه دهد قیمت بر اساس عرضه و تقاضا در بورس کالا تعیین شود. اگر واقعا در عمل چنین شیوه‌هایی اجرایی شود، قطعا شرکت‌های فولادی تمام محصولات خود را در بورس کالا عرضه خواهند کرد.
اخبار خودرو
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد