علت کاهش سرعت تولید خودرو چیست؟
تحریم‌های این دوره با دوره اخیر تفاوت‌های بسیاری دارد که حال صنعت خودروسازی و قطعه سازی با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند. در آن سال‌ها یعنی اوج تحریم (سال ۹۱) قیمت خودرو فاصله ۱۰ الی ۱۲ میلیون تومان با کارخانه داشت اما در این دوره قیمت خودرو جهش ۷۰ میلیون تومانی دارد و مشخص نیست چه زمان رشد قیمت متوقف می‌شود.
در خصوص تفاوت‌های تحریم و اصطلاح خود تحریمی که این روزها از زبان صنعتگران باب شده است با محمد رضا نجفی منش رئیس انجمن صنایع همگن و قطعات خودرو گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌آید:
تحریم‌های این دوره صنعت خودرو با دوره اخیر چه تفاوت‌هایی دارد که اکنون صنعت خودرو و قطعه سازی زمینگیر شده است؟
این دوره از تحریم با دوره اخیر تفاوت‌های بسیاری دارد. در دوره اول، ما مشکلات داخلی نداشتیم و سیاستگذاران این صنعت را همراهی می‌کردند اما در دوره جدید علاوه بر تحریم بین‌المللی شاهد تحریم داخلی هم هستیم. بارها این موضوع را هشدار داده‌ایم ولی هیچ کس صدای ما را نمی‌شنود. مردم به دلیل شرایط تولید خودرو و قیمت‌ها از قطعه سازان و خودروسازان گلایه دارند ولی این صنعت با وضعیت موجود و فشارهایی که بر آن وارد شده است، چه کاری می‌تواند انجام دهد. مرتب جلوی پای خودروسازان و قطعه سازان سنگ‌اندازی می‌شود و هیچ مجموعه‌ای در کنار این گروه از صنعت کشور نیست. اگر در این دوره نظیر گذشته سیاستگذاران در کنار صنایع بودند، صنعت خودرو به بحران نزدیک نمی‌شد.
در آن زمان برای تأمین ارز چه کاری انجام می‌دادید؟
در سال‌های ۹۰ و ۹۱ تخصیص ارز بسیار آسان‌تر بود و شرکت‌های صنعتی و تولیدی براحتی می‌توانستند ارز مورد نیاز خود را تأمین کنند. ولی در این دوره تأمین ارز، عذاب عظیم ما شده است. از مرحله ثبت سفارش تا تأیید آن باید ازچند مرحله وزارت صنعت که خیلی طولانی، زمان بر و نفس گیر است بگذریم و پس از آن به سخت‌ترین مرحله یعنی بانک مرکزی می‌رسیم. دریافت ارز از این مجموعه یکی از چالش‌های اصلی بخش تولید است که متأسفانه با وجود تمام تذکرات و حتی خط و نشان رئیس جمهوری درست نشده است. بتازگی هم با آنکه از تمام موانع وزارت صنعت عبور کرده‌ایم، بانک مرکزی اسناد را باطل کرد و همه ما مجبور شدیم به مرحله نخست یعنی مرحله درخواست اولیه برویم. بانک مرکزی علت این مخالفت را اعلام نکرده است و در برابر تمام پرسش‌ها سکوت می‌کند.
در نشستی که با اعضای اتاق بازرگانی برگزار شد، بانک مرکزی اعلام کرد که با صنعت خودرو و قطعه سازی همکاری می‌کند تا روند تخصیص ارز سرعت گیرد، اما چرا این حمایت‌ها عملیاتی نشد؟
مدیران در نشست‌های رسمی وعده‌های گوناگونی می‌دهند ولی در عمل هیچ کدام را عملیاتی نمی‌کنند و حتی جوابی هم به ما نمی‌دهند. این رفتار دو گانه بخشی از خود تحریمی است که صنایع از آن صحبت می‌کنند. مشکل دیگری که حالا قطعه سازان و خودروسازان با آن مواجه هستند برگشت پول خریدهای اعتباری با ۳ برابر قیمت است. خیلی از واحدها به دلیل ارتباطی که داشتند نسبت به خرید مواد اولیه و قطعات اقدام کردند و قرار بود مثل سنوات گذشته در مدت یکسال پول را پس بدهند ولی با صعودی شدن قیمت ارز، اکنون آنها مجبورند با ارز نیما بازپرداخت را انجام دهند اکنون افزایش سه برابری قیمت‌ها برای خودروسازان و قطعه سازان امکان پذیر نیست و به همین دلیل گفته‌ایم این صنعت به گروه‌های خارجی ۲ میلیارد دلار بدهی دارد. وقتی قطعه ساز با قیمت گذشته محصول خود را فروخته بازپرداختش باید چگونه باشد. لذا یکی از خواسته‌های ما این است که ارز آنها با نرخ روز که خرید کردند تسویه شود. ما ۳۳۰۰ قطعه و ۱۵۳۰ قطعه ساز داریم حال اگر به این حوزه بیش ازاین بی توجهی شود، مشخس نیست صنعت خودرو قرار است چگونه خودروهای خود را تجاری کند.
تحریم این دوره با دوره گذشته موجب کاهش تولید خودرو شد ولی در این دوره فرآیند نزولی با سرعت بیشتری دنبال می‌شود. دلیل سرعت کاهش تولید چیست؟
سال ۹۰ میزان تولید خودرو به یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه رسید، سال ۹۱ این عدد به ۹۹۰ هزار دستگاه و در سال ۹۲ به کمتر از ۵۰۰ هزار دستگاه رسید. پس از ورود محمدرضا نعمت زاده وزیر اسبق صنعت، معدن و تجارت، تولید خودرو در مسیر احیا قرار گرفت. به طوری که در سال ۹۳ میزان تولید خودرو به ۷۳۰ هزار دستگاه رسید و سال بعد از آن به رقم تولید ۹۰۰ هزار دستگاه رسیدیم. سال ۹۵ هم یک میلیون دستگاه خودرو و سال اخیر حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید شد. لذا توانستیم با سرعت کاهش را جبران کنیم. ولی در این دوره تحریم و در نخستین سال تحریم تولید روزانه خودرو از ۲۵۰۰ دستگاه به ۶۰۰ الی ۷۰۰ دستگاه رسیده است. این عدد نشان می‌دهد که تحریم تأثیر بیشتری بر صنعت خودرو گذاشته است اما بدون تردید بیشترین تأثیر ناشی از تحریم داخلی است. سؤال فعالان صنعت قطعه و خودروسازی این است چرا در آن دوره وزارت صنعت و دیگر مجموعه‌ها همکاری می‌کردند اما در تحریم دور جدید مسئولان داخلی همکاری ندارند.
در سال‌های ۹۰ و ۹۱ اوج تحریم صنعت خودرو آیا بسته ارزی برای این بخش دیده شده بود؟
صنعت خودرو در قالب هیچ بسته ارزی نبود. فقط ارز آزاد و دولتی وجود داشت. با هر دو روش می‌توانستیم با چین و کره همکاری کنیم. اما در وضعیت فعلی ارز نیما و سنا کمکی نکرده است چون که رسیدن به آنها بسیار سخت است. حال امکان همکاری با چین و کره را نداریم اما با اصلاح فرآیند تخصیص ارز و و اصلاح قیمت ارز می‌توان مشکلات این صنعت را حل کرد. البته نمی‌توان راه‌هایی که وجود دارد را اعلام کرد. امریکا در حال تعقیب فعالیت‌های اقتصادی ما است و به همین جهت نباید جار و جنجال کرد.
برای اینکه شرایط صنعت خودرو بهتر شود چه راهکاری را توصیه می‌کنید؟
اول از همه امیدواریم شورای سیاستگذاری خودرو احیا شود و وزیر صنعت شنونده صحبت‌های کارشناسی باشد. دوم آنکه نمایشگاهی از نداشته هایمان در صنعت خودرو برگزار کنیم و در این نمایشگاه از گروه‌های دانش بنیان و دانشگاه‌ها بخواهیم که گوشه‌ای از تأمین قطعات را بگیرند. با این اتفاق حداقل ۱۰ میلیارد دلار صرفه جویی ارزی خواهیم داشت. اکنون میزان ارزبری صنعت خودرو ۲۵ میلیارد دلار است.
در این دوره سطح همکاری گروه‌های خارجی با ایران بهتر است یا دوره پیشین؟
در این دوره وضعیت بسیار دشوار شده است و گروه‌های خودروساز و قطعه ساز حاضر به هیچ نوع همکاری نیستند. در دوره پیشین رنو از امریکا مجوز گرفت و در ایران ماند اما در این دوره حتی رنو هم از ایران رفت و اکنون نمی‌توان کاری انجام داد. تحریم این دوره با وجود اینکه اروپایی‌ها می‌گویند با ایران همکاری خواهند داشت خیلی بدتر است.
ایران
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد