در سال ۱۴۰۰ چه خودروهایی باید مالیات بپردازند؟

به روز رسانی ۱۳ شهریور ۱۴۰۰ : 

عبدالرضا ارسطو با اشاره به اخذ مالیات از خودروهای لوکس از دی ماه امسال امسال اظهار کرد: مالیات بر خودروهای لوکس برای اولین بار در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ مصوب شد. نمایندگان مجلس تصویب کردند که خودروهای بالای ۷۰۰ میلیون تومان به میزان ۰.۲ درصد ارزش آن‌ها مشمول مالیات شوند.

او افزود: اما این مالیات در سال ۹۹ هیچ گونه وصولی نداشت. براساس بررسی‌های ما دولت حتی آیین نامه اجرایی آن را در سال ۹۹ ابلاغ و تصویب نکرده است. در قانون بودجه ۱۴۰۰، نمایندگان مجلس با تکمیل و تغییر مالیات بر خودروهای لوکس آن را مجددا مصوب کردند.

پیش بینی درآمد ۶ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی از مالیات خودروهای لوکس

این کارشناس اقتصادی با اشاره به نرخ اخذ این مالیات بیان کرد: این قانون به صورت پلکانی برای خودروهای بالای یک میلیارد تومان تصویب شد. به این صورت که خودروهای بین ۱ تا ۱.۵ میلیارد تومان نسبت به مازاد یک میلیارد تومان، یک درصد و خودورها تا ۳ میلیارد تومان، ۲ درصد و خودروهای بالای ۴.۵ میلیارد تومان با نرخ ۴ درصد مشمول مالیات می‌شوند. این نوع مالیات در طبقه بندی نظام مالیاتی ذیل مالیات بر دارایی و ثروت قرار می‌گیرد و با مالیات بر درآمد تفاوت‌هایی دارد.

ارسطو ادامه داد: در مالیات بر خودروهای لوکس صرفا مالکیت خودرو بدون توجه به اینکه میزان آلاینده بودن آن چقدر است و بدون توجه به حجم موتور، با در نظر گرفتن معیار قیمت مشمول مالیات شده اند. در قانون بودجه امسال حدود ۶ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان از این محل درآمد مالیاتی پیش بینی شده است. دولت مکلف بوده که تا انتهای خرداد ماه آیین نامه اجرایی آن را تصویب کند، اما تا کنون خبری از تصویب آن نیست. براساس گزارش درآمدهای مالیاتی سه ماهه ابتدای امسال نیز رقمی از این محل وصول نکردیم.

وی با اشاره به نقدهایی که به این قانون وارد است، تصریح کرد: درباره این مالیات اختلاف نظرهایی میان کارشناسان و فعالان بازار وجود دارد. یکی از این اختلافات این است که تعریف ما از خودروی لوکس چه می‌تواند باشد؟

هدف اخذ مالیات از خودرو در سایر کشورها، تنظیم گری بازار است

او افزود: در قانون بودجه امسال و سال گذشته خودروهای بالای یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان لوکس قلمداد شده اند. در حالی که در کشورهای دنیا خودروهایی با شاخص و برندهایی خاص، خودروی لوکس معرفی و مشمول مالیات‌های مضاعف شده اند. البته تقریبا در بسیاری از کشورهای دنیا مالکیت خودرو به صورت دوره‌ای و سالانه مشمول مالیات می‌شود، اما از آن به عنوان ابزاری برای تنظیم گری بازار و محیط زیست استفاده کردند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در کشور ما نیز در گذشته در قانون مالیات بر ارزش افزوده، چند مدل مالیات بر خودرو داشتیم. البته ارقامی که خودروها را مشمول می‌کرد، بسیار پایین‌تر از قانون بودجه فعلی بود؛ مانند مالیات شماره گذاری، مالیات نقل و انتقال و مالیات بر ارزش افزوده خودرو که مبالغ وصولی خوبی نیز داشته است.

او افزود: شاخص دقیقی برای اینکه تعداد خودروهایی که مشمول این قانون می‌شوند وجود ندارد. براساس گزارش‌های ما حدود ۴۰ درصد مردم از خودرو استفاده نمی‌کنند؛ بنابراین شاید کمتر از ۵ درصد جامعه خودروی بالای یک میلیارد تومان هم نداشته باشند. این قانون می‌تواند تا حدی کسری بودجه دولت را جبران کند. ما هر کاری کنیم که از راه‌های مالیاتی تا حدودی این کسری بودجه را کنترل کنیم، مسلما می‌توانیم از تبعات بعدی کسری بودجه از جمله تورم نیز جلوگیری کنیم.

ارسطو اظهار کرد: قانون بودجه یک قانون یک ساله است و باید سعی کنیم قوانینی که منجر به قوانین اصلی می‌شود را در جای خود اصلاح کنیم. فکر می‌کنم بزرگترین نقدی که به مالیات خودروهای لوکس وارد می‌شود، این است که مبنای مصوب آن یک قانون موقت یکساله به نام قانون بودجه است که شاید زمانی برای بررسی کارشناسی بیشتر آن و رفع ایرادات آن در بستر بودجه وجود ندارد.

او بیان کرد: اگر نمایندگان مجلس طرحی ارائه دهند که این قانون در قوانین اصلی مالیاتی جایگاه خود را پیدا کند، مسلما خیلی از ایرادات و انتقاداتی که به آن می‌شود را می‌توان برطرف کرد و قابلیت اجرای بالاتری هم پیدا می‌کند.

 

به روز رسانی ۹ مرداد ۱۴۰۰ : «لوکس‌سواران» بالاخره باید مالیات بدهند. این تصمیمی است که طی ماه‌های گذشته با عبور از گردنه مجلس، شورای نگهبان و دولت، حالا به ایستگاه اجرا نزدیک شده و به زودی اجرایی می‌شود. در آخرین رویداد، وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده که اطلاعات کامل خودروهای لوکس (خودروهایی که ارزش روز آنها بیش از یک میلیارد تومان باشد)، از سوی نیروی انتظامی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است.

صاحبان خودروهای لوکس چقدر باید مالیات بدهند؟ بر اساس قانون جدید، خودروهایی که ارزش روز آنها بالاتر از یک میلیارد تومان باشد، مشمول مالیات خودروهای لوکس هستند.

به این ترتیب، به نظر می‌رسد که صاحبان تقریبا تمامی خودروهای خارجی، مشمول پرداخت مالیات جدید هستند. با این همه، میزان مالیات خودروهای لوکس، بسته به نوع و مدل خودرو (که اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده قیمت هستند)، متغیر است.

مالیات بالاخره به ثروتمندان رسید

تحریم‌ها موجب شده‌اند که ساختار حاکمیتی در ایران، طی یک دهه گذشته تقریبا به طور کامل از رانت نفت جدا شود. به این ترتیب، با توجه به سهم کنونیِ نفت از بودجه سالانه در ایران، اقتصاد ایران را دیگر نمی‌توان به سادگی یک «اقتصاد نفتی» به حساب آورد.

در این شرایط، از آنجا که درآمدهای دولت از محل صادرات نفت و محصولات وابسته به آن به شدت کاهش پیدا کرده (از حدود ۱۲۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۰ به حدود ۵ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۹)، ظاهرا چاره‌ای نمانده جز آنکه تلاش‌ها برای گسترده‌تر کردن پایه مالیاتی در ایران افزایش پیدا کند.

اما از آنجا که فشارهای اقتصادی بر دهک‌های درآمدی پایین همین حالا هم بیش از تواناییِ تحمل این دهک‌ها است، مجلس و دولت برای نخستین بار، آستین‌ها را بالا زده‌اند تا ثروتمندان را هدف مالیات قرار دهند.

چه کسانی مشمول مالیات بر خودروهای لوکس هستند؟

همان‌طور که در بالا اشاره شد، صاحبان خودروهایی که ارزش روز آنها بالاتر از یک میلیارد تومان باشد، مشمول پرداخت مالیات بر خودروهای لوکس می‌شوند و باید به صورت سالانه این مالیات را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.

کمترین میزات مالیات بر خودروهای لوکس، به خودروهایی بر می‌گردد که قیمت روز آنها در بازه یک تا ۱٫۵ میلیارد تومان باشد و به این ترتیب، در اختیار داشتن یک خودروی «سراتو اتوماتیک» به ارزش حدود ۱٫۲ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیاتی در حدود سالانه ۱۲ میلیون تومان خواهد بود. (یعنی ماهانه حدود یک میلیون تومان)

اما نکته‌ای که ممکن است خیلی‌ها ندانند این است که اگر خودروهایی که یک فرد یا افراد تحت تکفل او در اختیار دارند نیز به صورت تجمیعی ارزشی بیش از یک میلیارد تومان داشته باشند، باز هم فرد، مشمول پرداخت مالیات مورد اشاره در بالا خواهد بود.

به این ترتیب، مثلا اگر در خانواده ۲ خودرو دارید (فقط خودروهایی که به نام افراد تحت تکفل شما هستند) و مجموع ارزش روز این ۲ خودرو هم بالاتر از یک میلیارد تومان است، باز هم مشمول مالیات بر خودروهای لوکس خواهید بود.

 

اطلاعات مالیاتی ایرانی‌ها در اختیار ۹۰ سازمان

امیدعلی پارسا، رییس سازمان امور مالیاتی و معاون وزیر اقتصاد، همین چند روز پیش در این مورد گفت: «تعداد سازمان‌ها و نهادهایی که اطلاعات مالیاتی را به سازمان امور مالیاتی گزارش می‌کنند، از ۴۷ دستگاه در سال ۱۳۹۹، اکنون به بیش از ۹۰ مورد رسیده و این صرفا شامل مالیات بر خودروهای لوکس هم نمی‌شود، بلکه انواع مالیات، از جمله مالیات بر عایدی سرمایه را هم در بر می‌گیرد.»

او ادامه داد: «در مورد خودروهای لوکس هم نیروی انتظامی، اطلاعات کامل خودروهای مورد نظر را به سازمان امور مالیاتی تحویل داده و ما منتظر اعلام آیین‌نامه‌های اجرایی در این خصوص هستیم تا اخذ مالیات را شروع کنیم.»
 

مالیات خودروهای لوکس: از یک درصد تا ۴ درصد ارزش روز خودرو

پارسا ادامه داد: «این مالیات به صورت پله‌ای محاسبه می‌‌شود، به این صورت که از مالکان خودروهایی که قیمت روز آنها بین یک میلیارد تا یک و نیم میلیارد تومان باشد، مبلغی معادل یک درصد ارزش روز خودرو مالیات دریافت می‌شود و هر چه ارزش روز خودرو از این مبلغ بالاتر باشد، میزان مالیات اخذ شده هم به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.»

مالک یک «لکسوس RX» به قیمت حدود ۶٫۵ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیات سالانه حدود ۲۶۰ میلیون تومانی خواهد بود.

این مقام مسئول ادامه داد: «بر اساس قانون، مالکین خودروهایی که قیمت روز آنها بین یک تا ۱٫۵ میلیارد تومان باشد، یک درصد مالیات پرداخت خواهند کرد. مالکین خودروهایی که از ۱٫۵ تا ۳ میلیارد تومان قیمت دارند، ۲ درصد و مالکین خودروهایی که بین ۳ تا ۴٫۵ میلیارد تومان قیمت دارند هم سالانه معادل ۳ درصد از قیمت روز خودرو را به عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌کنند. خودروهایی که ارزش روز آنها بالاتر از ۴٫۵ میلیارد تومان باشد هم مشمول پرداخت سالانه ۴ درصد از ارزش روز خودرو به عنوان مالیات خواهند بود.»

 

«لوکس‌سوارها» و پرداخت‌های سالانه چند ده میلیون تومانی

اما اگر گفته‌های رییس سازمان امور مالیاتی را مبنا قرار دهیم، صاحبان خودروهای به اصطلاح «لوکس»، در عمل چقدر باید مالیات بدهند؟ بگذارید مثال بزنیم: مالک یک خودروی «آزرا» که قیمت آن حدود ۲٫۵ میلیارد تومان است، باید سالانه حدود ۵۰ میلیون تومان مالیات پرداخت کند.

آمارهای گمرک نشان می‌دهند که با این حساب، دست‌کم حدود ۴۵۰ هزار خودرو از سال ۱۳۹۰ به این سو وارد کشور شده‌اند. اگر حداقل قیمت را برای این خودروها در نظر بگیریم (یعنی همان یک میلیارد تومان)، صاحب هر کدام از این خودروها باید سالانه حدود ۱۰ میلیون تومان به دولت مالیات بدهد.

مالک یک خودروی «سوناتا» به ارزش حدود ۱٫۷ میلیارد تومان هم باید سالانه حدود ۳۴ میلیون تومان مالیات پرداخت کند. کمترین مالیات در این زمینه، به خودروهایی بر می‌گردد که قیمت روز آنها در بازه یک تا ۱٫۵ میلیارد تومان باشد و به این ترتیب، در اختیار داشتن یک خودروی «سراتو اتوماتیک» به ارزش حدود ۱٫۲ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیاتی در حدود سالانه ۱۲ میلیون تومان خواهد بود. (یعنی کمابیش ماهانه حدود یک میلیون تومان)

اما وقتی پایِ خودروهای گران‌قیمت‌تر به میان می‌آید، ارقام مالیات بر خودروهای لوکس، واقعا نجومی می‌شوند. به عنوان نمونه، مالک یک «لکسوس RX» به قیمت حدود ۶٫۵ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیات سالانه حدود ۲۶۰ میلیون تومانی خواهد بود. (همه قیمت ها‌تقریبی هستند.)
 

مالکان «بنز» و مالیات ماهانه ۲۳ میلیون تومانی

اما این سقف مالیاتی نیست که لوکس‌سواران به زودی ناگزیر از پرداخت آن خواهند بود. مرکز پژوهش‌‌های مجلس شورای اسلامی، در زمان بررسی گزارش لایحه بودجه سال ۱۳۹۹، به برخی داده‌های آماری اشاره کرد که نشان می‌دهند اخذ مالیات بر خودروهای لوکس، واقعا می‌تواند جیب دولت را پر پول کند.

بر اساس این گزارش، حدود ۰.۰۳ درصد خودرو‌های سواری داخل کشور (۳ در ده ‌هزار) «مرسدس بنز» با سال ساخت بالای ۲۰۱۰ هستند. این رقم برای بنزهای تولید سال ۲۰۱۵ میلادی به بعد، به ۷ در صد هزار می‌رسد.

از آنجا که بر اساس آمارهای رسمی حدود ۲۱ میلیون خودرو در کشور پلاک شده‌اند و واردات خودرو به کشور هم از سال ۱۳۹۷ تاکنون ممنوع بوده است، می‌توان گفت حدود ۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه بنز با سال ساخت بالاتر از ۲۰۱۰ در ایران وجود دارد.

اما مالکان این بنزها چقدر باید مالیات بدهند؟ مالک یک خودروی «بنز E200» که حدود ۷ میلیارد تومان قیمت دارد، باید سالانه حدود ۲۸۰ میلیون تومان (یا ماهانه حدود ۲۳ میلیون تومان) مالیات بدهد.

بر اساس آمارها، حدود ۰.۰۳ درصد خودرو‌های سواری داخل کشور (۳ در ده ‌هزار) «مرسدس بنز» با سال ساخت بالای ۲۰۱۰ هستند. این رقم برای بنزهای تولید سال ۲۰۱۵ میلادی به بعد، به ۷ در صد هزار می‌رسد.

اگر حداقل قیمت یک بنز با سال ساخت بالای ۲۰۱۰ را حدود ۲ میلیارد تومان در نظر بگیریم و حدود ۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه از این بنزها هم در ایران موجود باشند، این به معنای آن است که مالک هر یک از این بنزها سالانه حدود ۴۰ میلیون تومان مالیات خواهد داد و مجموع این مالیات هم در کمترین حالت به سالانه ۲۶۰ میلیارد تومان می‌رسد.

 

مجموع درآمد دولت از مالیات بر خودروهای لوکس چقدر خواهد بود؟

به این ترتیب، دولت فقط و فقط از «بنزسوارها» و آن هم آنهایی که مدل بنزشان بالاتر از ۲۰۱۰ میلادی است، در کمترین حالت سالانه ۲۶۰ میلیارد تومان مالیات اخذ می‌کند. از آن سو، در حالی که آمار دقیقی از تعداد خودروهای خارجی با قیمت بالاتر از یک میلیارد تومان در ایران در دسترس نیست، می‌توان با بررسی آمار واردات خودرو به کشور از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۷ (سال آغاز ممنوعیت واردات خودروهای خارجی) تعداد تقریبی خودروهای خارجی که بین ۳ تا ۱۰ سال عمر دارند را محاسبه کرد.

آمارهای گمرک نشان می‌دهند که با این حساب، دست‌کم حدود ۴۵۰ هزار خودرو از سال ۱۳۹۰ به این سو وارد کشور شده‌اند. اگر حداقل قیمت را برای این خودروها در نظر بگیریم (یعنی همان یک میلیارد تومان)، صاحب هر کدام از این خودروها باید سالانه حدود ۱۰ میلیون تومان به دولت مالیات بدهد.

مجموع این مالیات‌ها، ماهانه به ۴۵۰ میلیارد تومان و سالانه به حدود ۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان می‌رسد. توجه داشته باشید که این محاسبه تنها برای خودروهای «وارداتی»، آن هم در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ صورت گرفته و علاوه بر این، برای ساده‌سازی محاسبه قیمت همه این خودروها «یک میلیارد تومان» در نظر گرفته شده است!

تجارت نیوز