کاهش زیان تولید خودروسازان

بررسی اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به‌رغم ثبت زیان تولیدی در حدود ۵‌هزار و ۴۷۵‌میلیارد تومان در پایان فصل پاییز سال‌جاری توانسته‌اند روند زیان‌دهی خود را در بازه ۹ ماهه امسال به نسبت ۹ ماهه سال گذشته حدود ۱۴‌درصد کاهش دهند.

سه خودروساز بزرگ کشور سال گذشته در همین بازه زمانی در مجموع حدود ۶‌هزار و ۳۷۵‌میلیارد تومان زیان تولید را در کارنامه خود ثبت کردند. ( البته سال گذشته در پایان فصل پاییز پارس‌خودرو حدود ۷۳‌میلیارد تومان سود به حساب خود واریز کرد) افت زیان تولید خودروسازان در سال‌جاری به نسبت سال گذشته را می‌توان در تغییر استراتژی تولید شرکت‌های خودروساز جست‌وجو کرد. خودروسازان سال گذشته طی سه مجوز افزایش قیمتی که از طرف شورای رقابت دریافت کردند توانستند قیمت محصولات تولیدی خود را افزایش دهند. اما به ناگاه شورای رقابت که در آن مقطع مسوول تعیین قیمت کارخانه‌ای خودرو بود حدود ۹ ماه هیچ مجوز افزایش قیمتی برای شرکت‌های خودروساز صادر نکرد.  خودروسازان که به نوعی در منگنه قرار گرفته بودند از ابتدای سال‌جاری با تغییر استراتژی تولید توانسته‌اند زیان خود را در این بخش کاهش دهند.

اما استراتژی ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو چه بود؟
سه خودروساز بزرگ کشور تولید محصولات پرتیراژ خود را که تولیدشان زیان بیشتری برای آنها به همراه داشت کاهش دادند. به عبارت دیگر تولید محصولاتی مانند خانواده پژو کاهش پیدا کرد و در مقابل تولید محصولات کم‌تیراژ خود را که زیان کمتری به آنها تحمیل می‌کرد یا می‌توانستند نیم‌نگاهی به دریافت سود از ناحیه فروش آنها داشته باشند را در دستورکار قرار دادند. بنابراین بر اساس این استراتژی تولید محصولاتی مانند رانا پلاس، سمند سورن پلاس، دنا پلاس با موتور توربو شارژ و گیربکس اتوماتیک افزایش یافته است. صعودی شدن نمودار درآمدی خودروسازان را می‌توان به همین دلیل دانست. به دیگر سخن آنها می‌توانند محصولات کم‌تیراژ را با قیمت‌ها بالاتر بفروش برسانند. خودروسازان در پایان نهمین ماه از سال‌جاری توانسته‌اند از ناحیه فروش محصولات خود در مجموع بیش از ۱۰۹‌هزار و ۲۰۰‌میلیارد تومان درآمد کسب کنند.

این میزان درآمد در مقابل درآمدی که آنها در پایان آذرماه ۹۹ در صورت‌های مالی  میان‌دوره‌ای  خود درج کردند از رشد حدود ۵/ ۹۷ درصدی حکایت دارد. ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو سال گذشته در همین بازه زمانی حدود ۵۵‌هزار و ۳۰۰‌میلیارد تومان درآمد به حساب‌های خود واریز کردند.  اما همان طور که ذکر شد به‌رغم رشد درآمد شرکت‌های خودروساز زیان انباشته آنها نیز حدود ۱۵‌درصد افزایش پیدا کرد.

اما خودروسازان به طور متوسط طی ۹ ماهی که از سال‌جاری گذشت روی تولید هر دستگاه خودرو چه میزان زیان دیدند؟

زیان تولید حدود ۵‌هزار و ۴۷۵‌میلیارد تومان سه خودروساز در پایان آذرماه سال‌جاری با توجه به تولید حدود ۶۶۷‌هزار و ۷۰۰ دستگاه خودرو در همین بازه زمانی نشان می‌هد به طور متوسط ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو روی تولید هر محصول خود حدود ۸‌میلیون و ۲۰۰‌هزار تومان زیان کردند.

پراید وانت، تنها محصول سودده
حال سراغ جزئیات عملکرد ۳شرکت بزرگ خودروسازی کشور یعنی ایران‌‌‌خودرو، سایپا و پارس‌‌‌خودرو می‌‌‌رویم. سه خودروساز بزرگ کشور تا پایان فصل پاییز نزدیک به ۵‌هزار و ۴۷۵‌میلیارد تومان زیان تولید را در صورت‌های مالی  میان‌دوره‌ای  ۹ ماهه خود ثبت کردند. در این بین سایپا بیشترین زیان تولید را در کارنامه خود درج کرده است. این خودروساز در بازه ۹ ماهه در مجموع نزدیک به ۲‌هزار و ۸۰۰‌میلیارد تومان زیان تولید را به خود دیده است. این زیان تولید که سایپا متحمل شده حدود ۵۱‌درصد زیانی است که کل خودروسازی کشور از ناحیه تولید در بازه زمانی یاد شده در صورت‌های مالی خود ثبت کرده است. خودروساز ساکن کیلومتر ۱۵ جاده مخصوص در پایان ۹ ماه سال‌جاری حدود ۲۹‌هزار و ۲۵۰‌میلیارد تومان درآمد کسب کرد، اما در همین بازه زمانی بیش از ۳۲‌هزار میلیارد تومان هزینه تولید را تجربه کرده است. نارنجی‌های جاده مخصوص در پایان فصل پاییز سال‌جاری بیش از ۲۲۶ ‌هزار و ۴۰۰ دستگاه از انواع محصولات خود را فروخته و با توجه به درآمدی که از این ناحیه کسب کرده‌اند به طور متوسط هر دستگاه محصول فروخته شده توسط این خودروساز حدود ۱۳۰‌میلیون تومان قیمت خورده است.

آن‌‌‌طور که مدیران سایپا ادعا می‌کنند این خودروساز تنها در تولید وانت ۱۵۱ یا همان وانت پراید توانسته سود به حساب خود واریز کند. سود حاصل از فروش حدود ۱۶‌هزار و ۵۰۰ دستگاه وانت پراید برای این خودروساز حول و حوش ۵۹۰‌میلیارد تومان برآورد می‌شود. اما سایپایی‌ها از ناحیه تولید و فروش خانواده X200 حدود ۳هزار و ۵۰۰‌میلیارد تومان زیان دیدند. نارنجی‌های جاده مخصوص در پایان آذرماه سال‌جاری ۱۹۴‌هزار و ۷۰۰ دستگاه از اعضای خانواده X200 را برای مشتریان فاکتور کردند. شاهین محصول نوبرانه سایپایی‌ها نیز پشت سر خانواده X200 در جاده زیان‌دهی حرکت کرد. خودروساز ساکن کیلومتر ۱۵ جاده مخصوص از محل فروش ۱۴‌هزار و ۸۵۰ دستگاه از این خودرو حدود ۲۱۷‌میلیارد تومان زیان به خود دیدند.

حال سراغ پارس‌‌‌خودرو می‌‌‌رویم. این خودروساز نیز که به نوعی فرزند سایپا محسوب می‌شود، از اختلاف «مبلغ فروش» و «بهای تمام‌‌‌شده» زیانی بیش از ۵۰ ‌میلیارد تومانی را در صورت‌های مالی خود تا پایان فصل پاییز ۱۴۰۰ درج کرده است. درآمد عملیاتی پارس‌خودرو در بازه زمانی یاد شده حدود ۵‌هزار و ۷۲۷‌میلیارد تومان بود اما در همین بازه زمانی حدود ۵‌هزار و ۷۷۸‌میلیارد تومان هزینه تولید روی دست پارس‌خودرو گذاشت. سومین خودروساز بزرگ کشور طی ۹ ماهی که از سال‌جاری گذشته در مجموع حدود ۹۱‌هزار و ۸۰۰ دستگاه خودرو فروخته است.

پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها طی بازه زمانی یاد شده از گروه Q200 حدود ۲۶‌هزار و ۴۰۰ دستگاه به فروش رساندند و از ناحیه فروش این تعداد از خانواده Q200 حدود ۹ ‌میلیارد تومان سود کردند. پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها تا پایان فصل پاییز امسال بیش از ۱۶هزار دستگاه از خانواده S200 فروخته‌‌‌اند و از این ناحیه نیز حول‌‌‌وحوش ۲۰‌‌میلیارد تومان سود کردند. متوسط قیمت فروخته شده برای انواع محصولات این دو خانواده ۱۳‌میلیارد و ۸۰۰‌هزار تومان بود. پارس‌خودرو محصولات این دو خانواده را به صورت حق‌العمل کاری برای سایپا تولید می‌کند.

حرکت رانا در جاده درآمدزایی
حال سراغ ایران‌خودرو می‌رویم تا صورت‌های مالی  میان‌دوره‌ای  این خودروساز را تا پایان آذرماه سال‌جاری بررسی کنیم.

ایران‌خودرویی‌ها تا پایان فصل پاییز در مجموع حدود ۲‌هزار و ۶۲۰‌میلیارد تومان زیان انباشته را در صورت‌های مالی خود ثبت کردند. این میزان زیان تولید حول و حوش ۴۷‌درصد از زیان کل خودروسازی را در پایان فصل پاییز سال ۱۴۰۰ به خود اختصاص می‌دهد.  خودروساز ساکن کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص، فروش نزدیک به ۳۰۹‌هزار دستگاه از محصولات خود را تا پایان آذرماه امسال نهایی و از محل فروش این تعداد خودرو حدود ۷۴‌هزار و ۲۴۰‌میلیارد تومان نقدینگی به حساب خود واریز کرد. اما برای تولید آن بیش از ۷۶‌هزار و ۸۵۰‌میلیارد تومان هزینه توسط آبی‌های جاده مخصوص انجام شده است.  ایران‌خودرویی‌ها همچنان از  ناحیه فروش گروه پژو زیان را تجربه می‌کنند. آبی‌های جاده مخصوص طی ۹ ماهی که از سال‌جاری گذشت توانسته‌اند حدود ۲۱۱‌هزار و ۲۰۰ دستگاه از محصولات حاضر در این گروه خودرویی را برای مشتریان خود فاکتور کنند و از محل فروش این تعداد محصول با برند پژو بیش از ۵‌هزار و ۸۵۰‌میلیارد تومان زیان نصیب ایران خودرو شد. تولید گروه سمند هم برای ایران‌خودرویی‌ها زیان در پی داشته است. 

خودروساز ساکن کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص از ناحیه فروش حدود ۳۸‌هزار دستگاه انواع سمند حدود ‌هزار و ۴۸۸‌میلیارد تومان زیان را در صورت‌های مالی خود ثبت کرد. این میزان زیان ثبتی، سبب شده تا گروه سمند در جایگاه دوم محصولات زیان‌ده ایران‌خودرو قرار گیرد. تولید دنا نیز تا پایان آذرماه سال‌جاری حدود ۱۵۶‌میلیارد تومان زیان به ایران‌خودرو تحمیل کرده است. آبی‌های جاده مخصوص طی ۹ ماهی که از سال جاری گذشت تولید بیش از ۳۰‌هزار دستگاه انواع دنا شامل دنا معمولی، دنا پلاس، دنا پلاس با گیربکس معمولی و موتور توربو شارژ و دنا پلاس با گیربکس اتوماتیک و موتور توربو شارژ را نهایی کردند. بنابراین دنا پشت سر محصولات پژو و گروه سمند در جاده زیان‌دهی حرکت کرده است.  در میان محصولات ایران‌خودرو، تنها تولید رانا سود را به حساب این خودروساز واریز کرده است.  خودروساز ساکن کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص حدود ۶‌میلیارد و ۹۰۵‌میلیون تومان سود از ناحیه فروش بیش از ۱۹‌هزار و ۶۰۰ دستگاه رانا نصیب خود کردند.

اما این خودروساز تولید هایما و تارا را نیز با ضرر انجام داده است. بررسی‌ صورت‌های مالی ایران‌خودرو در پایان آذرماه سال‌جاری نشان می‌دهد این خودروساز نزدیک به ۹‌هزار و ۹۰۰ دستگاه انواع هایما و تارا برای مشتریان فاکتور کرده اما از ناحیه فروش این تعداد خودرو بیش از ۵۳‌میلیارد و ۳۷۰‌میلیون تومان زیان دیده است.