نقد و بررسی تیبا ۲

تیبا ۲ نسخه هاچبک نخستین خودرو ملی شرکت سایپا یعنی تیبا صندوقدار است که اولین بار در سال ۱۳۹۲ به بازار معرفی شد. تیبا صندوقدار بر پایه محصول پرفروش سایپا یعنی پراید شکل گرفته است؛ به همین دلیل می‌توان تیبا را به ‌نوعی نسخه ارتقا یافته پراید دانست. در سال ۱۳۸۹ تیبا از همان بدو ورود به بازار، مورد هجوم انتقادات بسیاری از سوی مردم و کارشناسان قرار گرفت؛ چنین انتقاداتی در کنار طراحی نسبتا زننده تیبا موجب شد تا این خودرو در سال‌های ابتدایی عرضه خود به بازار، نتواند به محبوبیت چندانی دست پیدا کند.
در سال ۱۳۹۲ شرکت سایپا نسخه هاچبک تیبا، موسوم به تیبا ۲ را به بازار عرضه کرد که در مقایسه با پراید ۱۱۱ اندکی جذاب‌تر و بروزتر به نظر می‌رسید. با وجود آن ‌که طراحی تیبا هاچبک نیز همچون نمونه صندوقدار، از فقدان خلاقیت برخوردار است و ناهماهنگی‌های متعددی در قسمت‌های جلو و عقب آن به چشم می‌خورد، در بازار کشورمان با واکنش مثبتی روبرو شد و تا حدودی وجهه تیبا را بهبود بخشید.
مطابق رسم همیشگی سایپا که نسخه‌های هاچبک نسبت به سدان‌ها از قیمت بالاتری برخوردار هستند؛ تیبا ۲ نیز در دو تیپ مختلف و با اختلاف قیمتی چند میلیون تومانی نسبت به نمونه صندوق‌دار وارد بازار شده است. در ادامه این مقاله به «نقد و بررسی تیبا ۲» پرداخته‌ایم و قصد داریم این هاچبک اقتصادی را از جنبه‌هایی همچون طراحی، توان خروجی، امکانات رفاهی، ایمنی و... مورد بررسی قرار دهیم؛ لطفا در ادامه با تیم بررسی تخصصی Z4CAR همراه باشید.

طراحی ظاهری تیبا ۲

تیبا و تیبا ۲ چندین سال است که در بازار کشورمان حضور دارند و تقریبا تمامی افراد با ظاهر این خودرو آشنایی پیدا کرده‌اند. در یک نکاه کلی می‌توان درباره طراحی ظاهری برادران تیبا گفت که نمای ظاهری این دو خودرو جذابیت خاصی ندارد و مشتریان تنها به دلیل آن ‌که از شکل و شمایل پراید خسته شده‌اند، به تیبا و تیبا ۲ روی می‌آورند. در این میان تنها حذف صندوق عقب در تیبا ۲، موجب شده است که نمای ظاهر این خودرو نسبت به نمونه صندوقدار اندکی بهبود یابد.
نمای خارجی تیبا به ‌وسیله یک گروه طراحی ایتالیایی به نام آنجلینی دیزاین (IET) شکل گرفته است، شاید به همین دلیل هم باشد که چهره این خودرو تا حدودی شبیه به خودرو ایتالیایی لانچیا اپسیلون به نظر می‌رسد. پلتفرم X200 که از آن در ساخت تیبا، کوییک و ساینا استفاده شده است، از ظرفیت بالایی برای ایجاد تغییرات اساسی برخوردار نیست؛ به همین دلیل مهندسین سایپا برای ساخت یک خودرو جدید بر روی این پلتفرم قدیمی با محدودیت‌های فراوانی مواجه بودند که نتیجه آن ایجاد ناهماهنگی‌های متعدد بین نمای ظاهری عقب و جلو تیبا هاچبک شده است. در نمای جانبی فرم خمیده ستون‌های A و خطوط روی گلگیر در کنار کاپوت نسبتا کوتاه این خودرو، چهره نه چندان دل‌چسبی را برای تیبا ۲ پدید آورده است.
تنها بخشی از تیبا ۲ که ممکن است یک مشتری را ترغیب به خرید این هاچبک کوچک کند، نمای پشتی این خودرو است که در مقایسه با سایر بخش‌ها اندکی جذاب‌تر به نظر می‌رسد.
تیبا ۲ از لحاظ ابعاد و اندازه تفاوت چندانی با پراید ۱۱۱ یا کوییک ندارد و کیفیت مونتاژ قطعات بدنه و رنگ‌آمیزی آن نیز چنگی به دل نمی‌زند؛ با این وجود در این بازه قیمتی محصول چندانی در بازار کشور وجود ندارد و بسیاری از علاقه‌مندان به خودروهای هاچبک، در این بازه قیمتی مجبور به انتخاب تیبا ۲ هستند!

طراحی داخلی و امکانات رفاهی تیبا ۲

طراحی داخلی تیبا ۲ نیز همانند طراحی خارجی آن چندان جذاب به نظر نمی‌رسد. داشبورد تیبا ۲ به نوعی نمونه بهبود یافته داشبورد پراید محسوب می‌شود که هنوز هم می‌توان قطعاتی از پراید را درون کابین آن یافت. این داشبورد ساده از پلاستیک خشک و بی‌کیفیتی ساخته شده است که در نگاه اول اقتصادی بودن خودرو را فریاد می‌زند و در مدت زمان کوتاهی به سروصدا خواهد افتاد.
سایپا برای اینکه کابین تیبا ۲ را از سادگی افراطی خارج کند، در برخی نقاط از پلاستیک مشکی‌رنگ استفاده کرده است که باعث شده فضای داخلی تیبا ۲ به مراتب زیباتر از اعضای خانواده پراید به نظر برسد. نکته جالب در خصوص داشبورد تیبا ۲ تلاش سایپا برای پر کردن فضاهای خالی است؛ برای مثال چهار دکمه در قسمت میانی داشبورد وجود دارد که دوتا از آن‌ها به روشن کردن چراغ‌های مه شکن اختصاص یافته است. این عمل معمولا توسط اهرم کنترلی چراغ‌ها که در پشت فرمان قرار دارد، انجام می‌شود و حضور آن به صورت دو کلید مستقل، تنها برای فرار از سادگی مفرط کابین صورت گرفته است.
یکی از نکات مثبت کابین تیبا ۲ در مقایسه با خودروهایی نظیر پژو ۲۰۶ تیپ ۲ به فضای بهتر پا برای سرنشینان ردیف دوم مربوط می‌شود. البته برتری تیبا ۲ در این بخش از کابین، چندان دوام ندارد، چرا که شیشه کوچک عقب به ‌وسیله سه عدد پشت‌سری بلند به کلی مسدود شده است. در نتیجه راننده مجبور است برای دستیابی به دامنه دید بهتر این پشت‌سری‌ها را از جای خود خارج کند!
تیبا ۲ خودرویی اقتصادی است و انتظار نمی‌رود با انبوهی از امکانات و آپشن‌ها به دست مشتری برسد. این خودرو در دو تیپ SX و EX در بازار موجود است که تیپ EX با برخورداری از امکاناتی همچون آینه‌های جانبی برقی، شیشه بالابر برقی عقب و رینگ‌های آلومینیومی نمونه فول این خودرو محسوب می‌شود. در یک نگاه کلی می‌توان گفت که تجهیزات رفاهی این خودرو بسیار ساده هستند و به مواردی همچون شیشه‌های برقی جلو، مه‌شکن‌های جلو و عقب، صندوق‌پران و تنظیم ارتفاع چراغ‌های جلو محدود می‌شوند.
مطمئنا خریدار می‌تواند با صرف هزینه اضافه امکانات بیشتری را روی تیبا ۲ خود نصب کند؛ اما اکثر خریداران تمایل چندانی به خارج کردن خودرو از حالت استاندارد ندارند. از طرفی نصب تجهیزات رفاهی مختلف بر روی این خودرو، مستلزم صرف هزینه‌های هنگفت است که چنین موضوعی چندان به نفع صاحب خودرو نخواهد بود.

مشخصات فنی و مصرف سوخت تیبا ۲

پیشرانه ۱۵۰۳ سی‌سی نصب شده بر روی تیبا ۲ نسخه ارتقا یافته موتور پراید است که می‌تواند ۸۷ اسب بخار قدرت در ۵۳۰۰ دور بر دقیقه و ۱۲۸ نیوتن‌متر گشتاور در ۴۰۰۰ دور بر دقیقه را تولید کند. در دنیای امروز این اعداد و ارقام برای یک پیشرانه ۱.۵ لیتری ۴ سیلندر به هیچ عنوان مناسب به نظر نمی‌رسند و تا حدودی دلسردکننده هستند.
با این حال تیبا ۲ با تکیه‌بر این پیشرانه که کمی قوی‌تر از موتور پراید به نظر می‌رسد، می‌تواند از نظر فنی خود را در حد رقبایی نظیر پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و ام وی ام ۱۱۰ بالا بکشد. این پیشرانه توسط شرکت مگاموتور توسعه یافته و شرکت FEV آلمان نیز در ساخت آن مشارکت داشته است. پیشرانه M15 تیبا ۲ همچون گذشته از هشت سوپاپ برخوردار بوده و یکی از دلایل راندمان پایین آن نیز می‌تواند استفاده از همین سیستم قدیمی باشد.
گیربکس ۵ سرعته تیبا هاچبک نیز همچون موتور این خودرو از پراید به عاریه گرفته شده است، اما ضرایب آن برای هماهنگی بهتر با موتور اصلاح شده‌اند و دیسک و صفحه نیز بزرگ‌تر شده تا بتواند پاسخگوی افزایش قدرت و گشتاور پیشرانه باشند.
سایپا عدد رسمی برای شتاب صفر تا صد تیبا ۲ اعلام نکرده است، اما با توجه به وزن ۱۰۵۰ کیلوگرمی تیبا ۲ و پیشرانه ضعیف این خودرو، نباید انتظار چالاکی بسیار بالایی را از تیبا هاچبک داشته باشید. تیبا ۲ برای اینکه بتواند از حالت سکون به سرعت صد کیلومتر بر ساعت دست یابد، به زمانی در حدود ۱۳ ثانیه نیاز دارد که برای یک هاچبک اقتصادی چندان هم بد به نظر نمی‌رسد. مصرف سوخت ترکیبی تیبا ۲ نیز از سوی کارخانه ۶.۵۳ لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده است که در واقعیت ممکن است این عدد به راحتی تا ۷.۵ لیتر در هر صد کیلومتر افزایش یابد.

سیستم تعلیق تیبا ۲

سایپا برای بهبود عملکرد سیستم تعلیق تیبا ۲، قطعات سیستم تعلیق پراید را با ریو مخلوط کرده و حاصل آن را بر روی تیبا و تیبا ۲ نصب کرده است. این سیستم پایداری بهتری نسبت به سیستم تعلیق پراید دارد و حس اطمینان بیشتری را به راننده و سرنشینان منتقل می‌کند.
سیستم تعلیق جلو همانند اکثر خودروهای اقتصادی جهان از نوع مک فرسون بوده و سیستم تعلیق عقب نیز از نوع تیر پیچشی نیمه‌مستقل است که مشابه آن در پراید نیز دیده می‌شود. ترکیب قطعات خودروهای قدیمی و ساخت قطعات جدید برای خودروهای جدید، هنری است که صرفا در انحصار خودروسازان ایرانی بوده و تیبا ۲ را می‌توان نمونه بارز این مهندسی بی‌نظیر دانست!

ایمنی

همانند دیگر محصولات وطنی، هیچ گزارش رسمی در خصوص ایمنی تیبا ۲ وجود ندارد و این خودرو نیز همچون سایر محصولات ایرانیزه، توسط هیچ یک از موسسات رسمی ایمنی مورد بررسی قرار نگرفته‌ است. پلتفرم تیبا هاچبک نمونه ارتقا یافته پلتفرم پراید (X100) است و با وجود تمامی ادعاهای سایپا مبنی‌بر افزایش ایمنی این خودرو، همچنان نمی‌توان نسبت به میزان امنیت این خودرو در تصادفات امیدوار بود.
بر اساس ادعاهای سایپا امنیت تیبا اندکی از پراید بهتر است، اما وجود اندک تجهیزات ایمنی تیبا ۲ نیز نمی‌تواند نقشی در افزایش سطح امنیت این خودرو ایفا کند. ایربگ راننده و سرنشین جانبی، سیستم‌های ترمز ABS به همراه ترمزهای دیسکی جلو و کاسه‌ای عقب، تنها تجهیزات ایمنی تیبا ۲ هستند که در بهترین حالت در حد خودروهای اقتصادی دهه نود میلادی برآورد می‌شوند؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود هنگام رانندگی با تیبا ۲ جوانب احتیاط را رعایت کنید.

تجربه رانندگی با تیبا ۲

پشت فرمان تیبا ۲، فضای مربوط به راننده بسیار ساده است و اندک ادوات کنترلی خودرو، در جایگاهی نزدیک به وی قرار گرفته‌اند. اگر خودرو قبلی شما پراید باشد، در نگاه اول متوجه ستون‌های ضخیم‌ تیبا ۲ نسبت به پراید خواهید شد که دید راننده را نسبت به پراید محدودتر کرده است. ابعاد و اندازه تیبا ۲ چندان قابل توجه نیست و در زمانی کوتاه به این خودرو عادت خواهید کرد. این موضوع یکی از مزایای تیبا هاچبک برای رانندگی در شهرهای پرازدحامی همچون تهران محسوب می‌شود.
یکی از نکات منفی تیبا ۲ شعاع گردش زیاد آن است که برای یک خودرو شهری چندان مناسب به نظر نمی‌رسد. به خصوص با توجه به استفاده از تیبا ۲ در ناوگان تاکسی‌های اینترنتی و خیابان‌های نه چندان پهن شهرهای ایران، این مورد برای رانندگان درون شهری دردسرساز شده است. صندلی تیبا ۲ نسبت به پژو ۲۰۶ تیپ ۲ یا پراید ۱۱۱ اندکی مرتفع‌تر است و به همین دلیل راننده دید بهتری نسبت به اطراف خود دارد. فنربندی تیبا ۲ نیز نسبت به پژو ۲۰۶ نرم‌تر بوده و اتاق خودرو مخصوصا در بخش پشتی از کوبش کمتری برخوردار است.
در زمانی که جز راننده سرنشین دیگری داخل تیبا ۲ نباشد، این خودرو از نظر شتاب و کشش در حد قابل قبولی ظاهر می‌شود و می‌تواند انتظارات شما از یک هاچبک جمع‌وجور در این رنج قیمتی را به خوبی برآورده کند. یکی از نکات منفی در خصوص پیشرانه تیبا ۲ ضعف طراحی دسته‌موتور آن است؛ دسته موتور نحیف این خودرو موجب شده تا بدنه تیبا ۲ کمی بیش از حد انتظار دچار لرزش شده و سرعت خودرو بیشتر از آنچه که هست به نظر برسد.
زوزه گیربکس که این روزها به مشکل همیشگی تولیدات خودروسازان داخلی تبدیل شده است در اغلب نمونه‌های تیبا ۲ نیز به چشم می‌خورد. سوختن سنسورهای موتور نیز از معضلات اصلی تیباست که در تیبا ۲ نیز مشکلات متعددی را برای برخی از دارندگان این خودرو پدید آورده است؛ از این رو پس از خرید این خودرو ممکن است مجبور شوید به روشن ماندن همیشگی چراغ چک تیبا ۲ عادت کنید!

کلام آخر

تیبا ۲ به همراه سایپا ۱۱۱، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و ام وی ام ۱۱۰ مجموعه‌ای از هاچبک‌های ارزان‌قیمت و پرفروش بازار داخلی را تشکیل می‌دهند که از مشتریان بسیار زیادی برخوردار هستند. شاید بتوان با توجه به شرایط فعلی بازار تیبا ۲ را بهترین گزینه برای افرادی دانست که با بودجه‌ای محدود قصد خرید نمونه‌های صفرکیلومتر یا کم‌کارکرد یک هاچبک جمع‌وجور و کم‌مصرف را دارند.
از طرف دیگر پژو ۲۰۶ تیپ ۲ بسیار گران‌تر از تیبا ۲ است و هزینه نگهداری و قطعات آن نیز در سطح بسیار بالاتری نسبت به تیبا ۲ قرار دارد. ام وی ام ۱۱۰ نیز تنها برای مصارف درون‌شهری مناسب است و برای مسیرهای برون‌شهری خودرو چندان مناسبی محسوب نمی‌شود. درنهایت توجه به مشخصات فنی و امکانات تیبا ۲ و سایپا ۱۱۱، به راحتی توجیه کننده اختلاف قیمت چند میلیونی بین این دو خودرو خواهد بود؛ تیبا ۲ از نظر قدرت و شتاب در جایگاه بهتری قرار دارد و آپشن‌های بیشتری را نیز ارائه می‌دهد. در کنار آن ایمنی این خودرو نسبت به محصولات خانواده پراید بهبود یافته است؛ بنابراین تیبا ۲ در مجموع انتخابی مقرون به صرفه و منطقی در میان رقبایش به نظر می‌رسد.