آیا خودروسازان ژاپنی وارد بازار ایران خواهند شد؟
محمدرضا نجفی منش، فعال اقتصادی و رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی می‌گوید: ما تمایل زیادی برای همکاری با ژاپن در بخش خودروسازی داریم ولی آنها حتی پس از برجام منتظر گشایشی بزرگتر بودند.
سفر اخیر نخست وزیر ژاپن به ایران پس از ۴۱ سال هرچند سفری سیاسی تلقی می‌شد ولی در ذات خود می‌تواند زمینه‌های نزدیکی اقتصادی در کشور را فراهم آورد. ژاپن یکی از قدرتمندترین اقتصادهای جهان، در خیلی از حوزهها امکان همکاری اقتصادی با ایران را داراست. یکی از زمینه‌های طمرح شده در این بخش البته خودروسازی است.صنعت خوردوسازی در ایران با مشکلات گوناگونی مواجه است. اگرچه بیش از نیم قرن از عمر این صنعت می‌گذرد ولی نه در انتخاب شرکای استراتژیک به درستی عمل کرده و نه عمق ساخت داخلی را ایجاد نموده است.
به عبارت دیگر وابستگی به واردات از یک طرف و فناوری قدیمی تولید از طرف دیگر موجب شده است آسیب‌پذیری این بخش بالا باشد.
سفر نخست وزیر ژاپن به ایران بهانه‌ای بود برای طرح دوباره موضوع همکاری ایران و ژاپن در بخش خودروسازی. محمدرضا نجفی منش، فعال اقتصادی و رئیس انجمن همگان قطعه سازان گفت‌وگویی داشتیم که در پی می‌اید.
آمدن شینزو آبه به ایران اگرچه علت سیاسی داشت، اما برخی عقیده دارند این نزدیکی سیاسی می‌تواند در حوزه‌های اقتصادی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. بفرمایید آیا موضوع همکاری ایران و ژاپن در عرصه عمل هم برای خودروسازان وجود خارجی دارد؟ یا تنها صرفاً بحثی در محافل کارشناسی است؟
به شکل جدی موضوعی در این مورد نشنیدم. همین حدس و گمان‌هاست. بعید هم می‌دانم که طرف مقابل چنین قصد و حتی تمایلی داشته باشد. به هر روی آنها در روزهای راحت‌تر از امروز حاضر به همکاری گسترده نبودند و مراودات اقتصادی خود را در سطح نفت با ایران نگه می‌داشتند، اکنون در وضعیتی که شرایط خیلی سخت‌تر شده از نظر من محال است که ژاپنی‌ها حاضر به همکاری باشند.
خیلی از کمپانی‌های ژاپنی در ایران دفتر دارند، مراودات ایران و ژاپن اکنون به بالاترین سطوح سیاسی رسیده، این اتفاقات نمی‌تواند در ایجاد وضعیت همکاری مؤثر باشد؟
ببینید ما همواره تمایل داشتیم که با ژاپنی‌ها همکاری اقتصادی، سرمایه‌گذاری مشترک و... داشته باشیم ولی ژاپنی‌ها عقب می‌کشیدند. آنها مثلاً در گروه بهمن مزدا را داشتند اما آن را هم رها کردند و رفتند. درنتیجه می‌توان گفت علی رغم اعلام تمایل اولیه، آنها حاضر به همکاری با ما نبودند. همان طور که گفتید خیلی از کمپانی‌های ژاپنی، حتی کمپانی‌های بزرگ آن در ایران دفتر دارند اما حاضر به افزایش همکاری‌های خود با ایران نیستند.
به نظر شما صنایع ژاپنی کمتر از صنایع اروپایی می‌توانند به توسعه ایران یاری برسانند؟
قطعاً می‌توانند، من شخصاً به ژاپن رفتم و حتی در آنجا و اینجا سمینار برگزار کردیم و از ضرورت افزایش همکاری‌ها هم صحبت شد اما به هر حال هیچ وقت گفت‌وگوها وارد مراحل جدی‌تر نشد. حتی در دوران پسا برجام هم تلاش‌هایی شد اما بی‌نتیجه ماند چرا که طرف مقابل منتظر یک گشایش جدی‌تر بود. در هر حال یکی از ویژگی‌های ژاپنی‌ها این است که خیلی دیر تصمیم می‌گیرند ولی هنگامی که تصمیم بگیرند کاملاً متعهد و جدی آن را اجرایی می‌کنند.
باید توجه داشته باشیم که ژاپن چه ظرفیت عظیمی دارد؛ این کشور سالانه تا نزدیک هزار میلیارد دلار اضافه بودجه دارند و اگر یک درصد این رقم در ایران سرمایه‌گذاری شود کشور ما می‌تواند از نظر کیفی رشد معنا داری کند.
چه عواملی مانع همکاری بین ایران و ژاپن در بخش تولید می‌شود؟
ببینید ژاپنی‌ها مردمانی بسیار محافظه کار هستند که خارج از قاعده‌ای که برای آنها وجود دارد، عمل نمی‌کنند. پس از جنگ دوم جهانی و اشغال این کشور توسط امریکا، کاملاً در کمپ این کشور قرار گرفتند و سعی می‌کنند از انجام هر کاری که آنها را از متحدان خود در کاخ سفید دور می‌کند، جلوگیری کنند. به بیان دیگر امریکا در این کشور نفوذ بالایی دارد و به همین خاطر ژاپنی‌ها هم کاری خلاف تمایل آنها نمی‌کنند.
البته اینجا ژاپنی‌ها با چینی‌ها یک تفاوت دارند. چینی‌هایی که با امریکا شراکت تجاری دارند و سهم شراکت با امریکا برایشان سودآورتر است اغلب رسماً از ایران بیرون می‌کشند اما تحریم‌ها را دور می‌زنند. در سیاست خارجی و اقتصاد هم چینی‌ها نه تنها تحت سلطه امریکا یا هر کشور دیگری نیستند بلکه در جایی که منافع آنها تهدید شود، سکوت نخواهند کرد.
با خروج رنو از ایران، معلوم شد در حوزه خودروسازی حتی امکان همکاری با اروپا هم وجود ندارد، از این رو لاطم است تدبیری دیگر اندیشیده شود، آیا در این مورد برنامه‌ریزی شده است؟
قبول دارم. تأثیر امریکا بر اروپا به حدی مشهود است که من خودم به شوخی به فرانسوی‌ها می‌گفتم امریکا پخ کند، شما در می‌روید. این در حالی است که فرانسوی‌ها هم خیلی به دمکراسی خود می‌نازند و هم مدعی مستقل بودن دارند اما عملاً در مقابل امریکا هیچ حرفی برای گفتن ندارند. در این میان روسیه تنها کشوری است که با امریکا مقابله می‌کند اما هنوز نمی‌توانیم با آنها حداقل در زمینه خودروسازی کار چندانی کنیم.
این طرف و آن طرف وعده همکاری لادا روسیه مطرح است، چقدر این مسئله می‌تواند واقعی شود؟
این تنها یک وعده و شوخی است چون که مالک لادا، رنو فرانسه است که عملاً اگر می‌خواست با ایران همکاری کند از کشور نمی‌رفت. من هم این حرف را شنیدم اما فکر می‌کنم در چارچوب وعده بوده و عملی نیست.برای همکاری بین‌المللی به نظر می‌رسد فعلاً باید صبر کرد.
خبرآنلاین
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد