عرضه خودرو در بورس کالا برای مقابله با قرعه کشی

علی سعدوندی یک اقتصاددان با بیان اینکه در طول زمان، دامنه تحت نظر بورس‌های کالایی، گسترده شده است گفت: کالاهایی که حالت همگن پیدا می‌کنند و قابلیت استاندارد سازی دارند می‌توانند در بورس کالا عرضه شوند.

البته بخشی از این کالاها و نه همه کالاها در بورس کالا می‌توانند عرضه شوند چون بورس کالا یک ابزار برای مقاصد خاص است‌. در حقیقت از بورس برای تعیین قیمت کالای همگن استاندارد، در یک محیط رقابتی استفاده می‌شود.

وی گفت: زمانی که قیمت‌گذاری برای یک کالا خاص مثل نفت برنت یا نفت وست تگزاس انجام می‌شود یک استاندارد خاص برای آن کالا تعریف و بر اساس همان استاندارد این کالا در بورس معامله می‌شود. بنابراین به دلیل استاندارد تعریف شده، بخش عمده ای از معاملات بر اساس قیمت نفت برنت یا نفت وست تگزاس انجام می‌شود. به این ترتیب سازوکار رقابتی بودن بازار و استاندارد کالا ایجاد شده است تا قیمت‌ها به قیمت بازار آزاد برسد.

این اقتصاددان گفت: وقتی بورس رقابتی باشد قیمت کالا هم از طریق بورس تعیین می‌شود که مسئله بسیار مهمی است و برای تعیین قیمت سازوکار خاصی به وجود می‌آید. بنابراین همیشه یک مرجع تعیین کننده قیمت نهایی است و سعی می‌کند این قیمت استخراج شده مورد تمایل جامعه باشد. در این صورت قیمت سایر کالاهایی که به این کالا نزدیک هستند هم به دست می‌آید.

سعدوندی گفت: یک سری قراردادهای بیمه‌ای تحت عنوان قراردادهای مشتقه وجود دارد. نقش این قراردادها در بورس کالا این است که در بازارها بیمه انجام می‌دهند. از این نظر، این قراردادها بسیار مهم هستند.

وی بیان کرد: در بورس کالا، کالاهایی باید تعریف شوند که بیشترین نقد پذیری را دارند. سکه و میلگرد از مصادیق این کالاها هستند ولی چون در سایر بورس‌های کالایی جهان ارائه نمی‌شدند در کشور ما هم مورد استقبال قرار نگرفتند.

سعدوندی گفت: وقتی این کالاها در بورس کالا عرضه شوند، نوسانات قیمتی کاهش می‌یابد.

این اقتصاددان با تاکید به اینکه باید به اقتصاد کشور توجه بیشتری شود، خاطرنشان کرد: در بورس‌های کالایی جهان، لوازم خانگی و خودرو عرضه نمی‌شود زیرا این دو مورد جزو کالاهای بادوام هستند. در کالاهای بادوام عرضه‌کننده هیچوقت نمی‌تواند قدرت انحصار مطلق داشته باشد. زیرا این کالاها، کالاهای همگن هستند پس امکان عرضه چند خودرو خاص، یا لوازم خانگی در بورس امکان پذیر است ولی اشکال کار اینجاست که نمی‌توان قرارداد مشتقه روی این کالاها اعمال کرد زیرا حداقل هرسال چند نوع خودرو و لوازم خانگی متنوع تولید می‌شود.

وی افزود: عرضه خودرو در بورس کالا هرگز مانند عرضه فلزات در بازار بورس کالایی نخواهد بود. اما اگر قرار باشد از این مسئله برای جلوگیری از قرعه کشی خودرو در کشور استفاده شود تصمیم بسیار خوب است. اگر با عرضه خودرو در بورس کالا این چرخه اسفناک بلیط بخت آزمایی متوقف شود باز یک قدم جلو بوده و از وضعیت قبلی به مراتب بهتر خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بورس کالا باید شفافیت لازم را برای سرمایه گذاران داشته باشد، افزود: اساس بورس کالا بر این مبنا است که کالاها، مواد اولیه و محصولات تولید داخل کشور، در یک مرکز به عنوان بورس جمع آوری و ارائه شود به این ترتیب جلوی نوسان قیمت گرفته شده و تامین‌کنندگان مواد اولیه، تولیدکننده و خریداران از محل تغییر قیمت‌ها و نوسانات آنها دچار مشکل نمی شوند.

سعدوندی در پایان اظهار کرد: بورس با تامین مواد اولیه عمومی همانند شمش فولاد، مس و محصولات پتروشیمی که در کشور تولید می‌شود آن را به عرضه کنندگان و تامین کنندگان ارائه می‌دهد. به این ترتیب خرید هم از این اشخاص صورت گرفته و بازار سیاه برای این کالاها شکل نمی‌گیرد.