تسویه ۳۰ درصد از طلب قطعه سازان

با دستور رئیس جمهوری و تبعیت بانک مرکزی، دور نخست پرداخت تسهیلات کمکی دولت به صنعت خودرو کلید خورد.

نزدیک به یک ماه پیش بود که سخنگوی انجمن صنایع همگن قطعه سازی خبر از تصویب پرداخت تسهیلاتی ۱۵ هزار میلیارد تومانی به خودروسازان داد. بر این اساس، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مصوب کرد چهار هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات ریالی و ۸۰۰ میلیون یورو هم به عنوان تسهیلات ارزی به زنجیره خودروسازی پرداخت شود. اکنون خبر می‌رسد فرآیند پرداخت بخش ریالی این تسهیلات شروع و حساب خودروسازان در بانک‌های عامل شارژ شده است.

آن‌طور که رئیس پیشین انجمن قطعه سازان ایران عنوان کرد، پرداخت تسهیلات چهار هزار میلیارد تومانی به خودروسازان با محوریت تسویه حساب بخشی از مطالبات شرکت‌های قطعه‌ساز، شروع شده است. رضا رضایی افزود: در نشست هفته پیش هیات دولت، حسن روحانی رئیس جمهوری با توجه به اخذ گزارش‌های مربوط به اوضاع وخیم صنایع خودرو و قطعه، به رئیس کل بانک مرکزی دستور داده که مقدمات پرداخت تسهیلات کمکی به خودروسازان را فراهم کند. وی با ذکر اینکه در نهایت رئیس کل بانک مرکزی هم با پرداخت تسهیلات ریالی به زنجیره خودروسازی موافقت کرده، گفت: روند کار به این شکل است که قطعه سازان بعد از ارائه مدارک خود به خودروسازها، از طرف گروه‌های خودروساز به بانک‌های عامل معرفی و بخشی از طلب‌های خود را دریافت می‌کنند. رضایی تاکید کرد: دهم اکنون شرکت خودروسازی سایپا اقدام به معرفی قطعه‌سازان به بانک‌های عامل کرده و ایران خودرو هم به زودی وارد این فرآیند خواهد شد. به گفته وی، قطعه سازان در قالب این تسهیلات ریالی، طلب‌های ۱۲۰ روزه خود را دریافت می‌کنند.

تسویه ۳۰ درصد از طلب قطعه سازان

طرح پرداخت تسهیلات ۱۵ هزار میلیارد تومانی به زنجیره خودروسازی، بعد از آن مطرح شد که خودروسازان و قطعه سازان به خاطر بروز مشکلات اقتصادی در داخل و تحریم‌های آمریکا، در بحران عمیق نقدینگی فرو رفتند. اگر نگاهی به روزهای رفته بر صنعت خودرو در طول سال جاری بیندازیم، متوجه خواهیم شد مشکلات ارزی از یک طرف و شروع تحریم‌ها از طرف دیگر، جریان نقدینگی در صنعت خودرو را ضعیف کرد و در ادامه به کاهش شدید تولید انجامید. نزولی شدن تیراژ خود موجب شد خودروسازان نتوانند به تعهدات عقب افتاده‌شان عمل کنند و در نتیجه، موجی از نارضایتی دامان گروه‌های خودروساز را گرفت. به عبارت بهتر، خودروسازی کشور در طول سال جاری با دو مشکل عمده کمبود نقدینگی و تحریم رو به رو شد و کاهش تولیدی که در پس این دو اتفاق رخ داد، به تعدیل نیرو در صنایع قطعه سازی و حذف برخی شیفت‌های کاری در خطوط تولید خودروسازان منجر شد. در نتیجه این اتفاقات، مسوولان زنجیره خودروسازی کشور به ویژه قطعه سازان پی در پی از احتمال توقف کامل خطوط تولید خود در صورت عدم تأمین نقدینگی خبر دادند. آن‌ها هشدار دادند که اگر دولت قیمت خودرو را آزاد نکند و تسهیلات کمکی به زنجیره خودروسازی ندهد، موجی بزرگ از بیکاری شکل می‌گیرد که تبعات اجتماعی وحشتناکی درپی خواهد داشت.

در نهایت ازآنجاکه خودروسازی دومین صنعت بزرگ کشور به شمار می‌رود و دولت نمی‌خواست خطوط تولید صنایع خودرو و قطعه بخوابد و بیکاری بزرگ رخ دهد، به هر دو خواسته خودروسازان و قطعه‌سازان پاسخ مثبت داد. دولت ابتدا سیاست سرکوب قیمت را کنار گذاشت و به خودروسازان اجازه داد قیمت محصولات خود را در حاشیه بازار تعیین کنند و سپس مصوب کرد تا تسهیلات کمکی در اختیار زنجیره خودروسازی قرار گیرد. این در حالی بود که گفته می‌شد بانک مرکزی موافق پرداخت پول به صنعت خودرو نیست و از همین رو پروسه تزریق تسهیلات ۱۵ هزار میلیارد تومانی در نطفه خفه شده است. مخالفت بانک مرکزی موجی از نگرانی را در میان خودروسازان ایجاد کرد و موجب شد قطعه‌سازان باز هم بابت تعطیلی واحدهای تولید قطعه و به تبع آن، خطوط تولید خودروسازان هشدار دهند. در نهایت ولی چون هیات دولت و ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی پرداخت تسهیلات موردنظر را مصوب کرده و خیلی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و حتی علی لاریجانی رئیس مجلس هم پیگیر و موافق این ماجرا بودند، مرحله اول تزریق تسهیلات موردنظر کلید خورد.

هم اکنون، چهار هزار میلیارد تومان به حساب خودروسازان در بانک‌های عامل واریز شده که سهم هر یک از دو خودروساز بزرگ کشور دو هزار میلیارد تومان است. اگرچه ابتدا گفته شد ۸۰ درصد این رقم به قطعه سازان پرداخت می‌شود، با این حال ظاهراً خودروسازان قبول کرده‌اند که کل این پول در اختیار تولیدکنندگان قطعه قرار گیرد. روال کار هم طبق توضیحات رئیس پیشین انجمن قطعه‌سازان ایران به این شکل است که گروه‌های خودروساز، پس از بررسی مدارک قطعه سازان، آن‌ها را به بانک‌های عامل معرفی و بانک‌ها هم بخشی از مطالبات آنها (۱۲۰ روزه‌ها) را طبق هماهنگی انجام گرفته با ایران خودرو و سایپا، به حساب‌شان واریز می‌کنند.

پرداخت ۴ هزار میلیارد تومان به قطعه‌سازان در حالی انجام می‌گیرد که گفته می‌شود رقم طلب صنعت قطعه از خودروسازی بین ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان است. البته همه این رقم شامل بدهی معوق نمی‌شود و بخشی از آن به مطالباتی مربوط است که هنوز سر رسیده نشده‌اند؛ پس اگر کف این رقم را به عنوان میزان طلب قطعه سازان از خودروسازها در نظر بگیریم، پرداخت چهار هزار میلیارد تومان موردنظر، به معنای تسویه تقریباً ۳۰ درصد از ابربدهی گروه‌های خودروساز به صنعت قطعه است.

محل هزینه کرد تسهیلات

ولی سؤال مهمی که پیش از شروع فرآیند پرداخت تسهیلات ریالی به خودروسازان مطرح شد، نحوه هزینه کرد آن بود. در واقع این پرسش مطرح بود که چهار هزار میلیارد تومان تزریقی صرف چه مواردی خواهد شد. اکنون پاسخ این پرسش مشخص شده و کل چهار هزار میلیارد تومان موردنظر در اختیار صنعت قطعه قرار خواهد گرفت تا روند تأمین قطعات تسریع و تیراژ افزایش یابد. در واقع خودروسازان نمی‌توانند از رقم موردنظر در راستای هزینه‌های جاری خود استفاده کنند، اگرچه به هر حال بخشی از بار سنگین ابربدهی‌شان به قطعه‌سازها برداشته خواهد شد. در این وضعیت، خودروسازان امکان آن را خواهند یافت که نقدینگی دریافتی از دیگر منابع به خصوص پیش فروش‌ها را صرف امور جاری کرده و حداقل برای مدتی از فشار قطعه سازان برای پرداخت مطالبات خلاص شوند. البته خودروسازان می‌توانند امیدوار باشند دولت همان طور که پرداخت چهار هزار میلیارد تومان را مصوب و در مسیر اجرا قرار داد، در آینده هم نسبت به تزریق بخش ارزی تسهیلات مصوب اقدام کند. در مصوبه اولیه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی و هیات دولت، قرار شده علاوه‌بر چهار هزار میلیارد تومان تسهیلات ریالی، ۸۰۰ میلیون یورو تسهیلات ارزی نیز به زنجیره خودروسازی پرداخت شود. البته آن‌طور که قطعه‌سازان می‌گویند، فعلاً خبری از تسهیلات ۸۰۰ میلیون یورویی نیست، اما امکان دارد در آینده و در جهت تسریع و بهبود روند تولید قطعه و خودرو، نسبت به پرداخت آن هم اقدام شود.

در صورت پرداخت ۸۰۰ میلیون یورو موردنظر به زنجیره خودروسازی، بخشی از آن باز هم در اختیار قطعه سازان قرار خواهد گرفت تا آن را صرف تأمین مواد اولیه موردنیاز خود کنند. بخشی دیگر از مبلغ موردنظر هم به خود خودروسازها پرداخت خواهد شد که طبعاً بخش عمده آن باید صرف تأمین قطعات موردنیاز از خارج در راستای افزایش تیراژ شود.

واکنش دبیر انجمن قطعه سازان به شروع پرداخت تسهیلات

تیراژ خودرو دو برابر می‌شود

دبیر انجمن قطعه سازان به سؤال‌هایی در خصوص پرداخت تسهیلات کمکی به زنجیره خودروسازی کشور پاسخ داد. مازیار بیگلو تاکید کرد که روند پرداخت چهار هزار میلیارد تومان تسهیلات ریالی با محوریت مطالبات قطعه‌سازان، شروع شده و به تبع این اتفاق، تیراژ خودروسازان ظرف هشت هفته و از اوایل سال آینده به سمت دو برابر شدن خواهد رفت.

با توجه به اجرایی شدن پروسه پرداخت تسهیلات چهار هزار میلیارد تومانی به زنجیره خودروسازی، روند تزریق این پول به قطعه سازان به چه شکل است؟

با توجه به آنکه از ابتدا هم تصویب تسهیلات مورد نظر با محوریت پرداخت به قطعه‌سازان بود، روند تزریق آن به صنعت قطعه شروع شده است. خودروسازان ابتدا قصد داشتند ۸۰ درصد این پول را به قطعه‌سازان بدهند، ولی در نهایت قرار شد کل چهار هزار میلیارد تومان موردنظر در اختیار صنعت قطعه قرار گیرد. روش کار هم به این شکل است که قطعه‌سازان توسط خودروسازها به بانک‌های عامل معرفی می‌شوند و بخشی از طلب‌های خود را که به مطالبات ۱۲۰ روزه آنها مربوط می‌شود، دریافت خواهند کرد. در طول دیروز و امروز هم بانک‌ها با بعضی قطعه سازان تماس برقرار و شماره حساب آنها را برای واریز مبالغ مربوطه گرفته‌اند. فقط امیدواریم که بانک‌های عامل ما را درگیر کاغذبازی‌های مرسوم نکنند و ظرف چند روز آینده، کل چهار هزار میلیارد تومان مصوب به حساب قطعه‌سازان واریز شود. البته مبالغ واریزی با توجه به قیمت قدیم قطعات لحاظ شده، اگرچه خودروسازان پروسه اصلاح قراردادهای خود با قطعه‌سازها و تعدیل قیمت را هم شروع کرده‌اند.

گفته می‌شد بانک مرکزی با پرداخت این پول مخالف است؛ چه شد که در نهایت موافقت کرد؟

تزریق تسهیلات به خودروسازی، مصوب هیات دولت بود و بانک مرکزی هم طبعاً باید آن را اجرا می‌کرد. البته مسوولان بانک مرکزی حرف‌شان این بود که باید ساز و کار پرداخت این تسهیلات معلوم شود و در نهایت هم قرار شد کنسرسیومی از بانک‌های عامل به رهبری بانک ملت تشکیل و پرداخت چهار هزار میلیارد تومان موردنظر شروع شود.

با توجه به آنکه قطعه‌سازان بسیاری از خودروسازان طلبکار هستند، آیا انصاف در پرداخت مطالبات آنها رعایت شده است؟

ایران خودرو و سایپا با نظارت انجمن قطعه سازان ایران لیست قطعه سازان طلبکار را برای معرفی به بانک، تعیین کردند. طبق نظارتی که ما انجام دادیم، می‌توانم بگویم خودروسازان انصاف را در پرداخت‌ها رعایت کرده‌اند.

پرداخت تسهیلات موردنظر تا چه حد به افزایش تیراژ کمک خواهد کرد؟

طبق قولی که پیشتر داده‌ایم، ظرف هشت هفته پس از دریافت کامل این چهار هزار میلیارد تومان، تیراژ را به سمت رشد حرکت می‌دهیم. می‌توانم ادعا کنم که تولید خودرو در کشور از سال آینده به مرز حدود پنج هزار دستگاه در روز خواهد رسید، یعنی بیش از دو برابر تیراژ فعلی. در واقع تزریق این پول عملاً به افزایش تیراژ قطعه‌سازان کمک بزرگی خواهد کرد و حتی می‌توانیم بخشی از نیروهای تعلیقی را به سر کارشان برگردانیم. از ابتدا هم اعلام کردیم که اگر قیمت‌گذاری آزاد و تسهیلات مالی تزریق شود، تیراژ افزایش خواهد یافت و اکنون این دو اتفاق تقریباً رخ داده و پس تیراژ را ظرف هشت هفته افزایش خواهیم داد.

ولی خودروسازان و قطعه سازان همچنان با مشکل تأمین قطعات از خارج به خاطر تحریم، رو به رو هستند؛ با این چالش چه می‌کنید؟

اگر دولت کاری به قیمت خودرو نداشته باشد و تسهیلات موردنیاز در اختیار صنایع خودرو و قطعه قرار گیرد، ما تحریم‌های بزرگ‌تر از این را هم دور خواهیم زد. به هر حال هنوز تمامی راه‌های تأمین قطعات خارجی بسته نشده و می‌توان با وجود سختی‌های فراوان، قطعات موردنیاز را وارد کرد. البته اگر دولت در آینده نسبت به پرداخت تسهیلات ۸۰۰ میلیون یورویی اقدام کند، قطعاً روند تأمین قطعات از خارج نیز سرعت خواهد گرفت و این به معنای رشد هر چه بیشتر تولید است. خودروسازان و قطعه‌سازان هدفشان این است که تیراژ را تا حد امکان افزایش دهند تا در نهایت قیمت خودروها در حاشیه بازار کاهش یابد.

دنیای اقتصاد