صنعت خودروی ایران سودده نیست

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با توضیح اینکه صنعت خودرو ایران به دلیل ارزش افزوده پایین از سودآوری برخوردار نیست، گفت: بازار سرمایه به تنهایی فقط در نظارت دولت نیست. امنیت مساله مهمی برای سرمایه گذار است و دولت به تنهایی نمی‌تواند مردم را آرام و ملزم به سرمایه گذاری نماید.

سعید لیلاز، استاد دانشگاه شهید بهشتی در برابر این پرسش که تولید در صنعت خودرو چرا با وجود افزایش تیراژ تولید از سود عملیاتی برخوردار نیست و چراغ بالای سر کارگر تنها برای بانک‌ها روشن مانده است، گفت: تولید خودرو نسبت به ۴ سال گذشته با افزایش ۲.۲ برابری روبرو شده است، اما به دلیل ارزش افزوده پایین از سودآوری برخوردار نیست.

ولی با اینکه تمام تبعات مثبت برجام در اقتصاد با سقوط قیمت جهانی نفت کم رنگ شد، بیان کرد: اگر برجام نبود درآمد ارزی کشور در سال ۹۶ بجای ۵۵ میلیارد دلار به ۱۰ میلیارد دلار رسیده بود و وضعیت غیر قابل تصوری شکل می‌گرفت.

به گفته لیلاز اینکه با وجود نصف شدن درآمدهای ارزی کشور علاوه بر نجات اقتصاد از سقوط بتوان از رشد اقتصادی نیز بهرهمند شد چیزی مانند یک معجزه است. در میان ۹ کشوری که صادر کننده نفت به حساب می‌آیند بهترین عملکرد در مقابل مبارزه با ریزش سقوط درآمد نفت در دولت کنونی اتفاق افتاده است.

وی در مقابل این پرسش که چرا این معجزه مورد ادعای وی هم اکنون در بازار سرمایه دیده نمی‌شود، گفت: بازار سرمایه به تنهایی فقط در کنترل دولت نیست. مساله مهم امنیت برای سرمایه گذار است که فقط با راهبردهای دولت نمی‌توان مردم را آرام و وادار به سرمایه گذاری کرد.

لیلاز افزود: سهم تشکیل سرمایه در تولید ناخالص داخلی ایران که ۳۶ تا ۴۰ درصد در سال‌های ۸۵ بوده اینک به ۲۰ درصد کاهش یافته است و در ۵ سال گذشته همچنان موفق نبوده‌ایم بخش خصوصی را راضی به سرمایه گذاری در اقتصاد به دلیل نا آرامی‌های داخلی و ابهام‌ها و تنش‌ها بین المللی کنیم.

وی ادامه داد: بطور کلی فضای عمومی کسب و کار اجازه نمی‌دهد که در ایران سرمایه گذاری صورت بگیرد اما دولت می‌تواند با ثبات در مقررات به این فرایند کمک نماید.

این استاد دانشگاه با گفتن اینکه ورود کالاهای سرمایه‌ای به کشور در سال ۹۶ به دلیل رشد و رونق اقتصادی در کوتاه مدت و مقداری تراز تجاری منفی شده گفت: امید داریم از سال ۹۷ به بعد دوباره این تراز بهبود یابد. اگر به آمارهای اقتصادی بهمن و اسفند ماه سال پیش نگاه کنید عملکرد تراز تجاری ایران نسبت به ۱۰ ماه قبل آن قابل مقایسه نیستند.

او در مورد اینکه چرا ورود کالای مصرفی به کشور افزایش پیدا کرده است، بیان کرد: آن قسمت از واردات که مربوط به بنزین و سوخت می‌باشد پیوسته مورد انتقاد است اما کالاهای مصرفی کشور در قسمت کشاورزی به شدت کاهش یافته است.

به باور وی دولت روحانی به دنبال اصلاح اقتصادی جدی در زمینه مصرف سوخت و در راستای مبارزه با امپریالیسم، گسترش اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید داخلی بود که فقط با افزایش قیمت حامل‌های انرژی ممکن می‌شد اما مجلس و مابقی ارکان به دلیل فشارهای سیاسی اجتماعی با آن مخالفت کردند و از لایحه بودجه ۹۷ حذف شد.

لیلاز با عنوان اینکه در سال ۹۶ فقط ۳ میلیارد دلار واردات سوخت به کشور محقق شده است، بیان کرد: اگر این رقم تنها دو میلیارد دلار کاهش پیدا می‌کرد نرخ ۱۵ درصدی واردات کالای مصرفی شاید به ۱۲ درصد کاهش می‌یافت.

لیلاز در مقابل این پرسش که مزیت‌های اقتصادی برجام آیا موفق بوده کاری برای مردم انجام دهد و چرا انتظارات برآورده نشد گفت: همواره مخالف افزایش انتظارات بوده‌ام، هیچ گاه از جنگ جهانی دوم به بعد، دخالت‌ها و تحریم‌های خارجی در مناسبات سیاسی اقتصادی ایران تعیین کننده نبوده اما بدون برجام قطعاً اقتصاد ایران قابل تصور نبود. ونزوئلا هیچ تحریمی ندارد و به طور کلی تحریم‌ها از ایران رفع نشده اما موفق شده‌ایم صادرات نفت خود را به روزی ۲.۲ میلیون بشکه افزایش دهیم.