نگاهی به یکی از مشاغل کاذب دنیای خودرو: دلالی!

وضعیت بازار خودرو ایران روز به روز پیچیده‌تر می‌شود، در این بین این سؤال مطرح است که چگونه در وضعیت گرانی و تورم روز افزون خودروهای داخلی و وارداتی و افزایش هزینه‌های نگهداری خودروها، بسیاری افراد به خرید و دلالی خودرو به عنوان سرمایه گذاری نگاه می‌کنند و از این راه روزگار می‌گذرانند.

واقعیت این است که بر عکس خیلی از گفته‌های کارشناسان که خودرو را یک کالای سرمایه‌ای نمی‌دانند، خودرو در ایران ما موردی مناسب برای سرمایه‌گذاری است و به همین علت این روزها خرید و فروش و دلالی خودرو از بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی سالم پرسودتر است. افزایش کشش به بازار خودرو موجب شده تا خودرو به کالایی سرمایه‌ای‌تر از همیشه تبدیل شود.

برای مثال خیلی از افراد و نمایندگی‌های فروش با ورود به سیستم ثبت نامی شرکت‌ها و گرفتن حواله، ظرف چند ساعت درآمدی چند میلیونی به جیب می‌زنند و حتی مصرف کنندگانی که چندین سال از خودرو خود استفاده کرده‌اند به دست آویز تورم، خودرو خود را با مبلغی بیشتر از مبلغ خرید اولیه به فروش می‌رسانند.

دلالی خودرو

بدین سبب تبدیل پول موجود در بانک‌ها به خودروهای حاضر در خیابان حداقل در نگاه نخست، داستان چندان پرضرری به نظر نمی‌رسد و دقیقاً به همین علت است که حتی با وجود تورم افسار گسیخته در صنعت خودرو، بازهم متقاضیان برای خرید خودروها و حفظ سرمایه خود صف می‌کشند.

البته در نگاهی ریشه‌ای‌تر، علت این شرایط را می‌توان در ناسالم بودن وضعیت اقتصادی ایران و کم بازده بودن خیلی از فعالیت‌های اقتصادی همگانی جستجو کرد. از سوی دیگر کمبود سرویس‌های حمل‌ونقل عمومی و رشد جمعیت در چند دهه اخیر هم موجب شده تا خودرو به عنوان یک نیاز ضروری در ایران مطرح باشد و کشور از نظر سرانه شمار خودرو به جمعیت، کشوری تشنه و بازاری بکر برای خودروسازان به حساب بیاید.

جالب‌تر آنکه گروه‌های خودروساز یا وارد کننده هم در کل از این وضعیت دلال پرور، راضی به نظر می‌رسند، چون به لطف سرمایه سنگین سرگردان در بازار خودرو ظرف چند دقیقه تمامی موجودی در نظر گرفته شده برای خودروها پیش فروش می‌شود و سرمایه زیادی به منابع مالی شرکت‌ها تزریق می‌شود.

بدین سبب در حالی که گروه‌ها از ابزاری تحت عنوان بستن قرارداد صلح برای جلوگیری از خرید و فروش و کاهش دلالی خودرو از طریق واسطه گری حواله خودروها برخوردارند، در عمل تمایل زیادی برای اجرای جدی و قدرتمندانه این نحوه دیده نمی‌شود.

به گفته «مریم کربلایی» مدیر بازاریابی و مارکتینگ بهمن موتور، در مورد داستان باز شدن ثبت سفارش هاوال، بستن قرارداد صلح در مواردی موجب بروز اعتراض خریداران شده است و عجیب آنکه در زمان باز بودن این مورد هم تعدادی از متقاضیان که خود را مصرف کنندگان واقعی می‌دانند به پر شدن ناگهانی ظرفیت فروش، ظرف چند دقیقه، اعتراض می‌کنند.

بدین سبب در وضعیتی که در هر دو روش، شرکت‌ها در مظان اتهام و اعتراض قرار می‌گیرند، طبیعتاً در آخر روش پر درآمدتر یعنی باز کردن شرایط فروش برای دلالان را انتخاب می‌کنند تا سرمایه بیشتری در مدت زمان کم‌تری از آن شرکت شود.

آنچه از این توضیحات بر می‌آید اینکه نه تنها دلالان، بلکه شرکت‌ها از این بازار سیاه و پر حاشیه بهره مند خواهند شد و در آخر چیزی جز ضرر و زیان گیر متقاضیان واقعی نمی‌آید. افرادی که همواره ناچار می‌شوند خودرو مورد نیاز خود را با قیمتی هنگفت خریداری کنند.

البته که برون رفت از این شرایط راهکارهای مربوط به خود را دارد، برای مثال بالا رفتن تیراژ برای خودروهای پر فروش و پر تقاضا، بستن حواله فروش برای واسطه گری، وضع قوانین برای مقابله با دلالی و واسطه گری (مثل خیلی از کشورهای مدرن)، بهبود کیفیت و کمیت سیستم حمل و نقل عمومی و امثال این موارد می‌تواند از عطش متقاضیان برای ایستادن در صف انتظار خرید خودرو بکاهد.

ولی آنچه که در دنیای واقعی معلوم است اینکه در عمل نه تنها راهکاری برای تغییر روند دلالی خودرو اندیشیده نمی‌شود، بلکه به دنبال شرایط اقتصادی ایران، هر روز شمار بیشتری از افراد عادی به سپاه عظیم واسطه گران بازار خودرو می‌پیوندند و همین کار در آخر موجب فروپاشی کامل بازار خواهد شد، به طوری که احتمالاً ظرف چند ماه آتی شمار خودروهای گران قیمت فروشی پشت ویترین نمایشگاه‌ها از شمار متقاضیان پیشی خواهد گرفت و سرمایه میلیون‌ها ایرانی به شکل آهن و شیشه و پلاستیک در بازار خودرو خاک خواهد خورد. کاری که می‌تواند حتی واسطه گران را هم دچار ضرر و زیانی سنگین کند.

منبع: دیجیاتو