دلالان وارد عرصه تأمین مواد اولیه صنعت خودرو شده‌اند

دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو با ذکر اینکه قطعه سازان چهار ماه پشت درهای بسته سامانه نیما برای تأمین ارز مانده‌اند، گفت: دلالان وارد عرصه تأمین مواد اولیه صنعت خودرو شده‌اند.

بازار خودرو این روزها مصرف کنندگان را با سردرگمی و مشکلات زیادی رو به رو کرده است. فقط مردم نیستند که در این بازار، با شرایط نابسامانی رو به رو هستند، بلکه خودروسازان هم می‌گویند که در تولید، با کمبود قطعه رو به رو هستند و دلیل اصلی خودروهایی که در انبار خودروسازان مانده و به متقاضیان اختصاص نمی‌یابد، این است که بعضی از این خودروها، قطعه ندارند، در حالیکه قطعه سازان هم که تمام تلاش خود را تا پیش از شروع تحریم‌ها برای تأمین قطعات خودرو در یکسال پیش رو کرده بودند، اکنون به خاطر بعضی تصمیمات اشتباه و سیاستگذاری‌های غلت دولت، با عدم تولید به موقع و ترخیص مواد اولیه و ملزومات خود از گمرک رو به رو شده‌اند.

همه اینها دست به دست هم داده تا اکنون صنعت خودرو ایران با مضایق گوناگونی رو به رو باشد که شاید مأموریت سنگینی را پیش روی معاون تازه نفس امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار می‌دهد چون که سیاستگذاری‌ها می‌تواند وضعیت را برای تولید سهل‌تر یا سخت‌تر کند.

صنعت قطعه در ایران به خاطر اینکه پایه صنعت خودرو به شمار می‌رود می‌تواند با رفع مشکلات، به صنعت خودرو هم جان تازه‌ای بخشد و به تبع آن، مصرف کنندگان هم با سختی کمتری در بازار فعلی خودرو رو به رو باشند. مازیار بیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو با اشاره به مشکلاتی که در حال حاضر پیش روی صنعت خودروی ایران و قطعه سازان قرار دارد، گفت: مشکلات صنعت خودرو و به تبع آن قطعه‌سازان، به طور مشترک مرتبط با تأمین مواد اولیه مورد نیاز با منشأ داخلی یا خارجی است، چون که در خصوص مواد اولیه داخلی، قیمت‌ها دو تا سه برابر افزایش یافته و برخی از عرضه کنندگان، عملاً در بازار این مواد اولیه را عرضه نمی‌کنند؛ پس دلال‌ها وارد عمل شد و قیمت‌ها را افزایش داده‌اند.

وی افزود: از طرف دیگر، تهیه کالا از بورس کالا هم بسیار با سختی انجام گرفته و مشکل است؛ به طوری که نقدینگی قطعه سازان کفایت این افزایش قیمت را نمی‌دهد و قطعه سازان نمی‌تواند چند برابر قبل، قیمت مواد اولیه را بپردازند؛ پس روند تهیه مواد اولیه برای صنعت با کندی انجام می‌گیرد. از طرف دیگر، مواد اولیه وارداتی هم با افزایش قیمت ارز و ترخیص از گمرکات که مشمول پرداخت مابه التفاوت شده است، با سختی برای قطعه سازان تأمین می‌شود؛ ضمن اینکه تخصیص ارز در سامانه نیما و سنا بسیار به سختی صورت گرفته و مدت زمان طولانی از قطعه‌سازان می‌گیرد، به طوری که گاهی اوقات، یک قطعه ساز تا ۴ ماه در نوبت تخصیص ارز می‌ماند؛ پس تمامی این مشکلات دست به دست هم داده و کار را برای خودروساز و قطعه‌ساز سخت می‌کند و این طور است که آمار تولید خودرو و قطعه رو به کاهش است.

بیگلو شرایط استفاده از ارز صادراتی برای واردات قطعات را هم با سختی‌های بسیار رو به رو دانست و ادامه داد: در حال حاضر واردات بدون انتقال ارز امکان پذیر نیست؛ پس خیلی از تولیدکنندگان، مجبور هستند که نه تنها ارز را با قیمت بالاتری تهیه کنند، بلکه مخاطرات واردات بدون انتقال ارز را هم که به نوعی غیرقانونی محسوب می‌شود، بپذیرند. مشکل دوم این است که فرآیند دریافت ارز از سامانه نیما هم برای واردات خیلی زمان‌بر است و همانطور که اشاره کردم، حتی تا ۴ ماه هم قطعه سازان در نوبت ارز معطل می‌مانند.

وی اظهار داشت: نکته حائز اهمیت این است که اگر حتی فرض بر این باشد که قطعه‌ساز و خودروساز با ارز بالاتر از نرخ نیما، مواد اولیه خود را تهیه کنند، با قیمت‌های کنونی، فروش قطعه و خودرو برای آنها با زیان کامل همراه است؛ چون که مواد اولیه آنها سه برابر شده؛ اما قیمت خودرو و قطعه بر مبنای همان سال ۹۵ و ۹۶ است؛ پس خیلی از قطعه سازان با وضعیت کنونی امکان تولید ندارند؛ چون قطعه‌ای که تولید می‌کنند با ۷۰ درصد زیان برای قطعه‌ساز، تولید شده است؛ پس تا مشکل قیمت حل نشود، تولید کماکان رو به کاهش می‌رود.

دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو ادامه داد: قیمت مواد اولیه تولید قطعه در کشور به طور میانگین ۲.۵ برابر شده است؛ البته در ظاهر عرضه در بورس به طور قطره چکانی انجام نمی‌گیرد؛ اما موارد و موانعی که وجود دارد. گاهی گفته می‌شود که باید برای خرید آل سی گشایش شود، گاهی اوقات بورس کالا سامانه‌هایی را تعریف می‌کند که همه باید در آن سامانه‌ها وارد شوند، بعد دوباره سامانه را لغو می‌کنند و مجدد آل سی طلب می‌کنند؛ یا اینکه فروشنده تقاضای فروش نقدی می‌کند و بنابراین فضا همچنان برای قطعه سازان مبهم است.

وی به برگزاری نشستی در هفته اخیر با حضور قطعه سازان خبر داد و گفت: شمار زیادی از قطعه سازان گرد هم جمع آمده و راهکارهایی را ارائه داده‌اند که قدم اولیه و آخرین تصمیم آنها بر این است که باید به سمت پیگیری آزادسازی قیمت در صنعت خودرو پیش برویم؛ چون که تا زمانی که قیمت به طور دستوری تعیین می‌شود، متعاقباً خودروساز نیز باید قطعه خود را به طور دستوری بفروشد و همین امر ضرر و زیان را در این صنعت ادامه داده و کار قطعه سازان را متوقف کرده و صنعت خودرو و مصرف کنندگان را با مشکلاتی مانند آنچه که امروز رخ داده و خودروساز از نبود قطعه برای تکمیل خودرو و ایفای تعهداتش حرف می‌زند، رو به رو خواهند بود.

بیگلو از برگزاری نشستی در روزهای آتی با وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر داد و گفت: وزیر جدید صنعت از نزدیک در جریان مشکلات صنعت خودرو و قطعه‌سازان قرار دارد و بنابراین امیدواریم که مشکلات صنعت قطعه‌سازی و خودرو را قدم به قدم حل و فصل نماید.