رویدادهای مهم خودرویی هفته دوم مهر ۹۸

اخبار خودرویی مهم این هفته را «حذف هشت خودرو از خطوط تولید خودروسازان»، «ایرادات نمایندگان مجلس به طرح ساماندهی خودرو»، «پاسخ معاون نخست ریاست جمهوری به درخواست ایران ‌خودرو دیزل برای عدم نصب فیلتر دوده» و «گزارش منتشره در خصوص میزان فروش و قیمت محصولات خودروسازان در نیم‌ سال نخست امسال» تشکیل می‌دهند که آنها را مرور می‌کنیم.

حذف برخی محصولات

شاید گزاف نباشد اگر بگوییم شوکه‌کننده‌ترین خبر خودرویی این هفته، وداع با تولید هشت خودروی مونتاژی بود. با توجه به آنکه وزارت صنعت،معدن و تجارت باز هم گزارش تولید خودروها را منتشر نکرد، صورت‌های مالی ارائه شده به بورس از طرف خودروسازان، ملاک عملکرد تولید آنها در شش ماه نخست امسال قرار گرفت. بر این اساس، مشخص شد تولید محصولات سواری در ایران‌ خودرو، سایپا و پارس خودرو طی نیم‌ سال ابتدایی ۹۸ و در مقایسه با مدت مشابه سال پیش، ۳۰‌درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین آمارها نشان داد تولید چند خودرو هم طی سال ‌جاری متوقف شده، اتفاقی که ریشه در تحریم‌ها علیه صنعت خودرو دارد. سراتو، آریو، سوزوکی گرندویتارا، تندر۹۰ ایران ‌خودرو، تندر۹۰ پارس ‌خودرو، ساندرو، پارس‌ تندر و دانگ ‌فنگ خودروهایی هستند که دیگر در کشور به تولید نمی‌رسند، چون شرکت‌های خارجی مادر، قطعات آنها را به خاطر تحریم در اختیار خودروسازان ایرانی قرار نمی‌دهند.

هرچه هست، بنابر گزارشی که این هفته منتشر شد، در مجموع ۳۷۶ هزار و ۲۶۸ دستگاه انواع محصول سواری تا پایان شهریور در سه خودروساز بزرگ کشور به تولید رسیده است، حال آنکه در نیمه نخست سال پیش، این رقم بیش از ۵۳۶ هزار دستگاه بود. در واقع بازیگران اصلی صنعت خودروی کشور در نیم‌ سال ابتدایی امسال بیش از ۱۶۰ هزار دستگاه کمتر از مدت مشابه سال پیش تولید داشته‌اند. در این بین، سایپا توانسته با تولید ۱۷۹ هزار و ۸۱۳ دستگاه انواع محصول سواری طی شش ماه نخست امسال، موقعیت خود را به‌عنوان پرتیراژترین خودروساز داخلی حفظ کند. زیرمجموعه این شرکت یعنی پارس‌خودرو هم تیراژی ۸ هزار و ۹۲۲ دستگاهی در شهریور از خود به ‌جا گذاشته و بنابراین توانسته در مقایسه با مرداد، تولید را ۱۶‌درصد بالا ببرد. پارس‌خودرویی‌ها البته در نیم‌ سال ابتدایی ۹۸ با کاهش ۷.  ۴۳ درصدی تیراژ رو به رو و تنها ۴۸ هزار و ۶۷ دستگاه تولید داشته‌اند. همچنین ایران ‌خودرو هم طی ۶ ماه ابتدایی امسال تیراژی ۱۵۸ هزار و ۶۱۷ دستگاهی را به ثبت رسانده که نشان می‌دهد در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال پیش ۴۰‌درصد کاهش داشته است. آبی‌های جاده مخصوص همچنین در آمار تولید ماهانه خود هم کاهش تولید داشته‌اند.

ایراد به نابسامانی یک طرح

نامه ۵۰ نماینده مجلس شورای اسلامی به شورای نگهبان در خصوص ایرادات طرح ساماندهی خودرو، دیگر اتفاق خودرویی مهم هفته بود. بر این اساس، این نمایندگان در مکاتبه خود با شورای نگهبان تاکید کردند طرح ساماندهی خودرو دارای ایرادات اساسی است که اگر رفع نشوند، طرح مورنظر کمکی به خودروسازی نخواهد کرد. مواردی که نمایندگان به‌عنوان ایرادات این طرح به آن اشاره کرده بودند، شامل «قیمت‌گذاری»، «خصوصی‌سازی»، «تعرفه» و «خروج خودروهای فرسوده» می‌شد. در این بین، تاکید شده که با توجه به تجربه و عملکرد ضعیف سال‌های اخیر خصوصی‌سازی در کشور، ممکن است خصوصی‌سازی صنعت خودرو هم عاقبتی مشابه هپکوی اراک، ماشین‌سازی تبریز و نیشکر هفت‌ تپه داشته باشد، بنابراین چون فعلاً هیچ ضابطه و سیاست مشخصی در واگذاری خودروسازها به‌چشم نمی‌آید، احتمال بروز نابسامانی در خودروسازی وجود دارد.

در بخش مربوط به قیمت هم به نقش انفعالی شورای رقابت در بازگشت به قیمت‌گذاری خودروها اشاره شده بود. در واقع مشکل اصلی اینجاست که هرچند در طرح ساماندهی خودرو گفته شده شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو برمی‌گردد، ولی سازوکار تعریف شده، نشانی از قدرت تصمیم‌گیری این شورا در تعیین قیمت‌ها ندارد. بنابر یکی از بندهای طرح ساماندهی خودرو، شورای رقابت باید به قیمت‌گذاری خودرو بازگردد، منتها شفاف و صریح گفته نشده که آیا شورا مثل گذشته حق دخالت و تصمیم‌گیری در خصوص قیمت‌ها را دارد یا فقط حکم یک ناظر منفعل را خواهد داشت. دیگر ایراداتی که طی نامه ۵۰ نماینده مجلس شورای اسلامی به شورای نگهبان مطرح شده، شامل اسقاط خودروهای فرسوده و تعرفه صفر درصدی واردات برقی‌ها و هیبریدی‌ها می‌شود. در خصوص برقی‌ها و هیبریدی‌ها، ایراد اصلی اینجاست که عدم دریافت حقوق ورودی از آنها، زمینه را برای تسهیل واردات و ارزبری قابل‌توجه ناشی از آن فراهم می‌کند و این موضوع در تضاد کامل با سیاست‌های کلی نظام و سیاست‌های کنترل خروج ارز است. در خصوص اسقاط فرسوده‌ها هم تاکید شده قطعه‌سازانی که اقدام به واردات می‌کنند باید بابت واردات خود گواهی اسقاط ارائه بدهند تا پروسه از رده خارج کردن فرسوده‌ها جان بگیرد. طرح ساماندهی خودرو خرداد امسال در مجلس تصویب شد، ولی همچنان بین شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس شورای اسلامی در رفت و آمد است.

پاسخ به درخواست فیلتری ایران ‌خودرو دیزل

این هفته اما اسحاق جهانگیری معاون نخست رئیس ‌جمهوری در جواب به نامه رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست مبنی بر معافیت ایران ‌خودرو دیزل از نصب فیلتر دوده، اعلام کرد اصل بر استفاده از این فیلتر است. جهانگیری با ذکر اینکه البته نباید از محدودیت‌های ناشی از تحریم هم غافل بود، از رئیس سازمان محیط ‌زیست خواست جلسه‌ای برای بررسی بیشتر این ماجرا برگزار و نتیجه به وی اعلام شود. پیش از این، مدیرعامل گروه ایران‌ خودرو دیزل طی نامه‌ای از معاون نخست رئیس ‌جمهوری درخواست حذف الزام نصب فیلتر جذب ذرات معلق(DPF) روی خودروهای دیزلی را تا زمان رفع تحریم‌ها کرده بود. این موضوع از طرف معاون نخست رئیس ‌جمهوری برای بررسی به وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان حفاظت محیط ‌‌زیست ارجاع شده بود.

افزایش میانگین قیمت خودروها

اواخر این هفته گزارشی با استناد به ‌صورت‌های مالی خودروسازان منتشر شد که نشان می‌داد سه خودروساز بزرگ کشور در نیمه نخست امسال، هم در تیراژ و هم در مبلغ فروش با روندی کاهشی نسبت به مدت مشابه سال پیش رو به رو شده‌اند. بر این اساس مشخص شد ایران‌ خودرو، سایپا و پارس‌ خودرو در مجموع مبلغ ۱۳ هزار و ۳۶۶ میلیارد و ۸۵۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان طی شش ماه ابتدایی سال ‌جاری فروش داشته‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال پیش، کاهشی ۱۴ درصدی را نشان می‌دهد. به عبارت بهتر، این سه خودروساز دو هزار و ۱۸۷ میلیارد و ۱۸۶ میلیون تومان کمتر از نیمه ابتدایی سال گذشته خودرو فروخته‌اند. بنابر گزارش‌های منتشره در بورس، شمار فروش خودروسازان در شش ماه نخست امسال ۳۳۸ هزار و ۵۸۸ دستگاه بوده که نسبت به نیمه ابتدایی سال گذشته کاهش ۲۶ درصدی معادل ۱۱۸ هزار و ۴۱۶ دستگاهی را نشان می‌دهد.

همچنین میانگین قیمت خودروهای فروخته شده در شش ماه ابتدایی سال‌جاری، بیش از ۳۹ میلیون تومان بوده است. با این حساب، متوسط قیمت محصولات سه خودروساز بزرگ کشور طی نیمه ابتدایی امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال پیش، حدود پنج میلیون تومان (تقریباً ۱۵ درصد) بالا رفته است. در بین خودروها، سراتو بیشترین رشد قیمت را با جهشی ۱۱۵ میلیون تومانی به خود اختصاص داده و کمترین رشد نیز به هایمای ایران‌خودرو رسیده است. نکته دیگر اینکه پارس‌خودرو بیشترین درصد افت فروش و درآمد را در بین خودروسازان بزرگ به خود اختصاص داده که دلیل آن، قطع ارتباط رنو و برلیانس با این شرکت به دلیل تحریم بوده است.

دنیای اقتصاد

قیمت خودرو از نفس افتاد

تولید خودروی مشترک توسط ایران و آذربایجان

لیست قیمت کارخانه‌ای محصولات ایران خودرو در سال ۸۸!

تعیین مهلت برای تردد خودروهای شخصی از مرز عراق + هزینه کاپوتاژ و بنزین