دلایل گرانی خودروهای دوگانه سوز

قیمت خودرو در روزهای پس از اجرای طرح سهمیه ‌بندی بنزین، با تمام کنترل‌های دولت با افزایش قیمت رو به رو شد.

ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، از تاریخ اعلام افزایش قیمت بنزین (۲۴ آبان‌ماه ۹۸) محصولات شرکت خودروسازی ایران خودرو، بین ۳ تا ۱۰ میلیون تومان و محصولات شرکت سایپا بین ۴ تا ۶ میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.  آنسوی ماجرا اما افزایش قیمت خودروهای دوگانه سوز است که این روزها طرفداران بیشتری پیدا کرده است؛ اگرچه فروشنده‌ای در بازار این نوع خودروها یافت نمی‌شود. حال این پرسش قابل طرح است که این افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو واقعاً متأثر از چه عاملی است؛ افزایش قیمت بنزین یا جو روانی و هیجانی در بازار خودرو؟

متولیان وزارت صمت، بر این باورند که این نوع گرانی‌ها و تورم خودرو نه تنها در بازار واقعی نبوده، بلکه متأثر از سهمیه‌بندی بنزین هم نیست. به گفته آنها، بعضی از این فضای ملتهب بنزینی برای افزایش قیمت خودروهایشان، سوءاستفاده‌ کرده‌اند. اما کارشناسان چه دیدگاهی دارند؟ آن‌ها عقیده دارند که افزایش قیمت این روزهای خودرو کاملاً هیجانی است و دارندگان پول‌های سرگردان به خوبی می‌دانند که در وضعیت کنونی خودروسازان توانایی افزایش تولید را ندارند، پس پول‌هایشان را که پیش از این در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌کردند، روانه بازار خودرو کرده و به افزایش قیمت خودروها دامن زده‌اند. بااین حال، اگرچه افزایش قیمت بنزین به خودی خود نمی‌تواند با افزایش قیمت خودرو در ارتباط باشد؛ ولی افزایش قیمت بنزین می‌تواند منجر به افزایش نرخ تورم شده و از این کانال غیرمستقیم بر قیمت خودرو تأثیر بگذارد.

رابطه قیمت بنزین و قیمت خودرو

همه جای دنیا زمانی که قیمت سوخت افزایش پیدا می‌کند، خودرو، با افت قیمت رو به رو می‌شود. به این معنا که قیمت خودرو تابعی از قیمت بنزین است. از این رو، طی دو هفته گذشته که با افزایش ناگهانی قیمت بنزین در کشور رو به رو شدیم، انتظار بر این بود که قیمت خودرو روند معکوس به خود بگیرد یا حداقل ثابت باقی بماند؛ اما بازار خودرو این‌بار هم غافلگیرانه عمل کرد و هم پای بنزین خود را بالا کشید. در واقع دولت‌ها طی چند سال اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها که بخشی از آن با افزایش قیمت سوخت همراه بوده، تلاش کردند تا اثرات سوء این تورم فزاینده را خنثی کنند، تلاشی که راهی به موفقیت نداشت و حتی قیمت خودرو هم که در حالت طبیعی در چنین وضعیتی باید با کاهش قیمت رو به رو شود، روند افزایشی به خود گرفت. ذکر این نکته در اینجا نیز ضروری است که طی چند مرحله افزایش قیمت بنزین در ادوار گذشته، همواره نگاه‌ها به سمت افزایش قیمت خودروهای کوچک‌تر یا حتی رونق چشم‌گیر خودروهای گازسوز رفته است. اما نیاز و تجربه جامعه قوی‌تر از دلایل اقتصادی بوده و نشان داده که خودروهای کوچک یا گران هستند یا بی‌کیفیت. به همین ترتیب تجربه گویای آن است که هزینه‌های نگهداری از خودروهای گازسوز به مراتب بیشتر از سوخت گرانی که باید برا حرکت آن استفاده شود. از این منظر، قیمت سوخت به طور مستقیم و البته کوتاه‌مدت تاثیری بر قیمت خودرو نخواهد گذاشت. چون که خودروساز هیچ تغییری در کاهش یا افزایش عرضه اعمال نکرده است. قیمت کارخانه هم‌چنان مثل قبل است و هیچ خودروی تولید داخلی هم پیدا نمی‌شود، که مطابق با استانداردهای جهانی مصرف سوخت پایینی داشته باشد، که حالا بخواهد مدعی ارزشمند شدن کند. اما چه می‌شود کرد، چون با هر اصلاح اقتصادی، عده‌ای به دنبال تخریب، منفعت، سودجویی و دلالی هستند.

افزایش قیمت خودروها

با این حال سری زدیم به بازار خودروهای داخلی و روند قیمت آنها را در دو بازه زمانی پیش از افزایش قیمت بنزین و پس از افزایش قیمت آن، مقایسه کردیم. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، اکثر خودروهای ساخت داخل پس از اجرای طرح سهمیه‌ بندی بنزین و افزایش قیمت بنزین، با افزایش قیمت رو به رو شده‌اند. در این بین، خودروهای پر تقاضا مورد بررسی قرار گرفت، تا ببینیم کدام خودروها بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند؟  در بین محصولات ایران خودرو قیمت «رانا» با افزایش بیش از ۷ میلیونی از ۸۰ میلیون تومان به ۸۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسیده است. همچنین «پژو ۲۰۶ تیپ ۲ » که پیش از این ۸۰ میلیون بود، ۸۶ میلیون تومان و ۵۰۰ هزار تومان و «پژو ۲۰۶ تیپ ۵ » که ۹۴ میلیون تومان قیمت داشت ۱۰۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در بازار خرید و فروش می‌شود. «پژو ۲۰۷ دنده‌ای» از ۱۲۷ میلیون تومان به ۱۳۷ میلیون تومان و «پژو ۲۰۷ اتوماتیک» از ۱۶۱ میلیون تومان به ۱۶۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. در ادامه این روند، «پژو پارس» ۹۲ میلیون تومانی به قیمت ۱۰۱ میلیون تومان، «پژو ۴۰۵ اس ال ایکس» ۸۶ میلیون تومانی به قیمت ۸۹ میلیون تومان، «پژو ۴۰۵ جی ال ایکس» ۷۵ میلیون تومانی به قیمت ۹۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، قیمت خورده است. از آنسو، «دنا تیپ ۱»، ۱۱۰ میلیون تومانی به قیمت ۱۱۹ میلیون تومان و «وانت آریسان» ۶۳ میلیون تومانی به قیمت ۷۳ میلیون تومان در بازار خرید و فروش می‌شود. در شرکت خودروسازی سایپا اما روند قیمتی محصولات به چه شکل است؟ بررسی‌ها گویای این است که روند صعود قیمت در محصولات سایپا هم به چشم می‌خورد، به صورتی‌که قیمت «سایپا ۱۱۱ » که پیش از این ۴۷ میلیون تومان بود به ۵۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، «سایپا ۱۳۱ » با قیمت ۴۴ میلیون تومان به ۴۸ میلیون و ۹۰۰، «سایپا ۱۵۱» با قیمت ۴۵ میلیون تومان به ۵۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و «ساینا» با قیمت ۵۸ میلیون تومان به ۶۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده است.  البته نکته قابل توجه اینجاست که به سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین، خودروهای دوگانه‌سوز با استقبال بیشتری در بازار رو به رو شده‌اند و رشد قیمتی بیشتری را تجربه کرده‌اند. به‌طوریکه، اختلاف قیمت دوگانه ‌سوزها با خودروهای تک‌سوز که پیش از افزایش قیمت بنزین یک میلیون تومان بود، این روزها به ۷ تا ۹ میلیون تومان رسیده است. در پی چنین استقبالی، فروشندگان خودروهای دوگانه‌سوز در بازار کمتر شده‌اند. به گفته فعالان بازار خودرو، به‌طور نمونه سمند دوگانه‌سوز در بازار کم بوده و هیچ پراید دوگانه سوزی در روز جاری برای فروش وجود ندارد.

دیدگاه کارشناسان به این روزهای خودرو

از آنسو، کارشناسان بر این باورند که افزایش قیمت خودرو ارتباطی به افزایش قیمت بنزین ندارد. در همین راستا، امیر حسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو و عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت می‌گوید: افزایش قیمت بنزین، هیچ‌گونه اثر مستقیمی بر افزایش قیمت خودرو نمی‌تواند داشته باشد. همچنین حسن کریمی سنجری، کارشناس خودرو هم عقیده دارد ، افزایش قیمت بنزین به خودی خود نمی‌تواند با افزایش قیمت خودرو در ارتباط باشد؛ اما این افزایش قیمت بنزین می‌تواند منجر به افزایش نرخ تورم شده و از این کانال غیرمستقیم بر قیمت خودرو تأثیر بگذارد. به عقیده فرید زاوه دیگر کارشناس خودرو هم افزایش قیمت بنزین به طور مستقیم بر افزایش قیمت خودرو تاثیرگذار نیست، ولی این افزایش قیمت از کانال‌های غیرمستقیم بر قیمت خودرو تاثیرگذار خواهد بود.  اما علت واقعی افزایش قیمت خودرو در روزهای پس از افزایش قیمت بنزین چه عاملی می‌تواند باشد؟ رضا رحمانی وزیر صمت، سه‌شنبه هفته گذشته عنوان کرد که تورم خودرو در بازار واقعی نبوده و متأثر از سهمیه‌بندی بنزین نیست؛ بلکه سوءاستفاده‌هایی در این بازار شده است. پس از اظهارات رحمانی، عباس تابش، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در اظهاراتی بیان کرد که با افزایش قیمت بنزین باید قیمت خودرو‌ها کاهش یابد، حال اینکه قیمت خودرو‌ها در این مدت گران شده، دلایل دیگری دارد و ربطی به گرانی بنزین ندارد. به گفته او، اکنون به خاطر آغاز پیک تقاضای خرید خودرو بعضی دلال‌ها به قیمت‌ها دامن می‌‌زنند و خودرو هم از کالای مصرفی به سرمایه‌ای تغییر پیدا کرده است. البته، امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو، افزایش قیمت این روزهای خودرو، را هیجانی می‌داند. در وضعیت کنونی خودروسازان توانایی افزایش تولید را ندارند و دارندگان پول‌های سرگردان هم به خوبی این موضوع را متوجه شده‌اند. در حالی که پول‌‌های سرگردان تا مدت‌ها به سمت بورس روانه می‌شدند و در این بازار فعال بودند و سود خوبی هم دریافت می‌کردند، اما حالا با کاهش سودشان در این بازار، به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت جدیدی می‌گردند تا سود بیشتری حاصل کنند، بنابراین بازار خودرو، می‌تواند گزینه بهتری برای آنها باشد تا به سمت آن روانه شوند.

تعادل

قیمت خودروهای دوگانه سوز

گازسوز کردن خودرو به نرخ دولتی

متولی دو‌گانه ‌سوز کردن خودروها

چالش تبدیل بنزین ‌سوزها به دوگانه‌ سوز

اولویت دوگانه سوز شدن با خودروهای پر مصرف است