حذف بعضی از خودروهای مونتاژی از گزارش کیفی

گزارش کیفی خودروها در دومین ماه تابستان در وضعیتی از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر شد که دو خودروی سیتروئن C3 و تیگو ۵ محصولات شرکت‌های سایپا سیتروئن و مدیران خودرو در این گزارش حضور ندارند. در حالی این دو خودرو از لیست یاد شده خارج شده‌اند که دیگر محصول مدیران خودرو یعنی آریزو ۵ اخیراً در گزارش کیفی سازمان بازرسی کیفیت واستاندارد ایران جای گرفته است. آنچه معلوم است، توقف تولید سیتروئن C3 از خط تولید گروه سایپا سیتروئن علت حذف آن از گزارش کیفی مردادماه است. ولی در ارتباط با حذف تیگو ۵ و اضافه شدن آریزو ۵ معلوم نیست که آیا تیگو ۵ که ماه پیش به لیست اضافه شده بود هم به خاطر توقف تولید از لیست کیفی محصولات شرکت‌های خودروساز حذف شده است یا اینکه علت دیگری منجر به حذف این محصول و اضافه شدن محصول دیگری از این خودروساز خصوصی در گزارش کیفی مرداد ماه شده است.

در این گزارش که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران آن را منتشر کرده، ۴۰ خودروی تولیدی و مونتاژی داخل مورد بررسی کیفی قرار گرفته و با توجه به سطح کیفیت‌شان، ستاره دریافت کرده‌اند. طبق روش این شرکت برای ارزیابی کیفی خودروها، هر محصول بسته به امتیازات کسب ‌شده بین یک تا پنج ستاره کیفی دریافت کرده و در دسته قیمتی خود جای گرفته است. اخذ یک ستاره، نشان‌ دهنده حداقل کیفیت یک خودرو بوده و هرچه شمار ستاره‌ها بالاتر باشد، به معنای آن است که آن خودرو از سطح کیفی بهتری برخوردار است. در گزارش کیفی مرداد ماه، فقط پژو ۲۰۰۸ که از اسفند ماه سال پیش پنج ستاره شد، توانسته تمام ستاره‌های کیفی را به دست بیاورد. این در حالی است که در ماه اخیر سیتروئن C3 هم مثل دیگر هموطن خود توانسته بود ۵ ستاره کیفی را کسب کند. با این حساب، حدود ۵/ ۲ درصد خودروهای ارزیابی شده در دومین ماه تابستان، پنج ستاره شده‌اند.

با توجه به ستاره‌های کسب شده توسط خودروهای ارزیابی شده در مرداد امسال، ۳۰ درصد خودروها معادل ۱۲ محصول توانسته‌اند چهار ستاره کیفی به‌دست آورند. همچنین ۳۰ درصد خودروها یعنی ۱۲ محصول دیگر هم سه ستاره کیفی کسب کرده‌اند تا کیفیتی متوسط را از آن خود کرده باشند. در نهایت ۱۵ خودرو هم کماکان دو ستاره باقی مانده‌اند و این یعنی نزدیک به ۵. ۳۷ درصد خودروهای ارزیابی‌شده در مرداد کمی بیش از حداقل کیفیت را از آن خود کرده‌اند. مثل گزارش‌های قبلی ولی خودروها در دسته‌های قیمتی یک تا پنج قرار گرفته‌اند و در این بین، کف قیمت (ملاک قیمت کارخانه است) ۳۷ میلیون تومان و سقف آن هم بالغ‌ بر ۲۷۰ میلیون تومان (با ملاک قرار دادن نرخ کارخانه) است. بیشتر خودروهای حاضر در این گزارش، در ارزیابی تیرماه هم حضور داشته‌اند و هیچ کدام هم با کم و زیاد شدن ستاره‌هایشان رو به رو نشده‌اند. انتشار گزارش کیفیت خودروهای داخلی در روزهایی که وزارت صنعت، معدن و تجارت جزئیات آمار تولید را منتشر نمی‌کند، می‌تواند ناشی از ثبات کیفی باشد. هم اکنون اوضاع تولید خودروسازان مناسب نیست و آنها همچنان تمرکز خود را به جای افزایش تیراژ، روی تکمیل محصولات ناقص مانده در انبارهای خود معطوف کرده‌اند. با این حساب، به‌نظر می‌رسد وزارت صنعت، معدن و تجارت فعلاً و تا وقتی اوضاع رو به راه نشود، تمایلی به انتشار آمار مربوط به تولید خودرو در کشور ندارد.

حذف سیتروئن

اما به سراغ جزئیات کیفیت خودروهای داخلی در دومین ماه تابستان برویم تا معلوم شود سطح کیفی آنها از چه وضعیتی برخوردار بوده است. در گزارش منتشره، بازهم خودروهای گران‌قیمت، بیشترین ستاره‌ها را نصیب خود کرده‌اند. بر این اساس، در گروه خودروهای سطح قیمتی یک، تنها با یک عضو مونتاژی یعنی مزدا۳ چهار ستاره شرکت بهمن شرکت بهمن موتور مواجه هستیم. این خودرو در ماه پیش هم همین تعداد ستاره را کسب کرده بود. بنابراین تغییر کیفیت خاصی در این خودرو رخ نداده است. این محصول از داخلی‌سازی پایینی برخوردار است. با توجه به ادامه تحریم، خروج بعضی از شرکای بین‌المللی شرکت‌های خودروساز و روند توقف تولید خودروهایی مثل سوزوکی گرند ویتارا این احتمال به واقعیت نزدیک است که مزدا ۳ هم در ماه‌های پیش رو به سرنوشت سوزوکی گرند ویتارا دچار شود.

ولی در سطح قیمتی ۲ با ۷ خودروی مونتاژی رو به رو می‌شویم که در بین آنها، پژو ۲۰۰۸ توانسته پنج ستاره کیفی خود را حفظ کند. ۲۰۰۸ که نخستین محصول پسابرجامی خودروسازی کشور به‌شمار می‌رود و با وجود تعلیق فعالیت‌های پژو در ایران، تولید آن فعلاً ادامه دارد، اسفند سال پیش موفق به کسب پنج ستاره کیفی شد. این خودرو توانسته این روند را تا این ماه ادامه دهد و همچنان خود را به‌عنوان یکی از باکیفیت‌ترین محصولات تولیدی شرکت‌های خودروساز معرفی کند. اگرچه معلوم نیست آیا تولید آن همچنان و پس از اتمام ذخایر قطعه‌ای، ادامه خواهد داشت یا آبی‌های جاده مخصوص باید با این میهمان فرانسوی هم وداع کنند. همان کاری که در این ماه نارنجی‌پوشان جاده مخصوص انجام دادند و سیتروئن C3 را از سایت سایپا سیتروئن واقع در کاشان بدرقه کردند. از آنجا که به گفته مسوولان سایپا فقط ۲ هزار دستگاه از این خودرو پیش فروش شده است، مشخص است پس از تحویل این تعداد، تولید این خودرو در خطوط تولید سایپا متوقف شده و به نظر نمی‌رسد دیگر قطعه‌ای برای ادامه تولید آن باشد.

ولی به ‌جز ۲۰۰۸ ایران خودرو، ۶ خودروی دیگر هم در دسته قیمتی دو حضور دارند که مجموعه‌ای از مدل‌های چینی و کره‌ای هستند. در بین آنها، کیا سراتو توانسته چهار ستاره کیفی خود را حفظ کند، بنابراین در مقایسه با گزارش تیرماه تغییر خاصی نداشته است. شرکت سایپا ماه پیش اعلام کرده بود تولید این محصول به خاطر قطع همکاری کمپانی کیا با این خودروساز متوقف شده است. با این حال همچنان شاهد هستیم که این خودرو در طرح‌های فروش فوری شرکت سایپا حضور دارد. بنابراین به‌ نظر می‌رسد این محصول حداقل تا یکی دو ماه آینده در گزارش ارزیابی کیفی حضور داشته باشد. ولی در گروه تحت بررسی، پنج خودروی چینی هم به چشم می‌آید که همه آنها با داخلی‌سازی پایینی در کشور مونتاژ می‌شوند. در این بین، هایما S۷ اتومات کماکان چهار ستاره دارد و نسبت به گزارش تیرماه تغییری حاصل نکرده است. این خودرو در ایران‌ خودرو خراسان مونتاژ می‌شود، درست مثل هایما S۵ که آن هم میهمان خراسانی‌ها است. مدل S5 در گزارش مردادماه توانسته سه ستاره کیفی خود را حفظ کند. ظاهراً ایران‌خودرویی‌ها تولید هایما را طی سال ‌جاری همچنان در دستورکار دارند، البته مشروط بر آنکه قطعات آن از طرف کمپانی چینی تأمین شود. دیگر خودروی چینی این شرکت یعنی جک S۵ هم به‌عنوان محصول مونتاژی کرمان موتور، با کسب سه ستاره، وضعیت کیفی مشابهی با گزارش تیرماه دارد، چه آنکه در مردادماه هم همین تعداد ستاره را کسب کرده است. این گروه میزبان محصولی دیگر از جک به نام S۳ هم است. طبق گزارش منتشره، خودروی موردنظر مثل گزارش دومین ماه تابستان ۹۸، سه ستاره کیفی کسب کرده بنابراین کیفیت آن تغییر خاصی به خود نمی‌بیند. ولی ام‌وی‌ام X۳۳ نیو که دیگر خودروی دسته قیمتی دو است تنها دو ستاره کیفی به دست آورده است. این محصول از ابتدا دو ستاره بود و ظاهراً قرار نیست سطح کیفی آن ارتقا پیدا کند. حال نگاهی به دسته قیمتی سوم بیندازیم که در تصاحب محصولات چینی است. در این گروه سه خودروی چینی حضور دارد و دو مدل از این خودروها توانسته‌اند چهار ستاره کیفی به دست آورند و دیگر عضو این سطح قیمتی ۳ ستاره کیفی به دست آورده است. آریزو ۵ میهمان جدید این سطح قیمتی است.  این خودرو که در گزارش تیرماه حضور نداشت با کسب ۳ ستاره از ۵ ستاره کیفی در گزارش مردادماه حضور دارد. در این بین، بسترن که محصول مونتاژی گروه بهمن به‌حساب می‌آید و در گزارش تیر نیز چهار ستاره داشت، تغییر کیفی به خود ندیده است . چانگان هم که در سایپا کاشان مونتاژ می‌شود چهار ستاره کیفی خود را حفظ کرده است. شرایط تداوم تولید چانگان و بسترن هم با توجه به چالش تحریم، معلوم نیست، اگرچه ظاهراً سایپایی‌ها قصد دارند به هر شکل ممکن چانگان را حفظ کنند.

سطح چهار و پنج قیمتی بدون تغییر

نگاهی هم بیندازیم به دسته قیمتی چهار که بیشترین خودروهای داخلی را در خود جای داده است. مثل چند گزارش قبلی، همچنان محصولات رنو و پژو رده‌های ابتدایی این گروه را به خود اختصاص داده‌اند. بر این اساس،  تندر۹۰ پلاس اتومات، تندر۹۰ پلاس معمولی، پارس تندر، پژو۲۰۷ اتومات،پژو ۲۰۷ صندوقدار اتومات و پژو ۲۰۷ معمولی رده‌های اول تا پنجم را در این دسته قیمتی به دست آورده و همگی موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند. هیچ کدام از خودروهای یاد شده تغییری در سطح کیفی‌شان نسبت به گزارش تیر رخ نداده است، چه آنکه در آن گزارش هم محصولاتی چهار ستاره بودند. در بین خودروهای یاد شده، پژو ۲۰۷ صندوقدار اتومات اخیراً و از خرداد ماه میهمان این دسته قیمتی شده است و توانسته در بدو ورود هم چهار ستاره کیفی را کسب کند. در گزارش کیفی مردادماه اما کماکان ساندرو اتومات و تندر۹۰ پارس خودرو غیبت دارند که این موضوع می‌تواند با کاهش شدید یا توقف تولید آنها در ارتباط باشد. با توجه به رفتن رنو از ایران، تولید محصولات این شرکت در ایران ‌خودرو و پارس ‌خودرو رو به توقف است، اگر چه ظاهراً خودروسازان برنامه‌هایی برای ادامه تولید آنها در نظر دارند. بررسی جدول رده‌ بندی دسته قیمتی چهار نشان می‌دهد در رده‌های ششم تا پانزدهم این دسته با ۱۰خودرو رو به رو می‌شویم که فقط دنا پلاس و پارس تندر چهار ستاره‌اند و هشت محصول دیگر، سه ستاره کسب کرده‌اند. این خودروها که عبارتند ازپارس تندر، دنا پلاس، تندر۹۰، رانا، پژو ۲۰۶ صندوقدار، پژو ۲۰۶، دانگ فنگ، دنا، کوئیک و پژو پارس کرمانشاه، همگی در گزارش کیفی تیرماه محصولاتی با همین شمار ستاره بودند، بنابراین تغییر کیفی خاصی را در مرداد تجربه نکرده‌اند. خودروی پژو پارس اتوماتیک که مثل پژو ۲۰۷ صندوقدار از آخرین ماه بهار به این لیست اضافه شده است با سه ستاره حضور دارد. همچنین در گروه مورد بررسی ۱۰ خودروی دو ستاره هم به چشم می‌آید و اتفاقاً هیچ کدام از آنها در مقایسه با گزارش قبلی، با تغییر ستاره‌بندی رو به رو نشده‌اند. این خودروها عبارتند از سورن، سمند تبریز، پژو پارس کرمانشاه، پژو ۴۰۵ خراسان، پژو پارس تولیدی در سایت فارس، پژو پارس تولیدی در مازندران، پژو پارس تولیدی در سایت صنایع خودروسازی فردا، ساینا، تیبا و تیبا۲. طبق گزارش منتشره ولی سطح کیفی خودروهای حاضر در دسته قیمتی پنج طی مردادماه در مقایسه با تیر تغییری نکرده است. این دسته، ارزان‌ترین خودروهای داخلی را که شامل مدل‌های گوناگون پراید می‌شود، در خود جای داده است این خودروها عبارتند از پراید ۱۳۱ تولید سایپا، پراید ۱۱۱ (هاچ‌بک)، پراید ۱۳۲ و پراید ۱۳۱ تولید پارس خودرو. تمامی این خودروها در گزارش کیفی مرداد تنها دو ستاره به دست آورده‌اند و این موضوع نشان می‌دهد کیفیت آنها در مقایسه با تیر تغییر خاصی نکرده است.

دنیای اقتصاد